Yahya Efendi Türbesi
 | |
 | |
| Genel bilgiler | |
|---|---|
| Tür | Türbe |
| Adres | Beşiktaş Çırağan caddesi Yahya Efendi yokuşu |
| Şehir | İstanbul |
| Ülke | Türkiye |
| Koordinatlar | 41°02′45″K 29°01′04″D / 41.04583°K 29.01778°D |
| Mevcut kullanan | Türbeler Müze Müdürlüğü |
| Açılış | 1571 |
| Tasarım ve inşaat | |
| Mimar(lar) | Mimar Sinan |
Yahya Efendi Türbesi, İstanbul'un Beşiktaş ilçesinde, Çırağan Sarayı karşısında, Yahya Efendi Tekkesi'nin bitişiğinde bulunan 1571 tarihli Mimar Sinan eseri kâgir türbedir.
I. Süleyman devrinin ünlü mutasavvıf, âlim ve şairi Yahya Efendi'ye ait türbe, ilk inşası Mimar Sinan tarafından yapılan tekke-tevhithane-medreseden oluşan külliyenin içindedir.[1] Kare plan üzerine tek kubbeli bir ahşap yapıdır.
Birçok tarikat ehli, devlet ricali, ulema, hanedan ve saray mensubu şahıs 16. yüzyılın ikinci yarısından itibaren türbenin haziresine gömülmüş ve türbenin çevresi, 19. yüzyılın ikinci yarısında önce Osmanlı üst tabakasının mezarlığına, daha sonra da padişahın aile mezarlığına dönüşmüştür.[2] Özellikle II. Abdülhamid'in yakınları ve Adile Sultan'ın yakınları buraya defnedilmiştir.
Tarihçe
[değiştir | kaynağı değiştir]4 Mayıs 1571'de hayatını kaybeden Yahya Efendi'nin dergahının bulunduğu yere defnedilmesinden bir süre sonra, Yahya Efendi'ye büyük sevgi ve saygısı olan II. Selim'in emri ile kabrinin üzerine türbe; ayrıca dervişler için hücreler ve türbedar için de küçük bir hücre inşa edildi.[3] Türbe; II. Mahmud, Pertevniyal Valide Sultan, II. Abdülhamid tarafından onarıldı.[1] Bugünkü şeklini Pertevniyal Valide Sultan tarafından yaptırılan onarım sırasında aldı.[4] Türbe son olarak 2011-2013 arasında Vakıflar Genel Müdürlüğü tarafından restore edilmiştir.
1903'te tekkenin kapısına tekke mensubu Hacı Mahmut Efendi tarafından tek katlı, dörtgen planlı bir kütüphane inşa ettirildi ve yokuş üzerindeki çeşme yenilendi. Aynı dönemde hazirenin kuzey kesiminde "Şehzadeler Türbesi" olarak adlandırılan bina inşa edildi. Kadın-erkek birçok hanedan üyesi bu binaya defnedilmiştir.[4]
Devrine uygun kalem işleri ile bezeli türbede Yahya Efendi'den başka 11 kişiye ait sanduka vardır. Yahya Efendi'nin ölümünden kısa bir süre sonra türbenin ve tekenin etrafı ona komşu olmak isteyen sevenlerinin mezarları ile dolmuştur.[2] Türbe girişinde ve dışarısında Şeyh Yahya Efendi'nin torunlarına, saray ve hanedan mensuplarına, devrin önde gelen kişilerine, türbedarlara ve müritlere ait mezarlar bulunmaktadır. Kabristanda numaralanmış olarak bulunan taş sayısı 2141'dir.[2] Birtakım şehzadeler, kadın efendiler, ikballer ve sultanlar tekkenin hemen yanına 19. yüzyılın sonlarında Sultan Abdülhamid tarafından yaptırılan ayrı bir türbede yatarlar.
Günümüzde türbe İstanbul Türbeler Müze Müdürlüğü'nün yönetimindedir;[5] ziyarete açıktır.
Türbe içinde sandukası bulunanlar
[değiştir | kaynağı değiştir]- Yahya Efendi
- Yahya Efendi'nin annesi Afife Hatun
- Yahya Efendi'nin büyük oğlu İbrahim Efendi
- Yahya Efendi'nin küçük oğlu Şeyh Ali Efendi
- Yahya Efendi'nin eşi Şerife Hatun
- Derviş Ali Efendi
- Kanuni Sultan Süleyman’in kızı ve Yahya Efendi’nin manevi kızı “Tasasız” Raziye Sultan
- Şeyh Hasan Efendi
- Şeyh Mehmet Nuri Şemseddin Efendi
- II. Abdülhamid'in kızı Hatice Sultan
- II. Abdülhamid'in oğlu Bedreddin Efendi
- Bidar Kadınefendi
Galeri
[değiştir | kaynağı değiştir]-
Türbe kapısı -
Türbe içindeki sandukalar
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]
- ^ a b Düzenli, Halil İbrahim. "İstanbul Türbeleri". İBB Kültür A.Ş. 11 Nisan 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Nisan 2016.
- ^ a b c "Yahya Efendi Külliye Haziresi". 5 Ağustos 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Nisan 2016.
- ^ Şahin, Haşim. "XVI. Yüzyıl Osmanlı Toplumunda Çok Yönlü Bir Âlim: Beşiktaşlı Yahya Efendi". Erişim tarihi: 29 Nisan 2016.
- ^ a b Aydemir, Olcay. "Beşiktaş Şeyh Yahya Efendi Küliyesi Onarım Çalışmaları" (PDF). İstanbul Ansikloepdisi Cilt 7. 18 Haziran 2016 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Nisan 2016.
- ^ "İstanbul Türbeler Müzesi Müdürlüğüne Bağlı Müzeler Listesi". 5 Mayıs 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Nisan 2016.
Dış bağlantılar
[değiştir | kaynağı değiştir]
OpenStreetMap'te Yahya Efendi Türbesi ile ilgili coğrafi veriler
| Otorite kontrolü |
|
|---|