Yakup Satar
| Yakup Satar | |
|---|---|
 İstiklal Gazisi Yakup Satar | |
| Doğum | 11 Mart 1898 Kırım, Rus İmparatorluğu |
| Ölüm | 2 Nisan 2008 (110 yaşında) Eskişehir, Türkiye |
| Bağlılığı |  Osmanlı Devleti |
| Hizmet yılları | 1915–1922 |
| Rütbesi | Onbaşı |
| Çatışma/savaşları | I. Dünya Savaşı Türk Kurtuluş Savaşı |
Yakup Satar (11 Mart 1898,[1] Kırım - 2 Nisan 2008, Eskişehir), Türk Kurtuluş Savaşı ve I. Dünya Savaşı'nda Irak Cephesi'nde savaşmış, kırmızı şeritli İstiklal Madalyası sahibi İstiklal Gazisi.
Yakup Satar, Çorumlu Ömer Küyük'ün 12 Ocak 2006'da, Konyalı Veysel Turan'ın da 25 Mart 2007'de vefat etmesinin ardından, hayatta kalan son iki İstiklal Gazisi'nden biriydi. Kırımlı Yakup Satar'ın vefatıyla birlikte, yaşayan tek İstiklal Gazisi olarak emekli albay Mustafa Şekip Birgöl kalmıştı.[2] Birgöl de 11 Kasım 2008'de öldü.[3]
1898 yılında o dönemde Rus İmparatorluğu'nun topraklarında olan Kırım'da Hızır Bey ve Bahtlı Hanım'ın oğlu olarak dünyaya gelen Yakup Satar, Rus İmparatorluğu'nun Türklere yaptığı baskı nedeniyle, 5 yaşındayken ailesiyle birlikte Eskişehir'e göç etti.
Osmanlı Devleti'nin I. Dünya Savaşı'na girdiği yıllarda askere başladı. Alman bir kumandanın, özel görev için seçtiği 200 askerin arasında yer alarak, Gizli Gaz Birliği adı verilen bu ekiple birlikte, kimyasal silahlar olarak kullanılabilen zehirli gazlar hakkında eğitim aldı. Bu ekip, öğrendiklerini, cephedeki askerlere de öğretmeleri için yetiştirildi.[4] Yakup Satar, o günleri şöyle hatırlıyor:
| “ | Almanlar gazı nasıl kullanacağımızı bize öğretti. Teneffüs takımı vardı, kafamıza takıyorduk. Bu gaz bir silahla atılıyordu. Patladığı yerde dumanı dağılıyordu. Gaz zehirliyordu.[4] | „ |
Eğitimin ardından Gizli Gaz Birliği'nin üyeleri dört ayrı gruba ayrılarak farklı cephelere gönderildi. Yakup Satar ise, 50 kişilik bir grupla birlikte on günlük yolculuğun ardından Bağdat'a gitti. Görev gizli olduğu için hiç kimse, olaydan haberdar edilmedi.[4] Yakup Satar, durumu şöyle açıklıyor:
| “ | Bağdat'a savaş için gitmedim. Bizim oraya neden gittiğimizi kimse katiyen bilmiyordu. Ne kumandanlar ne başkası.[4] | „ |
Bu gizli görev iptal olunca, normal tabura katıldı. Aynı günlerde İstanbul işgal edilip Bağdat'a asker gönderilemeyince mevcut birlikler İngilizlere teslim oldu. Yakup Satar 65 gün hastanede 2 yıl da esir kampında kaldıktan sonra esir değişimi sonrası kurtuldu ve 22 günde Bağdat'tan İstanbul'a geldi. Memleketi Eskişehir'e uğradıktan sonra Millî Mücadele'ye katıldı.
2 Nisan 2008'de Eskişehir'de evinde kızlarıyla yaşayan gazi Satar saat 22.50 sıralarında hayatını kaybetti.[5] 6 Nisan 2008 tarihinde Eskişehir'de, büyük katılımın sağlandığı bir törenle toprağa verildi.
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ "Arşivlenmiş kopya". 28 Ocak 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Eylül 2011.
- ^ Kuru, Mehmet (3 Nisan 2008). "Kurtuluş mücadelesinin sembolü artık aramızda yok". Zaman. 10 Nisan 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Nisan 2008.
- ^ Anadolu Ajansı (11 Kasım 2008). "Onun SON GAZİ olduğunu İlker Başbuğ ortaya çıkartmıştı". nethaber.com. 13 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Kasım 2008.
- ^ a b c d Doğan, İbrahim (24 Ekim 2005). "Kurtuluş'un son şahitleri". Aksiyon. 27 Eylül 2007 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Nisan 2008.
- ^ "Son İstiklal Savaşı gazisi Yakup Satar, hayatını kaybetti". Hürriyet. 9 Mart 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Aralık 2021.
- 1898 doğumlular
- 2008'de ölenler
- I. Dünya Savaşı'nda Osmanlı askerleri
- Kurtuluş Savaşı'ndaki Türk askerler
- Osmanlı savaş tutsakları
- I. Dünya Savaşı'nda savaş tutsakları
- En yaşlı insanlar
- 110 yaş üstü Türkler
- Kırım doğumlular
- Kırım Tatarı asıllı Türkler
- Kırmızı şeritli İstiklâl Madalyası sahipleri
- Kuvâ-yi Milliye
- Rus İmparatorluğu'ndan Osmanlı İmparatorluğu'na göç edenler
- 100 yaş üstü Türk erkekler