Zübeyde Hanım Anıt Mezarı
 Zübeyde Hanım Anıt Mezarı | |
 | |
| Koordinatlar | 38°27′40″K 27°07′01″D / 38.46111°K 27.11694°D |
|---|---|
| Konum | Karşıyaka, İzmir, Türkiye |
| Tür | Anıt mezar |
| Açılış tarihi | 1940 |
| Defnedilenler | Zübeyde Hanım |
Zübeyde Hanım Anıt Mezarı, Türkiye Cumhuriyeti'nin kurucusu ve ilk cumhurbaşkanı Mustafa Kemal Atatürk'ün annesi Zübeyde Hanım'ın İzmir'deki anıt mezarıdır.
Karşıyaka ilçesinde, Zübeyde Hanım Parkı içindedir. 1940 yılında İzmir Belediyesi tarafından yaptırılmıştır. Mustafa Kemal'in arzusu doğrultusunda çok sade düzenlenen anıt mezar, mezarın başındaki on tonluk bir kaya, üzerindeki kabartma Zübeyde Hanım büstü ve “Atatürk’ün anası Zübeyde burada gömülüdür. Ölümü: 1923” yazısından ibarettir.
Tarihçe
[değiştir | kaynağı değiştir]14 Ocak 1923'te İzmir'de ölen ve cenazesi Ferik Osman Paşa Camii avlusuna defnedilen Zübeyde Hanım'ın mezarı, Atatürk’ün ölümüne kadar bir çiçek bahçesinin ortasında kalmıştır.[1]
Zübeyde Hanım için bir anıt-mezar yaptırmak amacıyla 1938 yılında devrin İzmir Belediye Başkanı Behçet Uz bir proje hazırlattı. Bu projeyi Dolmabahçe Sarayı'nda hasta yatağında ziyaret ettiği Atatürk'e gösterdiğinde Atatürk projeyi çok süslü ve masraflı buldu.[2] Mezarın başına sadece ağır bir taş parçası konmasını ve üstüne “Atatürk’ün anası Zübeyde burada gömülüdür. Ölümü: 1923” yazdırılmasını; Zübeyde Hanım çocukları çok sevdiği için de etrafının bir çocuk parkı ile süslenmesini istedi.
| “ | Annem şimdi bu toprağın altında; ama bu toprağın üstünde, ulusal egemenlik dünyanın sonuna kadar sürüp gidecektir. | ” |
| — M.Kemal Atatürk, 27 Ocak 1922 | ||
Zübeyde Hanım'ın mezarının çevresi, Atatürk’ün ölümünden sonra onun son arzusu doğrultusunda düzenlendi. Mezarın üstüne Küçük Yamanlar Dağı’ndan getirilen dört metre yüksekliğinde, on ton ağırlığında bir pembe kaya oturtuldu. Kaya parçasına Zübeyde Hanım’ın kabartma bir büstü yerleştirildi. Her yıl Zübeyde Hanım'ın ölüm yıldönümü ile anneler gününde anıt mezarda anma törenleri düzenlenmektedir.[3][4]
Anıt mezarın yapımından önce mezarda bulunan mezar taşı, anıt mezar yapıldığı sırada müze olarak hizmet veren Basmane semtindeki Ayavukla Kilisesi'ne kaldırılmış; 1955'te de İzmir Arkeoloji Müzesi'nin deposunda koruma altına alınmıştır.[5] Orijinal mezar taşı, 2005'ten beri İzmir Arkeoloji Müzesi'nde sergilenmektedir.[6]
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ "Zübeyde Hanım'ın Mezarı". Cumhuriyet. 6 Kasım 2023. 13 Mayıs 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Mayıs 2024.
- ^ Örnek, Oğuz (19 Ocak 2018). "Ağır kaya!". Habertürk. 12 Mayıs 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Mayıs 2024.
- ^ "Zübeyde Hanım, ölüm yıl dönümünde İzmir'deki kabri başında anıldı". Sözcü. 14 Ocak 2021. 25 Ekim 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Ekim 2021.
- ^ "Anneler Günü'nden Zübeyde Hanım, Karşıyaka'daki kabri başında anıldı". Cumhuriyet. 9 Mayıs 2021. 25 Ekim 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Ekim 2021.
- ^ Oruç, Ömer (28 Ekim 2008). "Zübeyde Hanım'ın mezar taşı 68 yıl sonra sergileniyor". haber7.com. 25 Ekim 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Ekim 2021.
- ^ "Zübey'de Hanım'ın mezar taşı nerede?". İHA. 30 Ekim 2008. 25 Ekim 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Ekim 2021.
Dış bağlantılar
[değiştir | kaynağı değiştir]
Wikimedia Commons'ta Zübeyde Hanım Anıt Mezarı ile ilgili çoklu ortam belgeleri bulunur
| Otorite kontrolü |
|
|---|
