Ze'ev Jabotinsky
Ze'ev Jabotinsky זאב ז'בוטינסקי | |
|---|---|
| Doğum | Vladimir Yevgenyevich Zhabotinsky 17 Ekim 1880 Odessa, Rus İmparatorluğu |
| Ölüm | 3 Ağustos 1940 (59 yaşında) New York, Amerika Birleşik Devletleri |
| Milliyet | Yahudi |
| Meslek | Hukukçu ve politikacı |
| Tanınma nedeni | İsrail'in kuruluşundaki büyük rolu |
| Din | Yahudilik |
Ze'ev Jabotinsky veya Vladimir Yevgenyevich Zhabotinsky (İbranice: זאב ז'בוטינסקי, lit. "Ze'ev Zhabotinski"; Rusça: Зеэв Жаботинский; 17 Ekim 1880, Odessa – 3 Ağustos 1940, New York), Yahudi kökenli Rus–Amerikalı Siyonist önder ve gazeteci. İsrail Devleti'nin kurulmasında önemli bir rol oynayan militan Siyonist Revizyonist hareketin kurucusudur.
1898'de yabancı ülkelerde muhabirliğe başladı. Gazetecilikte büyük ün kazanınca 1901'de başyazar olarak Odessa'ya çağrıldı. 1903'te hem yazılarıyla, hem de çok etkileyici konuşmalarıyla Filistin'de bir Yahudi ulusal devletinin kurulması yolunda Siyonist görüşler savunmaya başladı.
1920'de Filistinli Araplara karşı savaşmak üzere Haganah adlı Siyonist askeri örgütü kurdu ve yönetti. Bunun üzerine Filistin'deki İngiliz manda yönetimince 15 yıl ağır hapis cezasına çarptırıldı. Ama bu kararın yol açtığı protestolar sonucunda cezası kısa bir süre sonra tecil edildi.1920'lerde birçok uluslararası Siyonist örgütte önemli görevler aldı. 1925'te Dünya Siyonist Revizyonistler Birliği'nde, 1935'te ise Yeni Siyonist Örgüt'te çalıştı.
Filistin'le ilgili İngiliz İngiliz Krallık Komisyonu'nda tanıklık ederken, kültürel Siyonizme daha az ağırlık vererek, Şeria Irmağının iki yanında bir Filistin Yahudi devleti kurulmasını savundu. Bu süreçte Benzion Netanyahu ile beraber çalıştı. Göç yoluyla bölgede bir Yahudi çoğunluğun oluşturulmasını önerdi, Yahudilerin sürekli ordunun parçasını oluşturacak biçimde meşru savunma amacıyla askere alınmasını istedi. 1940'ta Siyonist revizyonist Parti'nin gençlik örgütü Betar'ı ziyaret etmek için gittiği ABD'de kalp krizi sonucunda yaşamını yitirdi.
Jabotinsky, vasiyetindeki bir madde uyarınca New York, Farmingdale'deki New Montefiore Mezarlığı'na gömüldü.[1] David Ben-Gurion, Jabotinsky'nin İsrail'de gömülmesine izin vermedi. İsrail Başbakanı Levi Eşkol'un emri ve vasiyetinin ikinci maddesi uyarınca, Jabotinsky ve eşinin naaşı 1964'te Kudüs'teki Mount Herzl Mezarlığı'na yeniden gömüldü.[2] Jabotinsky'nin New York'taki orijinal mezarının bulunduğu yere bir anıt dikildi.[3]
1940'larda Filistin'de etkinlik gösteren Irgun Zvai Leumi adlı Yahudi örgütünü oluşturan yandaşları sonradan Herut (Özgürlük) Partisi'ni kurdular.


Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ "Jabotinsky Rites Today - Veterans' Organizations to Take Part in Services for Zionist". The New York Times. 6 Ağustos 1940. s. 20. 8 Mart 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Eylül 2016.
- ^ Ben-Gurion's Battle Against Bringing Jabotinsky's Bones to Israel 20 Nisan 2022 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., Ushi Derman for "Museum of the Jewish People", 7 March 2019, re-accessed 9 July 2021.
- ^ "Jabotinsky Memorial Unveiled". The New York Times. 28 Temmuz 1941. s. 28. 8 Mart 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Mayıs 2016.
- 1880 doğumlular
- 1940'ta ölenler
- Yahudi asıllı Ukraynalılar
- Siyonistler
- İsrail tarihi
- Siyonizm tarihi
- Irgun
- Kalp krizinden ölenler
- Nassau County, New York'ta defnedilenler
- İsrail'de defnedilenler
- Herzl Tepesi'nde defnedilenler
- Yahudi agnostikler
- Yahudi şairler
- London Regiment askerleri
- Britanya İmparatorluğu Nişanı Üyeleri
- Rus antikomünistler
- Rus muhabirler
- Siyonizm yazarları
- Roma La Sapienza Üniversitesinde öğrenim görenler