Yak yarışı
Yak yarışı (Çince: 赛牦牛), Tibet, Kazakistan, Kırgızistan, Gilgit-Baltistan, Ladakh ve Moğolistan’da düzenlenen birçok geleneksel festivalde yapılan bir seyirlik spordur.[1] Bu festivaller, geleneksel fiziksel oyunların yanı sıra halk dansları ve şarkıların da yer aldığı şenlikli buluşmalardır.[2] Özellikle Tibetliler için çok özel bir bayram vesilesidir.[3]
Yarış
[değiştir | kaynağı değiştir]Genellikle 10–12 kişiden oluşan yarışmacılar yaklarının sırtına biner ve yaksalar parkurun karşı ucuna doğru koşar.[1] Yak yarışları ayrıca Kazakistan, Kırgızistan ve Pakistan’daki Pamir Dağları’nda da yapılmaktadır.[4] Yarış, hem yak binicilerinin cesaret gösterileri hem de hayvanların hedefe ulaşma azmiyle coşkulu bir hal alır.[2]
Yarış için farklı köylerden sürücüler ve yaklar bir araya gelir. Günümüzde yarışa katılan yak sayısı yaklaşık 150’ye çıkmıştır (geçmişte bu sayı 50 civarındaydı). Yarış oldukça renkli bir etkinliktir; hem yaklar hem de biniciler dikkat çekici kıyafetler ve süslemelerle donatılır. Yakalara kırmızı püsküller, boynuzlara renkli ipek kumaşlar sarılır, kulaklara kurdeleler bağlanır ve kuyruk Tibet desenli fan biçimli bir kumaşla kaplanır. Biniciler ve çobanlar da uğur getireceğine inanılan rengarenk kıyafetler giyer. Yarış, at yarışına benzer ölçüde riskler barındırır. Günümüzde yarış parkuru 2000 metre uzunluğundadır ve yaklar bu mesafeyi yaklaşık 8 dakikada tamamlar. Kazanan yak ve binicisi halkın büyük saygısını kazanır ve onurlandırılır.[5]
Çin'de
[değiştir | kaynağı değiştir]Yak yarışı, 2006 yılında Jyekundo (Çince: Yushu) At Festivali’nin ayrılmaz bir parçası haline gelmiştir. Yarış, Jyekundo’nun 20 km güneyinde, Batang kasabası yakınlarında düzenlenmiş ve 20.000’den fazla kişi katılmıştır. 2007 yılındaki at festivalinde ise Yushu Tibet Özerk İli’nin tüm 6 ilçesi kaynaklarını birleştirerek daha büyük bir etkinlik düzenlemiş, bu etkinlik il merkezinde “Khampa Sanat Festivali” (Çince: Kangba Yishu Jie) adıyla yapılmış ve 40.000–50.000 kişinin katılması beklenmiştir. Yak yarışı, ayrıca Gyangze'deki on dokuz gün süren Darma Festivali'nin temel bir parçasıdır,[6] ve Damxung At Festivali'nin (Dajyur olarak da bilinir) mizahi öne çıkan etkinliklerinden biridir.[7]
Yak yarışı, aynı zamanda Çinghay Tibet Platosu'nun tarım ve hayvancılıkla uğraşan bölgelerinde de yaygın bir spordur. Her yıl iyi hasadı kutlamak ve gelecek yıl için iyi hava koşulları dilemek amacıyla yak yarışı etkinlikleri düzenlenir.[2] Eskiden 25 Kasım'da düzenlenen festival, daha sonra Wangguo Festivali adıyla yeniden düzenlenmiş ve artık Ağustos ayında hasat mevsiminden önce yapılmaktadır.[5]
Moğolistan'da
[değiştir | kaynağı değiştir]Moğolistan'ın kuzeyindeki Khangai Dağları'nda, geleneksel Yak Festivali her yıl Terkhiin Tsagaan Nuur gölü yakınlarında, Ağustos ayının ilk ve ikinci günlerinde düzenlenmektedir.[8]
Ayrıca bakınız
[değiştir | kaynağı değiştir]Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ a b "Yak Races". Life on the Tibetan Plateau. 27 Eylül 2007 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Temmuz 2007.
- ^ a b c China Folklore Photographic Association. "Yak Racing". 28 Eylül 2007 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Temmuz 2007.
- ^ Mark Pennington (1 Eylül 2008). Teaching Reading Strategies. Mark Pennington. ss. 298-. ISBN 978-0-578-01766-2. Erişim tarihi: 1 Nisan 2013.
- ^ "Mountain Voices: oral testimonies from the Karakorum mountains, Pakistan: local themes: history". mountainvoices.org. 14 Mayıs 2006 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Temmuz 2007.
- ^ a b "Yak Racing". Official website of Cultural China. 25 Mayıs 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ Tibet Customs. China Intercontinental Press. 2004. ISBN 978-7-5085-0654-8.
- ^ Bhutan Gyurme Dorje (1996). Tibet Handbook. Footprint Handbooks. s. 436. ISBN 978-1-900949-33-0.
- ^ "Mongolia". Panoramic Journeys. 30 Kasım 2007 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Temmuz 2007.
Dış bağlantılar
[değiştir | kaynağı değiştir]- Yak Yarışı — fotoğraflar ve bilgiler
- Yak yarışı fotoğrafı
