Zbigniew Brzezinski

Zbigniew Brzezinski
10. Ulusal Güvenlik Danışmanı
Görev süresi 20 Ocak 1977 - 20 Ocak 1981
Başkan	Jimmy Carter
Yerine geldiği	Brent Scowcroft
Yerine gelen	Richard V. Allen
Kişisel bilgiler
Doğum	Zbigniew Kazimierz Brzezinski 28 Mart 1928(1928-03-28) Varşova, İkinci Polonya Cumhuriyeti
Ölüm	26 Mayıs 2017 (89 yaşında) Falls Church, Virginia, ABD
Partisi	Demokratik
Evlilik(ler)	Emilie Benes Brzezinski (1955'te evlendi)
Çocuk(lar)	Ian (d. 1963) Mark (d. 1965) Mika (d. 1967)
Bitirdiği okul	McGill Üniversitesi Harvard Üniversitesi
Mesleği	Siyasetçi

Zbigniew Kazimierz Brzezinski (28 Mart 1928 Varşova- 26 Mayıs 2017), Polonya kökenli Amerikalı siyaset bilimci, devlet adamıdır. Kendisi aslen bugün Ukrayna'ya bağlı Brzezany (bugün Berezhany, Berejani okunur) kasabası kökenlidir. Soyadı Brzezany'li anlamına gelir.

Dünyanın en önemli stratejistleri arasında ismi sayılan Brezezinski ABD'de 1977-1981 yılları arasında Jimmy Carter'ın Ulusal Güvenlik Danışmanlığını yaptı. ABD ile Sovyetler Birliği arasında SALT II nükleer silah anlaşmasının müzakerelerinde ve ABD'nin İran Şahı Muhammed Rızâ Pehlevî'nin iktidarını sürdürme çabalarında önemli roller üstlenmiştir.

Samuel Huntington’la birlikte çalışarak, 43 sayfalık gizli bir bülten yazdı. Bu bültende gelecek yönetimin 10 önemli dış ve ulusal güvenlik politikası hedefi açıklanıyordu.

Ağustos 2007'de Barack Obama'nın başkan adaylığını destekledi. Aynı yıl Eylül ayında ise Obama Brzezinski'yi “en seçkin düşünürlerimizden biri” olarak tanımladı.

Brzezinski uluslararası düzen, ülkelerin siyasi düzenleri ve bunların arasındaki ilişkiler üzerine düşünce ve önerileriyle Uluslararası ilişkiler teorisi'nde Realist ekolün bir temsilcisi olarak kabul edilir. Yetiştirdiği öğrencileri arasında Madeleine Albright, Condolezza Rice gibi ABD siyasetinin önemli isimleri vardır.

26 Mayıs 2017'de ölmüştür.

Fikirleri

Büyük Satranç Tahtası Teorisi

Zbigniew Brzezinski, Büyük Satranç Tahtası adlı eserinde bir teori ortaya koymuştur. Bu teoriye göre tarihte yaşamış bütün imparatorlukların (Roma İmparatorluğu, Moğol İmparatorluğu, Çin ve Büyük Britanya İmparatorluğu) aslında hiçbir zaman küresel bir güç olmadığını savunmuştur. Bu imparatorlukların aksine Amerika Birleşik Devletleri'nin gücünün gerçek bir süper güç olduğunu, Amerika'nın dünya üzerindeki etkisinin benzersiz olduğunu ileri sürmüştür. Bu üstünlüğü 4 ana nedene bağlayan Brzezinski, bunları şu şekilde açıklamıştır:

1. Askeri bağlamda eşit bir gücün bulunmaması
2. Ekonomik büyüme olarak eşit bir gücün bulunmaması ve küresel büyümenin merkezi olması
3. Teknolojik gelişmede öncü konumda bulunması
4. Kültürel olarak genç nesilde benzersiz bir cazibe bırakması

Brzezinski, Amerika'nın bu benzersiz gücünü Avrasya Hakimiyetine bağlamıştır. Dünya nüfusunun yaklaşık %75'i, yer altı zenginlikleri bakımından GSMH'sının %60'ı ve enerji kaynaklarının büyük çoğunluğuna sahip olan Avrasya aynı zamanda siyasi olarak en iddialı devletlere (Rusya, Çin, Birleşik Krallık, Almanya, Japonya, İran vb.) ev sahipliği yapar. Dünya'da bilinen ve gizli tutulan bütün nükleer güçlere sahip devletler (ABD hariç) Avrasya'da bulunmaktadır. ABD'den sonraki en büyük 6 ekonomi de burada bulunmaktadır. Lizbon'dan Seul'a kadar giden bu büyük kara parçası Brzezinski'ye göre dünyanın en büyük satranç tahtası ve "oyun"un asıl merkezidir.

Eserleri

Önemli Eserleri

• The Permanent Purge: Politics in Soviet Totalitarianism, Cambridge: Harvard University Press (1956)
• Soviet Bloc: Unity and Conflict17 Nisan 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., Harvard University Press (1967), ISBN 0-674-82545-4
• Between Two Ages : America's Role in the Technetronic Era, New York: Viking Press (1970), ISBN 0-313-23498-1
• Power and Principle: Memoirs of the National Security Adviser, 1977-1981, New York: Farrar, Strauss, Giroux (March 1983), ISBN 0-374-23663-1
• Game Plan: A Geostrategic Framework for the Conduct of the U.S.-Soviet Contest, Boston: Atlantic Monthly Press (June 1986), ISBN 0-87113-084-X
• Grand Failure: The Birth and Death of Communism in the Twentieth Century, New York: Charles Scribner's Sons (1989), ISBN 0-02-030730-6
• Out of Control: Global Turmoil on the Eve of the 21st Century, New York: Collier (1993), ISBN 0-684-82636-4
• The Grand Chessboard: American Primacy and Its Geostrategic Imperatives, New York: Basic Books (October 1997), ISBN 0-465-02726-1, subsequently translated and published in nineteen languages
• The Choice: Global Domination or Global Leadership, Basic Books (March 2004), ISBN 0-465-00800-3
• Second Chance: Three Presidents and the Crisis of American Superpower , Basic Books (March 2007), ISBN 0-465-00252-8
• America and the World: Conversations on the Future of American Foreign Policy , Basic Books (September 2008), ISBN 0-465-01501-8
• Stratejik Vizyon: Amerika ve Küresel Güç Buhranı (2012)

Diğer Kitap ve Monografileri

• Russo-Soviet Nationalism, M.A. Thesis, McGill University (1950)
• Political Control in the Soviet Army: A Study on Reports by Former Soviet Officers, New York, Research Program on the U.S.S.R (1954)
• with Carl J. Friedrich, Totalitarian Dictatorship and Autocracy, Cambridge: Harvard University Press (1956)
• Ideology and Power in Soviet Politics, New York: Praeger (1962)
• with Samuel Huntington, Political Power: USA/USSR, New York: Viking Press (April 1963), ISBN 0-670-56318-8
• Alternative to Partition: For a Broader Conception of America's Role in Europe, Atlantic Policy Studies, New York: McGraw-Hill (1965)
• The Implications of Change for United States Foreign Policy, Department of State (1967)
• International Politics in the Technetronic Era, Sofia University Press (1971)
• The Fragile Blossom: Crisis and Change in Japan, New York: Harper and Row (1972), ISBN 0-06-010468-6
• with P. Edward Haley, American Security in an Interdependent World, Rowman & Littlefield (September 1988), ISBN 0-8191-7084-4
• with Marin Strmecki, In Quest of National Security, Boulder: Westview Press (September 1988), ISBN 0-8133-0575-6
• The Soviet Political System: Transformation or Degeneration, Irvington Publishers (August 1993), ISBN 0-8290-3572-9
• with Paige Sullivan, Russia and the Commonwealth of Independent States: Documents, Data, and Analysis, Armonk: M. E. Sharpe (1996), ISBN 1-56324-637-6
• The Geostrategic Triad : Living with China, Europe, and Russia, Center for Strategic & International Studies (December 2000), ISBN 0-89206-384-X

Seçme Denemeleri ve Raporları

• with David Owen, Michael Stewart, Carol Hansen, and Saburo Okita, Democracy Must Work: A Trilateral Agenda for the Decade, Trilateral Commission (June 1984), ISBN 0-8147-6161-5
• with Brent Scowcroft and Richard W. Murphy, Differentiated Containment: U.S. Policy Toward Iran and Iraq, Council on Foreign Relations Press (July 1997), ISBN 0-87609-202-4
• U.S. Policy Toward Northeastern Europe: Report of an Independent Task Force, Council on Foreign Relations Press (July 1999), ISBN 0-87609-259-8
• with Anthony Lake, F. Gregory, and III Gause, The United States and the Persian Gulf, Council on Foreign Relations Press (December 2001), ISBN 0-87609-291-1
• with Robert M. Gates, Iran: Time for a New Approach, Council on Foreign Relations Press (February 2003), ISBN 0-87609-345-4

Dış bağlantılar

• Foreign Affairs'ta yer alan yazıları.13 Haziran 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
• Büyük Satranç Tahtası, Brzezinski(Kitabın Türkçe Özeti)
• Jeostratejik Üçlü, Brzezinski (Kitabın Türkçe Özeti)