Zâhiriye Kütüphanesi
 Zahiriye Medresesi ve Kütüphanesi’ne giriş | |
| Yerel ad | |
|---|---|
| Konum |  Şam, Suriye |
| Koordinatlar | 33°30′44.5″K 36°18′18.5″D / 33.512361°K 36.305139°D |
| Kurucusu | Sultan El-Malik el-Sa'id (Baybars'ın oğlu) |
| İnşası | 1277-1281 |
| İnşa nedeni | Sultan el-Zahir Baybars (onun mezarı) |
| İlk kullanım amacı | Medrese, mozole |
| Güncel kullanımı | Halk kütüphanesi |
| Mimar | Ibrahim ibn Ghana’im al-Muhandis |
| Mimari tarzı | Memlük, İslami |
Zahiriye Kütüphanesi (Arapça: الْمَكْتَبَة الظَّاهِرِيَّة) veya Zahiriye Medresesi [1] (Arapça: مَدْرَسَة الظَّاهِرِيَّة ) Şam, Suriye'de tarihi bir kütüphane, medrese ve türbedir. Adını burada gömülü olan Sultan el-Zahir Baybars'tan (1223-1277) alarak 1277 yılına dayanmaktadır.
Baybars'ın cenaze kompleksi
[değiştir | kaynağı değiştir].jpg)
Arka plan: Sultan el-Zahir Baybars
[değiştir | kaynağı değiştir]Rükneddin Baybars (tam adı: el-Malik el-Zahir Rükn el-Din Baybars el-Bundukdari) olarak da bilinen Sultan Baybars, büyük tarihsel öneme sahip siyasi ve askeri bir liderdi. Kahire'de Memluk Sultanlığı (1250-1517) olarak bilinen Mısır ve Suriye'yi uzun süre yönetecek yeni bir memlûk rejiminin kurulmasında önemli bir rol oynadı.[2] 1260'taki Ayn Calut Savaşı'nda (genellikle tarihte bir dönüm noktası olarak anılır [3] ) Moğol ilerlemesini püskürtmede merkezi bir rol oynadıktan sonra sultan konumuna yükseldi. Saltanatı sırasında, Levant'ta kalan Haçlı devletlerine karşı bir dizi etkili kampanya yürüttü ve Antakya ve Haçlıların bölgedeki varlığı [4] daha sonraki nihai sonlarının yolunu açan ünlü Krak des Chevaliers gibi bir dizi önemli şehir ve kaleyi fethetti.
Baybars, Temmuz 1277'de Şam'daki sarayında (el-Qasr al-Ablaq denilen) başkası için hazırlanan zehirli bir bardağı içtikten sonra beklenmedik bir şekilde öldü.[4][5] Ölümü bir sır olarak saklandı ve kalıcı olarak gömülmesi ve iktidarın 18 yaşındaki oğlu Said Berke’ye devredilmesi için düzenlemeler yapılırken geçici olarak Şam Kalesi'ne gömüldü.[5][6] Baybars'ın Darayya kasabası yakınlarında gömülmek istediğini belirttiği bildirildi, ancak oğlu, büyük caminin yakınında ve Selahaddin Türbesi de dahil olmak üzere ünlü Eyyubi sultanlarının türbelerinin yakınında daha prestijli bir yere gömülmesi gerektiğine karar verdi. .[5] Berke'nin emriyle, Şam valisi emir Aydamur, Büyük Ümeyye Camii yakınlarındaki el-Amara semtinde, Adiliyya Medresesi'nin karşısında bir ev satın aldı.[6] Dar al-'Aqiqi adlı ev, aslen Selahaddin Eyyubi’nin babasına aitti ve Selahaddin, çocukluğunun bir bölümünü orada geçirmişti.[5][7] Medrese ve cenaze külliyesi olarak yeniden düzenlenmiştir. Said 1280'de öldüğünde babasıyla aynı türbeye gömüldü.[5]
-
-
Türbenin dış kubbesi. -
-
Mozolenin duvarları boyunca cam mozaiklerden bir bölüm.
.jpg)
,_Syria_-_Burial_chamber_mihrab_looking_southwest_-_PHBZ024_2016_1317_-_Dumbarton_Oaks_(edited).jpg)
,_Syria_-_Detail_of_burial_chamber_mosaic_-_PHBZ024_2016_1321_-_Dumbarton_Oaks.jpg)
Kütüphane
[değiştir | kaynağı değiştir]Medresenin başından beri bir kütüphanesi vardı. İlk kitapları, medrese vakfının bir parçası olarak Said Berke'nin annesi tarafından bağışlanmıştır.[5] Ancak 1876 veya 1877'de kütüphane için binlerce eser toplayan Şeyh Tahir el-Jazairi ve Salim el-Buhari tarafından "genel kütüphane" haline getirildi.[8] Kısmen, bölgenin dört bir yanından kitap toplamak için Osmanlı padişahının bir fermanını kullanan Şam valisi Midhat Paşa tarafından yardım edildi.[8] Kütüphane Suriye devleti tarafından ulusal olarak tanındı ve 1880 veya 1881'de halka açıldı.[8] 19. yüzyılın sonlarında ve 20. yüzyılın başlarında koleksiyonları birleştirmeye devam etti ve Ulusal Kütüphane oldu.[9] O dönemde Suriye'de devam eden Arap edebi rönesansında rol oynamıştır.[9]
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ "Madrasa al-Zahiriyya (Damascus)". Archnet. 13 Kasım 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Kasım 2019.
- ^ André Clot (2009). L'Égypte des Mamelouks: L'empire des esclaves 1250-1517. Perrin.
- ^ J.J.Saunders (2001). The History of the Mongol Conquests. University of Pennsylvania Press.
- ^ a b "Baybars I | Mamlūk sultan of Egypt and Syria". Encyclopedia Britannica (İngilizce). 13 Temmuz 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Kasım 2019.
- ^ a b c d e f Gary Leiser (1984). "The Endowment of the Al-Zahiriyya in Damascus". Journal of the Economic and Social History of the Orient. 27 (1): 33-55. doi:10.1163/156852084X00029.
- ^ a b Gerard Degeorge (2004). Damascus. Flammarion. ss. 107-110.
- ^ Burns, Ross (2005). Damascus: A History. Routledge. ss. 199.
- ^ a b c "Damascus' Cultural Heritage: Al-Zahiriyya Library". worldbulletin.net/. 11 Temmuz 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Kasım 2019.
- ^ a b Tamari (1996). "Historical Research and Resources in Damascus". Middle East Studies Association Bulletin. 30 (1): 10-17. doi:10.1017/S0026318400032983 – JSTOR vasıtasıyla.
