Yawar Mallku
 | Bu madde, öksüz maddedir; zira herhangi bir maddeden bu maddeye verilmiş bir bağlantı yoktur. (Şubat 2023) |
| Yawar Mallku Blood of the Condor (Akbaba'nın Kanı) | |
| Yönetmen | Jorge Sanjinés |
|---|---|
| Yapımcı | Ricardo Rada |
| Yazar | Jorge Sanjinés |
| Oyuncular | Marcelino Yanahuaya |
| Müzik | Alfredo Domínguez Ignacio Quispe Alberto Villalpando |
| Görüntü yönetmeni | Antonio Eguino |
| Kurgu | Jorge Sanjinés |
| Stüdyo | Ukamau Group |
| Dağıtıcı | Tricontinental Film Center (1973, ABD) |
| Çıkış tarih(ler)i | 1969 |
| Süre | 70 dk |
| Ülke | Bolivya |
| Dil | Quechua İspanyolca İngilizce |
Kondor'un Kanı (Quechua dilinde: Yawar Mallku, İspanyolca: Sangre de cóndor),[1] Jorge Sanjinés'in yazıp yönettiği ve Marcelino Yanahuaya'nın başrolde oynadığı 1969 Bolivya yapımı drama filmidir.
Filme kaynak teşkil eden olaylar
[değiştir | kaynağı değiştir]Film, "Cuerpo del Progreso"dan ("İlerleme Birliği") tıbbi bakım alan yerli bir Bolivya topluluğunun hikâyesini anlatmaktadır. Barış Gücü niteliğinde[2] olan ve ABD destekli bu ajans yerli kadınları gizlice kısırlaştırmaktadır. Yerli halkın film yapımcısına anlattıklarına dayanan hikâye, kamuoyunda bir öfkeye yol açmıştır. Bolivya'daki Barış Gücü hakkında hükûmetin soruşturma yaparak ajansın ülkeden sınır dışı edilmesiyle sonuçlanmıştır.
Çekim süreci
[değiştir | kaynağı değiştir]Yönetmen, Hollywood'daki profesyonel oyuncuları işe alma uygulamasının aksine amatör oyuncularla çalışmaya karar verdi. Bolivya'nın Quechua köyü Kaata'ya gitti. Ancak Quechua çiftçileri başlangıçta oynamak istemiyorlardı çünkü hasat mevsimiydi. Sonunda yerel törende birlikte çalıştılar. Bunun üzerine topluluk lideri Marcelino Yanahuaya da filmde oynadı.[3] Ancak Kallawaya kültür bölgesinde yer alan Kaata köyü, gerçek zorunlu kısırlaştırmaların yapıldığı yer değildi ve başlangıçta planlanan olaylardaki gerçek kişileri kullanarak yarı-belgesel nitelikte bir film olma özelliğinden vazgeçilmesi filmi (gerçek olaylardan esinlenen) kurgusal bir öyküye dönüştürdü.[4]
Gösterim
[değiştir | kaynağı değiştir]Filmin sinema salonlarında gösterilmesi ABD tarafından yapılan baskı nedeniyle engellenmek istemiş ve sinema salonları devlet tarafından kapatılmıştır. Ancak halkın başlattığı protesto eylemleri üzerine filmin oynatılmasına izin verilmiştir. 1971'de sol eğilimli General Juan José Torres'in başkanlığında ABD'ye bağlı Bolivya Barış Gücü ülkeden gönderilmiştir.[3]
Konusu
[değiştir | kaynağı değiştir]Yerli bir Bolivya topluluğu tıbbi bakım aldıkları ajansın kadınları gizlice kısırlaştırdığını anlayınca yabancılara saldırır. Saldırganlar yetkililer tarafından vurulur. Filmin kahramanı, kardeşi için umutsuzca tıbbi bakım arar, ancak uygun bakım için para eksikliği nedeniyle kardeşi ölür.[3]
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- Revolutionary Cinema: The Bolivian Experience, Jorge Sanjinés. In: Julianna Burton (editor). Cinema and Social Change in Latin America: Conversations with Filmmakers 5 Mayıs 2022 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.. University of Texas Press, 1986. 0292724543, 9780292724549 (İngilizce)
- Blood of the Condor 16 Nisan 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., Screenslate, Article, John Dieringer, 05 September 2016 (İngilizce)
- Blood on the Condor (1969) 14 Haziran 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., Mydylarama, 20 May 2013, by Tilly Lunken (Palestinian Film Festival - London 2013) (İngilizce)
- Movies featuring the Indigenous Peoples of Bolivia 11 Mayıs 2022 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. - "YAWAR MALLKU - Sangre de cóndor", Nativeamericanfilms (İspanyolca), Erişim Tarihi: 05 Mayıs 2022
- le Sang du condor (Yawar mallku) 5 Mayıs 2022 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., Larousse.fr (Fransızca), Erişim Tarihi: 05 Mayıs 2022
Dipnotlar
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ Julio Calvo Pérez, Daniel Jorques Jiménez: Presentación. En: Julio Calvo Pérez, Daniel Jorques Jiménez: Estudios de lengua y cultura amerindias II: lenguas, literaturas y medios : actas de las IV Jornadas Internacionales de Lengua y Cultura Amerindias, Valencia, 17–20 de noviembre de 1997. Universidad de Valencia, 1998, S. 3–32, hier S. 17. (İspanyolca)
- ^ Geidel, Molly. "Sowing Death in Our Women's Wombs": Modernization and Indigenous Nationalism in the 1960s Peace Corps and Jorge Sanjinés' Yawar Mallku. American Quarterly - Volume 62, Number 3, September 2010, pp. 763-786 (İngilizce)
- ^ a b c Stephen M. Hart (2004). A Companion to Latin American Film. Boydell & Brewer Ltd. ss. 69-. ISBN 978-1-85566-106-6. 4 Temmuz 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Ağustos 2012. (İngilizce)
- ^ Licette Carrasco Osses: Notas para un debate desde Yawar Mallku y La nación clandestina. 26 Eylül 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Pandemia Ediciones, La Paz (Bolivia) 2020. S. 42, 58. (İspanyolca)