Zedazeni Manastırı

Zedazeni Manastırı (Gürcüce: ზედაზნის მონასტერი), Saguramo tepelerindeki Zedazeni dağında ve Mtsheta'nın kuzeydoğusunda bulunan bir Gürcü Ortodoks manastırıdır. Aragvi Nehri'nin doğu tarafında konumlanmıştır.

Manastır, görevi bölgedeki Hristiyanlığı güçlendirmek olan Gürcistan'ın Kutsal Süryani Babalarından biri olan Aziz Yahya tarafından kurulmuştur. Yahya, kilisesi için Mtsheta'ya yakın olan dağlık bir yer seçmiştir.

Etimoloji

Zedazeni adı, Gürcü mitolojisinde meyve tanrısı olan Zaden'den gelmektedir. İberya Kralı Farnacum (c. MÖ 109-90), bölgedeki İberya pagan tapınağına Zaden'in resmini eklemiştir. Hristiyanlığın bölgede yayılmasıyla, Zaden kültü kaldırılmıştır. Zendazeni adı, "Aşağı Zaden" anlamına gelmektedir.

Tarihi

Aziz John, manastırı 540'larda (6. yüzyıl) Zedazeni dağının üzerinde kurmuştur. Bu bölge, Hristiyanlık öncesi dönemde, bir bereket kültü figürü olan Zaden kültüydü. Manastır 17. yüzyılda, Gürcistan, Şah Abbas tarafından yok edildikten sonra terk edilmiştir. John bu kiliseye gömülmüştür, kilisedeki havuz sadece 7 Mayıs'ta, John'un yıl dönümüne hacılar geldiği zaman dolmaktadır. Cvari Manastırı, Zedazeni Manastırından rahatlıkla görülebilmektedir. Sovyet döneminde, özellikle 1938 ve 1970-1971'de, manastırda temizlik ve güzelleştirme çalışmaları yapılmıştır. Manastır, Mihail Lermontov'un "Fusion" şiirinde geçmektedir.

Yahya Kilisesi

Neredeyse kare şekilli olan yapı (13.5 x 13.4 metre ölçülerinde), üç koridorlu bir bazilikadır. Kilise, çakıl taşları, kırma taşlar ve tuğlalarla inşa edilmiştir. 19. yüzyılda açılan, güneydeki ana giriş kapısı ve batı kapısı olmak üzere iki girişi vardır. Kilisenin içi iki kolonla üç koridora ayrılmıştır. Kilisenin yanında bir çan kulesi vardır.

Kilisenin içinde fresk parçaları vardır. Freskler, canlı, sıcak kırmızımsı kahverengi ve altın renklerinden yapılmıştır. Sığınaktaki duvar resimleri feodal döneme aittir ve geriye kalan freskler 17. yüzyıldan kalmadır.

Savunma duvarı

Manastırın 3 tarafı (kuzey, doğu, batı) 28 x 134.5 metre ölçülerinde bir duvarla çevrili olup, güney tarafında bir uçurum vardır. Büyük ölçüde 17. yüzyıldan kalma çakıl ve tuğlalardan inşa edilmiştir. Kilisenin kuzeybatısında, dar bir giriş kapısı olan kule vardır. Duvarın kuzeybatı köşesinde ise neredeyse dikdörtgen şekilli bir kule vardır; kulenin batı cephesi yuvarlak, doğu cephesi ise düzdür.

Manastır hücreleri

Vaftiz kilisesinin güneydoğusunda, dağın dik yamacında, feodal döneme ait odalar bulunmaktadır. Odalara dar yollardan erişilebilmektedir. Odanın güney cephesindeki alt kısmı, yani 3.9 x 4.4 m ölçülerindeki duvar, taş ve tuğladan yapılmıştır. Odaların bir kapısı ve bir penceresi vardır. Çatılar düzensizdir. Doğuda, dağın yamacında oyulmuş, yiyecek saklama deposu olarak kullanıldığı düşünülen, kırmızı tuğlalardan yapılmış 2.5-3 metre derinliğinde bir oda vardır.

Bibliyografya

Monasterio de Zedazen / / Diccionario enciclopédico Brockhaus y Efron - SPb., 1890-1907.

Wikimedia Commons'ta Zedazeni Manastırı ile ilgili ortam dosyaları mevcuttur.