Yadigar Ejder
Yadigar Ejder | |
|---|---|
 | |
| Doğum | Adnan Ayberk 5 Ekim 1951 Sivas, Türkiye |
| Ölüm | 4 Mart 1991 (39 yaşında) İstanbul, Türkiye |
| Defin yeri | Kulaksız Mezarlığı, İstanbul |
| Milliyet | Türk |
| Vatandaşlık |  Türkiye |
| Meslek | Oyuncu |
| Etkin yıllar | 1967-1991 |
Yadigar Ejder veya Yadigar Kuzu, gerçek adıyla Adnan Ayberk (5 Ekim 1951, Sivas - 4 Mart 1991, İstanbul),[1] Türk sinema sanatçısı.[2]
Türk sinemasında çok sayıda filmde yardımcı oyuncu olarak rol alan sanatçı, özellikle Şark Bülbülü filmindeki Mazlum, Gerzek Şaban filmindeki Kahveci Hamza ve Doktor Civanım filmindeki Gaffur karakterleriyle[3] hatırlanır.
Hayatı
[değiştir | kaynağı değiştir]1951 yılında Sivas'ta dünyaya geldi. Orta hâlli, altı çocuklu bir ailenin en büyük çocuğu idi.[4] İlkokul üçüncü sınıfta okulu bıraktı.[4] 1967'de İstanbul'a gitti ve bir süre sonra Yeşilçam sinemasında oyunculuğa başladı. Birçok filmde yardımcı oyuncu olarak rol aldı. Özellikle Kemal Sunal filmlerinde oynadı. "Yadigar Ejder" adıyla tanındı. Yönetmen Memduh Ün kendisiyle tanışmasını: “Yadigâr Ejder’i ilk kez Levent’teki evimizden hatırlıyorum; odun kırmaya gelmişti. Üzerinde hiçbir şeyi yoktu, mont vermiştim ona. Kan davasından yattığını, cezaevinden yeni çıktığını söylemişti. Ona uygun elbiseyi bulmakta zorlanırdık. Tarlabaşı’nda bir terzi vardı, o dikerdi elbiseleri. Normal insana 2-2,5 metre kumaştan pantolon dikilirdi. Yadigâr’a 3.5 metre kumaştan diktirirdik”[5]
1991 yılında İstanbul'da hayatını kaybetti. Sanatçının Taksim Parkı'nda donarak öldüğü iddia edildi.[6] Ancak daha sonra sanatçının yüksek tansiyon ve şeker hastası olduğu, bu hastalıklara bağlı kalp krizi ve beyin kanaması geçirdiği ya da kayarak başını duvara çarptığı ve bu nedenle öldüğü söylendi.[4]
Hayatı, Erhan Tuncer'in kaleme aldığı ve 2015 yılında yayımlanan "Bir Yadigar Ejder" adlı kitaba konu olmuştur.[7] Mezarı, Beyoğlu Kulaksız Mezarlığı'ndadır.
Yadigar adını kullanması
[değiştir | kaynağı değiştir]Yadigar Ejder'in sinemada kullanmak için, 29 Nisan 1959 tarihinde Sivas'ta henüz 29 yaşındayken öldürülmüş olan[8] meşhur Sivaslı kabadayı Yadigar Aykut'un adını (aynı mahallede oturduğundan dolayı çocukluğundan hatırladığı için) kendisine seçtiği Sivas ahalisi tarafından söylenmektedir.[9] CNN Türk'de yayınlanan bir haberde "Sivas’ta ünlü bir kabadayı olan Yadigar’ın adını kullandı" cümlesi yer almaktadır.[10] Sinema sektörüne girmeden önceki yaşamı da bu iddiayı destekler niteliktedir. Yadigar Ejder'in İstanbul'daki Sivaslı kabadayılarla takıldığı, pavyoncuların ve kumarhane sahiplerinin yanlarında çalıştığı sektörün içindeki çeşitli kişiler tarafından anlatılmaktadır.[11]
Filmografisi
[değiştir | kaynağı değiştir]- 1967: Eşrefpaşalı[12]
- 1971: Ayşecik Bahar Çiçeği
- 1972: Estergon Kalesi
- 1972: Tarkan: Altın Madalyon
- 1973: Zambaklar Açarken
- 1974: Almanyalı Yarim
- 1974: Zindan
- 1975: Babacan
- 1975: Cemil
- 1975: Erkek Kazım
- 1976: Ben Bir Garip Keloğlanım
- 1976: Deli Şahin
- 1976: Kara Murat Şeyh Gaffar'a Karşı
- 1976: Korkusuz Cengaver
- 1976: Nereye Bakıyor Bu Adamlar
- 1976: Sahte Kabadayı
- 1976: Su Perisi Elması
- 1976: Tek Başına
- 1976: Yarınsız Adam
- 1977: Baba Ocağı
- 1977: Baskın
- 1977: Bazıları Cacık Sever
- 1977: Hakanlar Çarpışıyor
- 1977: Kara Murat Denizler Hakimi
- 1977: Yıkılmayan Adam
- 1978: Avanak Apti
- 1978: Balkona Etti / Haydar
- 1978: Çarli'nin Kelekleri
- 1978: İnsanları Seveceksin
- 1978: Kara Murat Devler Savaşıyor
- 1978: Kılıç Bey
- 1978: Ölüm Görevi
- 1978: Taşı Toprağı Altın Şehir
- 1979: Benim Yaşantım
- 1979: İki Cambaz
- 1979: İnsan Sevince
- 1979: Kanun Gücü
- 1979: Korkusuz Korkak
- 1979: Püsküllü Bela / Dilberim Kıyma Bana
- 1979: Şark Bülbülü
- 1979: Süpermen Dönüyor
- 1979: Umudumuz Şaban
- 1980: Devlet Kuşu
- 1980: Gerzek Şaban
- 1980: Kartal Murat
- 1980: Rüzgâr
- 1981: Öğretmen Kemal
- 1980: Sarışın Tehlike
- 1981: Üç Kağıtçı
- 1982: Adile Teyze
- 1982: Baş Belası
- 1982: Doktor Civanım
- 1982: Dünyayı Kurtaran Adam
- 1982: Gırgır Ali
- 1982: Yor
- 1983: Gırgıriyede Cümbüş Var
- 1983: Kılıbık
- 1983: Toprağın Kanı
- 1984: Belalı Fedailer
- 1984: Gırgıriyede Büyük Seçim
- 1984: Sevdalı
- 1984: Zalim Dünya
- 1985: Gariban Beşler
- 1985: Kanun Adamı
- 1985: Şaban Pabucu Yarım
- 1986: Balta
- 1986: Bela
- 1986: İnfilak
- 1986: Kıratlı Süleyman
- 1986: Ninja Gece Savaşçısı
- 1986: Size Selam Getirmişem
- 1986: Tarzan Rıfkı
- 1986: Tokatçılar
- 1987: Otobüs Yolcuları / İhsaniye - Karasu
- 1987: Vahşiler
- 1987: Beyoglu’nun Arka Yakasi
- 1988: Bombacı
- 1988: Sen Benimsin
- 1989: Acı Şarkı
- 1989: Canımdan Can İste
- 1989: Doktorlar
- 1989: Tecelli
- 1991: Ula Ula Niyazi
- 1992: Dalgacılar
Ayrıca bakınız
[değiştir | kaynağı değiştir]Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ "Yadigar Ejder'in mezarı". 23 Şubat 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Şubat 2020.
Gerçek adı - soyadı ile doğum ve ölüm tarihleri
- ^ "Sinematürk' te Yadigar Ejder". 17 Ağustos 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Aralık 2022.
- ^ "Yeşilçam efsanesi donarak mı oldü?". Ulke.com.tr haber sitesi, 7 Ocak 2016. 27 Eylül 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Eylül 2016.
- ^ a b c Akyol, Arzu (9 Kasım 2014). "Üçüncü adamlara selam olsun!". Akşam. 7 Ekim 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Eylül 2016.
- ^ "Yadigar Ejder". Gazete Duvar. 15 Kasım 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Kasım 2016.
- ^ "Yeşilçam'dan bir yıldız daha kaydı.. Yadigar Ejder'in yürek burkan sonu." Spothaber.com 7 Eylül 2013. 1 Ekim 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Eylül 2016.
- ^ "Bir Yadigar Ejder Vardı". Türk Sineması Araştırmalar sitesi, 15 Ocak 2015. 27 Eylül 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Eylül 2016.
- ^ Yadigar'ın Öldürülüşü 19 Aralık 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., Fuat Bozkurt, Kişisel Blog Sayfası (kendi yazdığı "Sivas Kabadayıları" adlı kitabından), Yayın Tarihi: 26 Kasım 2017, Erişim Tarihi: 19 Aralık 2021
- ^ Milliyet Gazetesi - Magazin Haberleri, "Yadigar Ejder'in bilinmeyen yaşamı" 30 Mart 2022 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. başlıklı yazı, Yayın Tarihi: 06 Ekim 2016, Erişim Tarihi: 19 Aralık 2021 (7 numaralı fotoğrafın altındaki açıklama)
- ^ "Bir Yeşilçam emektarı: Yadigar Ejder" 19 Aralık 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. başlıklı haber, CNN Türk, Alıntı: "Ama kimseye asıl adının Adnan olduğunu söylemedi. Sivas’ta ünlü bir kabadayı olan Yadigar’ın adını kullandı. Kimse kendini rahatsız etmesin diye de “ben cezaevinden çıktım” diye bir hikaye uydurdu." Yayın Tarihi: 28/01/2018, Haber Kaynağı: Özgen Aydos, Erişim Tarihi: 19 Aralık 2021
- ^ Gazete Duvar, "Yadigar Ejder: Yufka yürekli fedai" 1 Kasım 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. başlıklı yazı, Yayın Tarihi: 11 Kasım Cuma 2016
- ^ "Bugün Nereye Gitmeli?". Milliyet Hafta Sonu İlavesi. 7 Ağustos 1967. s. 6.
Dış bağlantılar
[değiştir | kaynağı değiştir]- Beyazperde'de Yadigar Ejder
- IMDb'de Yadigar Ejder
- Sinemalar.com'te Yadigar Ejder
- SinemaTürk'te Yadigar Ejder
- Yadigar Aykut - Fotoğraf (Yadigar Ejder'in ismini kullandığı kabadayı)
- Bir Yeşilçam Emektarı: Yadigar Ejder Hakkında Bilmeniz Gereken 8 Şey 5 Mayıs 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- Yadigar Ejder: Yufka yürekli fedai 1 Kasım 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- TSA´de Yadigar Ejder 16 Aralık 2022 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.