XMPP
XMPP (Extensible Messaging and Presence Protocol, Türkçe anlam karışılığı : Genişletilebilir Mesajlaşma ve Varlık Protokolü), daha önceki adıyla Jabber,[1] Internet'teki iki ucun herhangi bir yapısal bilgiyi birbirleri arasında karşılıklı ve neredeyse eş zamanlı aktarmalarına olanak sağlayan açık bir XML protokol ve teknolojileri bütünüdür.
Özellikleri
[değiştir | kaynağı değiştir]XMPP'ın sunduğu altyapı itibarı ile çok daha fazlası için kullanılabilecek iken internet üzerindeki ilk uygulama alanı karşımıza ICQ, AIM, Yahoo gibi servisler ile de gerçekleştirilebilen bir anında haberleşme ağı olarak çıkmış olmasına karşın, şu anda kullanılan ve yukarıda anılan mesajlaşma servislerinin sunamadığı birçok avantajı sunmaktadır:
- Açıktır: XMPP protokolleri açık ve özgürdür (kamuya aittir) ve kolayca anlaşılabilirdir; istemciler, sunucular, bileşenler ve kod kütüphaneleri için birden fazla uygulama mevcuttur.
- Standarttır: IETF (internet engineering task force; Türkçeye sözcük sözcük çevrilmiş hali: Genel ağ mühendislik görev gücü) çekirdek XML (Extensible Markup Language; Türkçeye sözcük sözcük çevrilmiş hali: genişletilmiş işaret dili) sürekli yayın protokollerini kabul edilen mesajlaşma teknolojisi olacak şekilde formalize etmiştir. XMPP'da kullanılmakta ve IETF'nin standartlaşma sürecine uygun olarak XMPP Standards Foundation (önceki adıyla Jabber Software Foundation) tarafından geliştirilmektedir.
- Kendini ispatlamıştır: Jabber teknolojisi ilk olarak 1998'de geliştirilmeye başlanmıştır ve şu anda nerede ise tamamen kararlıdır. Şu anda XMPP teknolojileri yüzlerce geliştirici tarafından geliştirilmekte, onbinlerce sunucu Internet üzerinde çalıştırılmakta ve milyonlarca insan mesajlaşma için kullanmaktadır.
- Merkezi değildir: XMPP ağının mimarisi e-posta mimarisine çok benzer, herhangi bir kişi bir XMPP sunucu işletebilir.
- Güvenlidir: Herhangi bir XMPP sunucu, XMPP ağından tamamen izole edilebilir, örneğin sadece yerel bir ağ içerisinde kullanılabilir ve çekirdek XMPP spesifikasyonlarında yer verilen SASL (kimlik doğrulama güvenlik katmanı) ve TLS (iletim katmanı güvenlik protokolü) ile güçlü ve sağlam bir güvenlik sunar.
- Genişletilebilirdir: Herhangi birisi XML'den faydalanarak çekirdek protokol üzerine kendi istediği fonksiyonları inşa edebilir.
- Esnektir: XMPP uygulamaları XMPP'ın sunduğu altyapı sayesinde mesajlaşmanın ötesinde, ağ yönetmek, dosya ve içerik paylaşmak, uzaktaki sistemlerin durumunu görüntülemek (system monitoring), oyun oynamak için de kullanılabilir.
- Kozmopolittir: Çok sayıda şirket ve açık kaynak kodlu proje XMPP protokolünü kullanmaktadır, gerçek zamanlı uygulamalar ve servisler geliştirmektedir.
Çok kullanılan XMPP istemcileri
[değiştir | kaynağı değiştir]İstemcilerin güncel bir listesine http://xmpp.org/software/clients.shtml 4 Eylül 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. adresinden ulaşılabilir.
Ayrıca bakınız
[değiştir | kaynağı değiştir]Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ "Jabber Inc. - About Us". 3 Temmuz 2007 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Eylül 2009.
Dış bağlantılar
[değiştir | kaynağı değiştir]- XMPP Standards Foundation 9 Aralık 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (İngilizce)
- Open list of public XMPP servers 11 Kasım 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (İngilizce)
