Yi Jing

Yi Jing, (Çince: 易經, Pinyin: Yì Jīng; Wade–Giles: I Ching) Değişimler Kitabı/Klasiği, en eski antik Çin klasik metinlerinden biridir. Gök ve Yer'in diğer deyişle evrenin/doğanın; değişim, dönüşüm süreçlerini, ilkelerini 64 farklı şablon üzerinden açıklar. Bu imgesel şablonların her biri, doğadaki yinyang döngü evreleri ve mevsimlerin değişim hareketlerini temsil eder. Her bir imge değişim ve dönüşümlerin kendine has iniş ve çıkış, yükseliş ve çöküş, tıkanma ve rahatlama, bunalım ve ferahlama süreçlerini resmeder. İnsanın, toplumsal ilişki ve etkileşimlerin, evrendeki/doğadaki değişimlerden bağımsız olamayacağı varsayımı ile benzer süreçlerden geçtiği öngörülür. Olgunlaşmış bir süreçte ve belirsiz koşullar altında tam olarak nasıl hareket edeceğini kestiremeyen yöneticiler, o sürecin Yijing şablolarının hangisine denk düştüğünü belirleyerek, en uygun hareketin ne olabileceği konusunda Yijing metinlerinden binlerce yıldır fikir almışlardır. Yaşlılık yıllarında Kong Zi'nin (Konfüçyüs) "yeniden doğsam bütün ömrümü Yijing'i anlamaya adardım" dediği söylenir. Kongzi uzun yıllar Yijing çalışmış ve imgelere kendi yorumlarını da eklemiştir.

Çin'in ilk yöneticisi kabul edilen Fu Xi tarafından hazırlandığı kabul görür. Yin ve Yang karşıt ve kopmaz kutuplarının üç katman halinde dizilişi olan Bagua sistemi ona aittir. Daha sonra Zhōu Wén Wáng (MÖ 1100) altı katman diziliş sistemini getirmiştir.

Metin Üzerine

• Kainattaki her şeyin değişim dönüşüm süreçlerini ve onların aşamalarını inceleyen bir yazıttır.
• Sosyal yaşamda veya eskiden ordularda önemli bir karar aşamasında, içinde bulunulan süreç ve koşulları çözümlemede başvurulan kaynak.
• Asya'nın Dao (Tao) öğretisiyle neredeyse iç içe geçmiştir.
• Asya öğretilerinde sıkça karşılaşılan "Yin ile Yang" ilkesinin ilk kez ortaya konduğu yazılı metindir.

Tarihçe

Metnin M.Ö. 2852 - 2738 yıllarında yaşadığı söylenen efsanevi bilge Fu Xi'ye dayandığına inanılmaktadır. Fu Xi, Gök-Öncesi Bagua yönteminde, 8 trigramı (üçlü-dizim), çember döngüsüne yerleştirirken, her trigram karşısına karşıtı denk gelecek şekilde düzenlemişti. Zhou hanedanı Wen ise (M.Ö. 1152 - 1056), gök-sonrası Bagua adı verilen 8 trigramı, trigramların birbirini takip ediş sırasını, değişim esasına dayanarak yeniden oluşturdu. Wen, ayrıca her Üçlü-Dizim'leri birbiri üzerine koyarak toplam 64 adet hegzegram (Altılı-Dizim) elde etti ve bunları yin ve yang'ın değişim dönüşüm esasları temelinde yorumladı. Onun çalışmaları Yi Çing hakkında en öğretici kaynaklardan biri olarak kaldı ve yıllar içinde geliştirildi. Wen'in oğlu Tan, altılı-dizim yorumlarına yenilerini eklediyse de, en kapsamlı yorumlar sonraki yüz yıllarda Konfüçyüs (Kong Zi) tarafından yapılmıştır. Konfüçyüs tarafından eklenen yorumlamalar ve açıklamalarda yine bilgenin kendi görüşlerinde görünen ahlakçı ve hiyerarşik düzenlemeler baskın olarak kendisini gösterir. Yi Çing'in ayrıca Konfüçyüsçü ahlak anlayışından arındırılmış Taocu yorumlamaları da yine aynı çağlarda ortaya çıkmıştır. Lao Zi tarafından derlenen Tao Öğretisi'ndeki evren düzeni, ondan çok önce halk arasında ortaya çıkmış olan şaman yani göçer toplumların evren anlayışından esinlendiği ileri sürülür. Himalayaları içine alan çok geniş bir bölgede çokça göçer halde hayvancılıkla uğraşan topluluklarda Gök ve Yer öğretisi, ortak evren anlayışı olarak kendini yansıtmıştır. Gök, hava ve uzay tümünü yansıtır. Yerküre için en önemli iki göksel etken ay ve güneştir. Yer, gezegen olarak yerkürenin kendisidir. Yi Çing hegzegramlarında (Altılı-Dizimler) altı dizimin tümü yang halinde olan ilk hegzegram Gök'tür (temel verici); tümü yin halinde olan ikinci hegzegram Yer'dir (temel alıcı). "Gökten ne yağar da, yer kabul etmez" dizesinde göründüğü gibi binlerce yıl sonrasında yaşamış Mevlana Rumi'de de gök ve yer ilişkisini açık olarak görebilmekteyiz.

Kavramlar

Her tek dizim ya kesik çizgi ya da tam bir çizgidir. Kesik çizgi "Yin", tam çizgi ise "Yang"ı temsil eder. Yin veya yang üst üste istiflenen üç çizgiye Üçlü-Dizim (Trigram) denir. Yin veya yang üst üste istiflenen altı çizgiye Altılı-Dizim (Hegzagram) denir. Madeni para veya belli sayıdaki çalı sapından çubuklarla belli bir mantık çerçevesinde elde edilen altılı-dizimi yorumlarken şu hususlara dikkat etmelidir.

1. Her altılı-dizim, bir enerji halini temsil eder. İmgeler, durumu tam olarak resim etmese de, meselenin temel etkenlerini ve sürecini yansıttığı anlaşılmalıdır.

2. Her altı-dizim ve her sıradaki yin veya yang çizgisinde:

a) Dış koşullar

b) Özel durum

c) Kök ve dışarıyla olan ilişki ele alınır.

3. İnsan ilişkilerinin altında karmaşık çok yönlü etkenler yatar. Altılı-Dizim açıklamaları saftır, yargısızdır. Kişinin anlayışı, andaki hali, deneyimlerine bağlı olarak çözümleme farklılıkları olağandır. Bu yüzden danışılan durum, hal ile altılı-dizim açıklamalarının örtüşmesinde kişinin kendi algılama yetkinliği büyük önem arz eder ve deneyim ister.

Altılı-Dizim Tablosu

Trigramlar Üst ---> Alt	CH'IEN ___ ___ ___	CHEN _ _ _ _ ___	K'AN _ _ ___ _ _	KEN ___ _ _ _ _	K'UN _ _ _ _ _ _	SUN ___ ___ _ _	LI ___ _ _ ___	TUI _ _ ___ ___
CH'IEN ___ ___ ___	1	34	5	26	11	9	14	43
CHEN _ _ _ _ ___	25	51	3	27	24	42	21	17
K'AN _ _ ___ _ _	6	40	29	4	7	59	64	47
KEN ___ _ _ _ _	33	62	39	52	15	53	56	31
K'UN _ _ _ _ _ _	12	16	8	23	2	20	35	45
SUN ___ ___ _ _	44	32	48	18	46	57	50	28
LI ___ _ _ ___	13	55	63	22	36	37	30	49
TUI _ _ ___ ___	10	54	60	41	19	61	38	58

 

* ÜÇLÜ-DİZİMLER (TRİGRAMLAR) VE ÖNE ÇIKAN NİTELİKLERİ

SEMBOL	ÖZELLİKLERİ	MEVSİM
CH'IEN (Gök)	Yang, güçlü, üleştirici	Sonbahar sonu, kış başı
K'UN (Toprak, Yeryüzü)	Yin, yumuşak, toplayıcı	Yaz sonu, sonbahar başı
CHEN (Gök gürültüsü)	irkiltici, ivedi	İlkbahar
K'AN (Su)	belirsiz, dikkat gerektiren	Kış
KEN (Dağ)	Sukunet, durulma, bekleme	Kış sonu, ilkbahar başı
SUN (Rüzgâr, ağaç unsuru)	serpilme, yayılma,yumuşak değişim	İlkbahar sonu, yaz başı
LI (Ateş, şimşek, güneş)	hareketli, bağ oluşturan, dönüşüm	Yaz
TUI (Göl)	hasat, neşe, düzenleme	Sonbahar

Altı-Dizimler

Aşağıda uzun sözlerle yapılmış açıklama ve yorumlar Yi Çing'in aslına ait değildir. Yi Çing asli metinde uzun açıklamalar yoktur. Altılı dizimin adı, alt üçlükte ne var, üst üçlükte ne var ve altılının imgesi neyse o verilir, o kadar. Çince karakterlerin yapısına dayanarak durumla, aşama ya da süreçle ilgili çok kısa bir resim sunar. Yorumlamak ise doğa bilgisine hakimiyet ister. İlkbahar sıcaklaşacak bir havanın resmini gösterebilir ama o ilkbaharın süreçlerini ve nasıl geçeceğini yorumlamak öngörmek doğa gözlem ve birikim geleneğinden gelmeyi gerektirir. Yi Çing, öngörmekten ziyade hangi koşullar neyi barındırır konusunda fikir verir.

1. Qián 乾 (Verme ilkesi, göksel ilke)

2. Kūn 坤 (Alma ilkesi, karşılama, yersel ilke)
(Güney ve batı yönleri, çaba ve çalışmayı sembolize eder. Kuzey ve doğuysa, başkalarıyla ortak plânlar oluşturmayı.)
(Toprak her şeyi, hem uyumu hem de çatışmayı içinde barındırır.)

3. Zhūn 屯 (Doğum sancısı, başlangıçtaki zorluklar)
(Fazla ağırdan almayın ama gereksiz yere acele de etmeyin; yolunuzda ilerleyin yeter. Özellikle size yardımcı kişiler söz konusuysa, alçakgönüllülüğü elden bırakmayın.)

4. Méng 蒙 (Toyluk, deneyimsiz ergenlik)
(Kişiler, yetenekli öğrenciler gibi kişiliğini açıkça devamlı geliştirmelidir.)
(Ceza aynı hatanın elenmesini sağlamalıdır sadece.)
(Dikkatli olun. Cezalandıran ya da cezalandırılan siz olabilirsiniz ama, cezanın hataya uygun olmasına özen gösterin.)

5. Xū 需 (Gerek duyulan durumu, anı bekleme ) yemek, içmek, uyumak tazelenmek için gereklidir. Her şeyin beslendiği bir şey vardır.

6. Sòng 訟 (Tartışma, mahkeme, uyuşmazlık)
(Enerjinizi çok kullanılıyorsa, aşırı sorumluluk alma)
(Hiçbir şeyi zorlama ve kimseye ters düşme)
(Yalnızca kendi elde ettiklerinize güvenin.)

7. Shī 師 (Silahlı birlikler / Halklar, Yığınlar)
(Ordu, planlı silahlı güç birliğidir. Yıkıcıdır. Eğitim, planlı bilgi birliğidir. Üretkendir.)

8. Bǐ 比 (Örgütlenmek, bir olmak, ittifak)
(Su, birliği simgeler.)
(Toprak, içine çektiği suyla doğal bir birleşim oluşturur. Devam et)

9. Xiǎo Chù 小畜 (Azar azar birikme)
(Kara bulutlar toplaşıyor ama henüz yağmur yok)

10. Lǚ 履(Dikkatli adımlarla ve beceriklice gitmek)
(Nazik ve yumuşak olmayı bellemek uyumlu yoldur. Köklerin yolunu idrak etmek. Kaplanın kuyruğundan gider gibi git ama ısırmasın.)

11. Tài 泰 (Huzurlu uyum ve etkileşim, ilerleme)
(Uyum ve huzur, üretir. Ufak tefek şeylere takılma büyük şeyler yoldaysa)
(Her şey yolunda gittiğinde şımarmamak ve başkalarını küçümsememek önemlidir.)
(Hiç tepesiz düzlük, hiç çıkışı olmayan iniş yoktur.)
(Zor durumlarda yılmamalı.)

12. Pǐ 否 (Arada kalma, tıkanma, engel)
(akış her zaman engelsiz olmaz. akışta karşıtlar birbirini engelleyebilir de. gök ve yer arasında etkileşim kopuk. beceriksiz yükselir, becerikli düşer. Zayıflıklar artar, güçlülük azalır)

13. Tong Ren (Uyum Arayışı)
(Olgun kişi toplulukları düzenleyerek neyi birbirinden ayırması gerektiğini bilir.)
(Başkalarına açık davranırsanız kaybetmezsiniz.)

14. Da You (Büyük Hasat)
(Dar görüşlü, çiğ kişiler, varlığı bencilce kullanırken, büyük kişiler sahip olduklarını başkalarının yararına değerlendirirler.)

15. Qian (Gönüldaşlık)
(Gösterişten uzaklaşan kişi sonuna dek yılmadan sürdürebilir.)
(Yeryüzündeki dağ alçakgönüllülüğü simgeler. Olgun kişi aşırılıklara karşı dikkatlidir, eksiklerine eğilir, böylece uyumu arar.)

16. Yü (Keyf)
(İşlerini düzene koyarak ve gücünü harekete geçirerek ilerleyen kişi.)

17. Sui (Eşlik etmek)
(Güven duymak, sırtını yaslamak)
18. Gu (Çare)

19. Lin (Yaklaşmak)
(Açık yönetişimde bir zarar yoktur.)

20. Guan (İzlemek)
(Toprağın üzerindeki rüzgâr, manzarayı temsil eder. Olgun kişi dünyada durmaksızın gezerek insanlar üzerinde düşünür ve onları eğitir.)
(Hayatını gözden geçiren kişi ilerleme ya da gerileme arasında bir karara varır.)

21. SHIH HO (Isırıp Koparmak)
(Alışkanlık haline gelmiş olan yumuşak tavır, problemler karşısında etkisiz kalmaya neden olur. Suç ve ceza net olmalı ve uygulanmalıdır.)
22. PI (Zarafet)

23. PO (Çözülme)
(Olgun kişiler ancak altındakilere yaptıkları iyiliklerle kendilerini sürdürürler.)

24. FU (Geri Dönüş)
(Kişinin görev üstlenmesinde kazanç vardır.)

25. WU WANG (Sadelik)
(Doğal olmayan yollarla sorun çözmek yerine onlara ayak uydurmak daha doğrudur.)
(Kişi güvenle içinden gelen sese kulak vermelidir.)
(Sadelikten şaşmamak doğrudur.)

26. TA CH'U (Düzenlenen Güç)
(Olgun kişi atalarının bilgelik ve deyişlerini4 Şubat 2018 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. inceleyerek kişiliğini geliştirir.)
(Körü körüne zorlukların üstüne gitmek şanssızlığa yol açar. Uyumlu zaman koşullarını beklerken gelişmelerle mutlu olun.)
(Çabalamanın yararı olmadığında, enerjinizi harcamamaya bakın.)

27. I (Beslemek)
(Kendini ya da başkalarını beslerken insanlar, saf ve anlamlıyla, değersizi birbirinden ayırt etmeyi bilmeli26 Ocak 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.dir.)
(Olgun kişi sözlerinde dikkatli, yiyip içtiklerindeyse ölçülüdür.26 Ocak 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.)
(Ağız değişken bir organdır; yiyecekleri çiğner, harfleri şekillendirir ve sürekli hareket halindedir.)
(Yiyeceğe gereksinim duymadan sonsuza dek yaşayan kılavuz kaplumbağa örneğini22 Ocak 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. bilmezden gelenler, özgüven ve özgürlüklerini yitirmek üzeredirler.)
(Kişi başkalarını kıskanarak pek çok şanssızlığı üstüne çeker.)
(Davranışlarına gelen eleştiriler kişiyi çatışmaya sürükler. Kendini işe vermiş kişilerse bu durumdan büyük ölçüde etkilenmezler.)
(Şanssızlık ve düşüş, kişinin kendini yönetme4 Şubat 2018 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. şekline bağlıdır.)

28. TA KUO (Aşırı Büyüklük)
(Bilge kişi19 Şubat 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.nin tavrı önemlidir.)
(Tek başına olsa da bir ağaç kadar sağlam durabilmeli ve hayatı neşeyle algılamalıdır.)
(Ne denli güzel ve kârlı olsa da hiçbir şey sonsuza dek sürmez.)
(İş ve özel ilişkilerde adil ve dengeli kalmak için çaba gösterilmelidir.)
(Durumun doğasını değerlendirmeden zorla sürdürmeye çalışmak sorunlara yol açmıştır.)

29. K'AN (Derinlik)
(Tehlike, insana zarar verebilecek bir olgu gibi yorumlansa da, doğru davranış biçimleriyle aynı tehlike, ilerleme ve iç gelişme de sağlayabilir.)
(Akışı üzerindeki her yola ulaşan su</a> gibi, içtenlik de her durumun derinine inmemizi ve ona göre, harekete geçmemizi sağlar.)
(Tehlike, ruhu güçlendirir ve içsel barışın, başarının en önemli kuralı olduğunu kavramamızı sağlar.)
(İçindeki huzur kişinin felâketlere daha çabuk karşı gelmesini sağlar.)
(Su</a>, derinlerden durmaksızın fışkırarak yinelenen derini simgeler.)
(Sonsuz oluştaki su</a>, meziyete karşı olgun yaklaşımı simgeler.)
(Kişi, yaşamını meziyetlerinin yönettiğinden ve bu meziyetlerin en beklenmedik ve en sıkıcı koşullara bile direneceğinden emin olmalıdır.)
(Kişi, kendini4 Şubat 2018 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.</a> sürekli yenilemeli ve başkalarını da meziyetiyle etkileyerek bencillikten uzaklaşmalıdır.)
(Durumu iyice tartın ve düşünmekten sakın kaçmayın.)
(Sakin bir yaşama biçimine sahip kişiler, sıkı ve mütevazı çalışmalarını sürdürmeli.)

30. LI (Ateş)
(Enerji tıpkı ateş gibi yıkıcı değil yapıcı olması amacıyla kontrol edilmelidir.)

31. HSIEN (Teşvik)
(Samimi ya da mesafeli olmak, ideal ilişki türüdür.)

32. HENG (Devamlılık)
(Derin anlamda devamlılığa tutarlılık sonucu ulaşılır.)
(Gökgürültüsü ve rüzgâr, devamlılığı simgeler.)
(Olgun kişi yolunu bir an olsun terk etmeden sabit ve sağlam kalmayı başarır.)
(İki göksel güç hep hareket halinde olsalar ve değişimlerini az gözlenebilir bir devamlılıkla farklılaştırsalar da, her şey gibi yaşamın kurallarına uyum gösterirler. Kişi, bunu özümsemeli ve farklılaşan koşullara ayak uydurmak için kimi zaman taktik ve tavırlarını değiştirse de çizdiği yola sadık kalmalıdır.)
(Genellikle, gerçek devamlılık görünüşten anlaşılır.)
(Yalnızca dikkatli, hassas ve becerikli çabalar devamlılık gösterecek sonuçlara ulaşır.)
(Kişi durumun doğasını sezmeli ve kendini ona göre ayarlamalıdır.)
(İnsanın kendini4 Şubat 2018 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.</a> yeterince tanımaması çevresindekilerle çatışmasına neden olur.)
(Tutarlı olun, yapaylık ve kurnazlıktan uzak durun.)
(Fazla acele eden kişi kendini her zaman ya birkaç adım önde ya da birkaç dakika geride bulur.)
(Hızlı hareket edin ama önce kendi kendinizle barışmanın ve çevreye uyum sağlamanın bir yolunu bulun.)

33. TUN (Geri Çekilme)
(Olgun kişiler başkalarıyla aralarına mesafe koyarken, bunu hiddetle değil asaletle yaparlar.)
(Sarı, öğle güneşinin rengi yani orta noktanın ve dengenin simgesidir.)
(Sükûnet ve durağanlık yarar sağlar.)
(Zarif bir gerileme, kişinin gururunu hiç zedelemezken, pişmanlığın yol açtığı gerileme hem çevresinde hem de ruhunda derin zararlarla sonuçlanır.)

34. TA CHUANG (Büyük Güç)
(Olgun kişi kurulu düzene karşı çıkmaz.)
(Olgun kişi gücünü kullanmazken onun altındaki kişi gücünü sonuna dek tüketir.)
(Kişi kaba kuvvet kullanırken, ötekiler beceriye başvurur.)

35. CHIN (İlerleme)
(Toprağın üstünde yükselen güneş, ilerlemeyi simgeler.)
(Olgun kişi, meziyetlerini parıldar hale getirir.)
(Olgun kişiler prensipsiz davranmaktan vazgeçerek kendilerine olan güveni ve meziyetlerini sağlamlaştırırlar.)
(İlerlemenin yolu sakin bir ısrarlılıkta yatar.)
(Yumuşaklık ve iyilik kişiye anneannesinden mirastır.)
(Statünüzün, gücünüzün ya da güvendiklerinizin kaynağı yine kendinizsiniz.)
(Kazanç ve kayba fazla önem vermeyin.)
(Etkili ve yaratıcı bir konumdaysa, kişi ketum olmalıdır.)
(Kişi durumunun mükemmel olduğunun ve hatta daha da ilerleyeceğinin ayrımına varmalıdır.)
(Zor koşulları fark etmek iyiye işarettir, zarar getirmez.)

36. MING I (Işığın Kararması)
(Kişinin ışığı yararlı bir parlaklık sağlıyorsa, onu tartının altına gizlemelidir. Eğer sağlamıyorsa, meziyetleri geliştirmek amacıyla durmadan çalışılmalıdır.)
(Olgun kişi, meziyetleri parıldarken ışıltıyı gizleyerek çevresiyle uyum içinde kalmayı başarır.)
(Bilge kişi tedbirli, içine kapanık ve ölçülüdür.)

37. CHIA JEN (Aile)
(Ateşten esen rüzgâr aileyi simgeler.)
(Olgun kişinin nutku içerikli, yaşama biçimiyse kalıcı olmalıdır.)

38. K'UEI (Çekimserlik ve Kopukluk)
(Bilge bir kişi, günün havasına göre değil, kendi standartlarına göre davranmalıdır.)
(Yapayalnızken ya da bir şeylerle, birileriyle çatışırken başkalarına karşı daha cömert olmalı ama birey olarak da kendine saygı duymalıdır.)
(Doğru olana tutunun; şans yakında şanssızlığı alt edecektir.)

39. CHIEN (Engelleme)
(Büyük adamı ziyaret etmek yararlı.)
(Yılmamak iyiyi işaret eder.)
(Uyumlu tavrınızdan vazgeçmeyin ve güncel, yararsız çözümlere kapılmayın.)
(Olgun kişi dikkatini içine yönelterek meziyetlerini geliştirir.)
(İlerleme engellemeleri, gerilemeyse övgüleri beraberinde getirir.)
(Tedbirli ve mütevazı olun, şansı yakalayacaksınız.)

40. HSIEH (Özgürlük)
(Yağmurun izlediği gökgürültüsü, özgürlüğe kavuşmayı simgeler.)

41. SUN (Düşüş, Eksilme)
(Nasıl ilerlemeli? İki kâse pirinç feda edilerek.)
(Olgun kişi hiddetini dizginler ve isteklerini kontrol eder.)
(Üç kişi birlikte yürürken birini yitirirler.)
(Tek başına yürüyen kişi bir dostluk kurar.)
(Üç kişi olanaksız bir üçgen oluşturduğundan, biri grubu terk etmelidir.)

42. I (Artış)
(Rüzgâr ve gökgürültüsünün birbirini tamamlaması artışı simgeler.)
(Olgun kişi, iyiyi gözlemleyerek onun peşinden gider, kötüyü gözlemleyerek düzeltmeye çalışır.)
(En yüksek katta şereflendirilmenin anlamı, kişinin iyiliğe olan içten aşkının doğurduğu başarıdır.)
(Kişi eğer içtense orta yolu seçer ve sonunda tıpkı resmi mührü taşıyan biri gibi olur.)

43. KUAI (Kararlılık)
(Kararlılık için hassaslık ve tedbirlilik gerekir.)
(Olgun kişi kararlı adımlarla bir başına yağmur altında yürür.)

44. KOU (Karşılaşma)
(Olgun kişi, zayıf ve kendinden aşağı unsurlara karşı sabır gösterir ve onlara önem verir.)
(Bütünleşme gereksinimini anlayın.)

45. TS'UI (Antlaşma)
(İçten ve hassas insanlarca değeri bilinen mütevazı armağanlar gibi kişinin seçimleri de içinden gelen sesin çizdiği yol doğrultusunda olacaktır.)

46. SHENG (Yukarı İtme)
(Olgun kişi kendini, küçük başlangıçları adım adım büyük başarılara dönüştürmeye adamıştır.)
(Başarı, ancak yorulmaksızın doğru çabaları göstererek kazanılır.)

47. K'UN (Baskı, Eziyet)
(Olgun kişi, hayatının, kendi yolunda yılmamasına bağlı olduğunu bilir.)
(İnsanın hayatını belirleyen şey, tavır ve hareketler4 Şubat 2018 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.idir.)
(Durumunun doğasını ve ruhunun derinliklerini araştırmaktan daha hayati bir şey yoktur.)

48. CHING (Kuyu)
(Ching, toplumun en önemli ögeleri olan derinlik ve tutarlılığı belirtir.)
(Derinlik, insanın en kapsamlı gereksinimlerine olan hassaslığında yaratılan dengeden söz eder. Tutarlılıksa güvenilirliğe değinir.)
(Yararlı bir kuyu, adalet26 Ocak 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. ve fırsatlar için güvenilen sosyal bir yapı gibi devamlı ve inanılabilir bir su kaynağıdır.)
(Şehrin yeri değişirse de kuyunun yeri değişmez.)
(Kişinin gereksinimleri dış koşullara karşın aynı kalmalıdır.)
(İnsan4 Şubat 2018 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. doğası azalıp çoğalmaz.)
(Kuyu görüntüsü, bir kaynağı ya da bir kazanç kapısını simgeleyebilir.)
(Yetersiz derinlik yani yüzeysel anlayış ya da plânlama, dikkatsizlik, aşırılık ve ihmal konularında tedbirli olun.)
(Olgun kişi, insanları topluma yararlılık konusunda heveslendirerek, iyi çalışmalarını sağlar.)
(Olgun kişi her şeyin iyisi için çabalar.)
(Başkalarına yararlı olabilmek için esneklik, bencillikten kurtulmak ve insan doğasını anlamak gerekir.)
(Yeteneklerinin fark edilmemesi, kişide üzüntü, çevresindekilerdeyse kayba yol açar.)
(Kişi başarı için gerekli olan özelliklere yeterli miktarda sahiptir.4 Şubat 2018 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.)
(Açıklığı ve iyilikseverliği sayesinde hem çevresine hem de sonuç olarak kendisine yararlı olan biri simgelenir.)

49. KO (Devrim)
(Olgun kişi mevsimleri sıralayarak bir takvim hazırlar.)
(Değişimi kavrayan kişi, işaretleri fark eder ve bu belirtilerin ardındaki zamansal beklentileri karşılar.)
(Sarı(Altın Anlam) orta ve doğru yolu, inekse uysallığı simgeler.)
(Şans, cesaretlinin yanındadır.)
(Olgun kişi, bir panter gibi fark ettirmeden değişir.)

50. TING (Kazan)
(Toplumda, ateş, ahlâkî ve kültürel yapılanmayı, insanlardaysa, ruhsal bilinci simgeler.)

51. CHEN (Uyanma)
(Kişi olaylara, iç gerçeğinin ve mantığının belirlediği şekilde tepki vermelidir.)
(Açık zihinle, işleri derin ve kapsamlı bir önseziyle organize etmelidir.)

52. KEN(Hareketsiz Durmak)
(Dik arka, derin iç sükûnetin sembolüdür.)
(Omurgayı hiçbir eylem rahatsız etmediğinde, huzursuz zihin yavaş yavaş rahatlar.)
(Konfüçyüs: "Eğer konuşulan dil27 Ocak 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.</a> doğru değilse, o zaman söylenen şey, söylenmek istenen şey olmaz. O zaman yapılması gereken yapılmaz ve eğer işler yapılmadan kalırsa, maneviyat ve sanat bozulur. O zaman adalet, sahtekârlıkla yürür. Eğer bu olursa, insanlar kendilerini umutsuz bir karmaşanın içinde bulurlar. Bu nedenle, söylenen şey her şeyden önemlidir ve bu konuda dikkatsizlik yapılmamalıdır.")

53. CHIEN (Gelişme)

54. KUEI MEI (Evlenen Taze Genç Kız)
(Kişi, beklenti ve davranışlarında sade olmalıdır.)
(Yalnızların yılmaması kendilerine yararlı olur.)

55. FENG (Büyüklük, Ululuk)
(Olgun kişi, kendini beğenmiş değildir ve işlerinde adil ve tutarlıdır.)

56. LU (Yabancı)
(Kişi yolunda devam ederse iyiye belirtiler oluşur.)
(Kişi, esnek, içten ve beklentisiz olmalıdır ki verdiğinden çok almayı ummasın.)
(Yolcunun zenginliği4 Şubat 2018 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., kişinin iç varlığıyla barışık olma yeteneğinin simgesidir ve bu durum uyumlu ve çekici bir tavrı yaratır.)

57. SUN (İçe İşleyen Rüzgâr)
(Olgun kişi, özellikle hareket içeren sorumluluklara olumlu bakar.)
(İyi huyluluğun etkisi, alçakgönüllü ve sıralı çabalarla elde edilen kalıcı durumlarda görünür.)
(Olgun kişi, etkisini tavsiyeleri ve önderliğiyle yayarak izlenecek yolu hazırlar.)

58. TUI (Neşe)
(Paylaşmak, zevki bir kat artırır.)
(İçten neşe şans getirir.)
(Kişi kendini ya da başkalarını utandırabilecek ucuz zevklere27 Ocak 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. ne şimdi ne de sonra kapılmamalıdır.)
(İçinde manevi bir boşluk bulunan ve dışa sürekli neşe vuran kişi değersiz, boş zevklere kanacaktır. Mutlaka, giderek kendiyle olan bağı koparacaktır.)
(Hesaplanmış neşe barış getirmez.)
59. HUAN (Dağılma)

60. CHIEH (Kısıtlama, Sınır Koyma)
(Memnuniyet verici sınırlama. Başarı.)
(Sınırlama doğal olmalıdır. Durumun ve kişinin kendisinin koyduğu kısıtlamalar fazla sıkı ya da fazla gevşek olduğu takdirde söz edilen doğallık duygusu hissedilemez.)
(Kişi özellikle başkalarını yönettiği koşullarda, amacına ulaşmak için kendinin kabullenemeyeceği kısıtlamaları başkalarına koymamalıdır. Eğer duruma uyan, ama özgürlüğü de sınırlamayan sınırlar konabilirse büyük başarılar elde etmek olanaklıdır.)

61. CHUNG FU (Anlamak)(Gerçek)
(Alçakgönüllü yaşama biçimleri olanlar başarıya ulaşırlar.)

62. HSIAO KUA (Küçüğün Aşırılığı)
(Kişinin sınırlarını bilmesinden doğan alçakgönüllülük bir meziyettir ama vicdanla birleşmediği sürece bir zayıflık olarak görülebilir.)
(Durumun özel koşulları kavranıp, büyük başarı beklenmemeli.)
(Ancak üstün kişinin alçakgönüllülüğü alçakgönüllülüktür (tevazudur).)
(Çalışkan ve mütevazı kişiler şansı yakalayacaktır.)

63. CHI CHI (Tamamlama)
(Bitmeyen oluş I Ching'in ardındaki ana anlamdır.)
(Olgun kişi şanssızlığın doğasını izleyerek kendini hazırlar.)
(Fazla gevşek, fazla özgüvenli olunmamalı.)
(Romantizme kapılma ya da saçma amaçları kendininkilerle özdeşleştirme tehlikesi vardır.)
(Kaynak ve meziyetlerin açığa vurulması yerine sadelikle alçakgönüllülük salık verilir.)

64. WEI CHI (Tamamlama Öncesi)
(Konumunuzu ancak bilinçli tavırlar sağlama alabilir.)
(Durumda eksik olan birleştirici bir güçtür.)
(Üstün kişinin parlak zekâsı, değişmez bir özelliğidir.)
(Başkalarıyla iyi ilişkileri koruyup, düzensizliğin içinde düzen arayın.)

Likan

Li K'an / Wei Chi (64. Hexagram)

Likan, Yi Çing'de (diğer adıyla Değişimler Kitabı) geçen altılı-dizinlerden (hexagram) 64'üncüsüdür.

䷿ Wei Chi / Tamamlanma Öncesi

Li (alev), K’an (su)’ın üstündeyse, şafak zamanı denizden doğan güneşi simgeler. Bu, sonuncu hexagram olsa da, çizgiler doğru yerlerinde değillerdir. Bu altı-çizgi kargaşadan düzene geçişin henüz tamamlanmadığını ifade eder ve her sonun yeni bir başlangıç taşıdığı olgusunu gösterir. Söz edilen dönem, gelecektir; bütünlük için hazırlık yapılır ve çaba gösterilir. Gelecek için büyük umutlar vadeden projelere olumlu bakılır.

I Ching (Değişimler Kitabı)

En az 4000 yaşındaki I Ching, değişimler kitabı demektir. Asya öğretilerinde sıkça karşılaşılan Karşıtlıklar İlkesi "Yin ile Yang" yönteminin ilk kez göründüğü yazılı metindir. Kainattaki her şeyin değişim süreçlerini, bu süreçlerin aşamalarını inceler. Çünkü değişim her yerde, sürekli olarak var olan bir güçtür. Kitap, tüm ontolojik sistemlerde olduğu gibi kendimizi bilmemizi, tanımamızı amaçlıyor. Bu da ancak değişimin gücünü ve onun gelişim sürecini anlamakla mümkün olabilir. Konfüçyüs fazladan bir 50 yılım olsaydı, onu sadece bu kitabı anlamaya çalışarak geçirirdim demiştir. Analitik psikolojinin kurucusu Carl Gustav Jung, bağlantısız gibi görünen olaylar arasındaki anlamlı çakışmaya “senkronite” adını verirken bu kitaptan ilham almıştır.

Edebiyat

• Wilhelm, Richard: I Ching - Book of Changes. 1927.
• Christensen, Lars Bo: The Book of Changes - The original Core of the I Ching. Amazon Create Space 2015.
• Edward L. Shaughnessy: Unearthing the Changes. Columbia University Press, 2014.