Zhonghua minzu
.svg)
Zhonghua minzu (Çince (basitleştirilmiş): 中华民族; Çince (geleneksel): 中華民族; pinyin: Zhōnghuá mínzú), "Çin Ulusu"[1][2] ya da "Çin ırkları" anlamına gelir, Çin'de çağdaş ulus inşası ve ırk tarihiyle iç içe geçmiş önemli bir siyasi terimdir.[3][4]
1980'lerin sonlarından beri Çin Halk Cumhuriyeti'nin uluslar ve azınlıklar politikasındaki en temel değişim, "Çin halkı" (Çince: 中国人民; pinyin: Zhōngguó rénmín) teriminin yerine "Çin etnisiteleri" (Zhonghua minzu) teriminin kullanılmasıdır.[4] Bu, çeşitli uluslara ait insanlardan oluşan komünist devletlikten tek bir uyrukluğa dayalı çok etnisiteli bir devletliğe doğru bir kaymayı işaretler.[4]
Erken Cumhuriyet (1912-17) ve Milliyetçi (1928-49) dönemleri sırasında Zhonghua minzu terimi Han Çinlileri ile Han olmayan dört ana etnik grubu kapsadı: Man (Mançular), Meng (Moğollar), Hui (kuzeybatıda Çin'deki İslam'a mensup etnik gruplar) ve Zang (Tibetliler).[5][6] Bu, Sun Yat-sen ile milliyetçi Kuomintang partisinin savunduğu beş ırklı cumhuriyet (Çince: 五族共和; pinyin: Wǔzú gònghé) kavramıdır. Mao'nun ölümü sonrasındaki komünizm döneminde Zhonghua minzu terimi, nüfusunun çoğunluğunu oluşturan Han Çinlilerini Çin'deki 55 diğer etnik gruplarla büyük bir "Çin ailesi" olarak beraber getirmek amacıyla tekrar kullanıma girdi.[1][3]
Zhonghua minzu’ya Direniş
[değiştir | kaynağı değiştir]Xi Jinping’in 2012 Kasım ayında Çin Komünist Partisi Genel Sekreteri olarak atanmasından bu yana, Xi Jinping yönetimi "Çin ulusunun büyük yeniden canlanması" sloganını teşvik etmiştir.
Çin halkının efsanevi atası Sarı İmparator’a saygı artmış ve Uygur ve Tibet gibi bazı bölgelerde, "Zhonghua minzu" kavramı altında toplanmaktan hoşnutsuz olan bireyler bulunmaktadır.[7]
Ayrıca, Çin milliyetçiliğine karşı direniş, Tayvan bağımsızlığı savunucuları ve Hong Kong yerelciler arasında da mevcuttur.[8] Buna karşılık, Hong Kong milliyetçiliği ortaya çıkmış ve Tayvanlı tarihçi Su Beng tarafından savunulan Tayvan milliyetçiliği destek bulmuştur. Hongkonglular’ın ayrı bir etnik grup olduğu teorisi, yani Hong Kong etnik teorisi de bu fikirlerden etkilenmiştir.[9]
Çin ulusu kavramı ayrıca “Çin ulusunun yaşadığı topraklar tek bir devlet tarafından yönetilmelidir” fikri temelinde toprak anlaşmazlıkları ile de ilişkilendirilmiştir.[10] Bu fikirler Büyük Çin milliyetçiliği olarak adlandırılır ve Hong Kong'da bu ideolojiyi destekleyenler sıklıkla Zhōnghuá jiāo terimiyle alay konusu olur.[11] “Büyük Çin” terimi ise Çin'in tarih boyunca bir birleşik uygarlık olduğu geleneksel fikrinden türemiştir.
Amerika Birleşik Devletleri’nde yaşayan siyaset teorisyeni Liu Zhongjing, Çin ulusu kavramının siyasi bir uydurma olduğunu savunmuş ve Zhu-Xiaizm (諸夏主義) teorisini desteklemiştir.
Chan Ho-tin Pekin’in Çin Halk Cumhuriyeti’nin “Zhonghua Minzu” ya da “Çin ırkı” olarak adlandırılan birleşik ulusal kimliğe sahip bir ulus-devlet olduğunu iddia ettiğini belirtmiştir.[12][13] Bu kavram, siyasi ve emperyalist amaçlara hizmet etmek için kullanılır ve Tibetliler, Moğollar, Şanghaylılar, Tayvanlılar, Hong Konglular ve dünya çapındaki Çin diasporası gibi çeşitli grupları kapsar. Pekin'in resmi tutumuna göre, bu grupların tümü “Zhonghua” ırkının parçasıdır ve merkezi hükümete bağlılık borçludur.[12][13] Bu, birçok akademisyen tarafından saçma olarak değerlendirilse de, partinin resmi çizgisidir. Chan Ho-tin, bu milliyetçiliği emperyalizmin bir maskesi olarak eleştirmiştir. Tibet ile Yedi On Yedi Madde Anlaşması'nın ihlalleri, DTÖ'ye katılırken verilen sözlerin tutulmaması ve Hong Kong'daki özgürlükleri azaltan Çin-Britanya Ortak Deklarasyonu ihlallerine işaret etmiştir.[12][13]
Doğu Türkistanlılar ve Zhonghua minzu Kavramı
[değiştir | kaynağı değiştir]Çin'in Xinjiang Uygur Özerk Bölgesi'ndeki Doğu Türkistanlılar, Çin hükümeti tarafından “Zhonghua minzu” bir parçası olarak konumlandırılmaktadır. Ancak bu, onların Türk kökenli etnik kimliklerini reddeden bir yaklaşımdır. Doğu Türkistanlılar ve araştırmacılar, bu bütünleştirici etnik kavramı eleştirmekte ve Çin'in Han merkezli “Sinocentrism”nin, Doğu Türkistanlılara yönelik ayrımcılık ve baskıyı meşrulaştırdığına işaret etmektedir.[14][15]
Xinjiang’da bir milyondan fazla Doğu Türkistanlı, “yeniden eğitim kamplarına” gönderilmiş; dini baskı, zorla çalıştırma ve zorla kısırlaştırma gibi insan hakları ihlalleri uluslararası alanda gündeme gelmiştir. Doğu Türkistanlıların tarihî kökenleri Han milletinden farklıdır ve kendilerine ait kültürleri ile devletleri (örneğin: Doğu Türkistan Hanlığı) bulunmaktadır. Ancak Çin hükümeti bunu kabul etmeyip, etnik entegrasyonu dayatmaktadır.[14][15]
Ayrıca, Çin'in Doğu Türkistan yönetim politikası, Doğu Türkistanlıları Zhonghua minzu topluluğunun bir parçası olarak “yaşatmayı” amaçladığını iddia etmekle birlikte, gerçekte etnik kendi kaderini tayin hakkını reddeden, baskı ve kontrolü sürdüren grotesk bir sistem olarak eleştirilmektedir.[14][15]
Japonya ile İlişkiler
[değiştir | kaynağı değiştir]Okinawa konularında uzman Çinli araştırmacı Tang Chunfeng, Ryukyu bağımsızlık hareketini desteklediğini belirtmiş ve Ryukyu halkının Çin milletinin torunları olduğunu savunmuştur.[16][17]
Okinawa'nın Çin toprağı olduğunu iddia eden Çin Ryukyu Özel Otonom Bölgesi Hazırlık Komitesi üyesi Zhao Dong, "Ryukyu Çin milletinin sınırları içerisindedir." demiştir.[18][19]
Ağustos 1948'de, Çin Cumhuriyeti için eski bir casus olan Kiyuna Tsugumasa, "Biz Zhonghua minzu bir parçasıyız ve Ryukyu’daki kardeşlerimizin kurtuluşunu desteklemeliyiz." şeklinde açıklamada bulunmuştur.[20]
Ayrıca bakınız
[değiştir | kaynağı değiştir]Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ a b Dan Landis; Rosita D. Albert (14 Şubat 2012). Handbook of Ethnic Conflict: International Perspectives. Springer. ss. 182-. ISBN 978-1461404477. 3 Kasım 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Eylül 2017.
- ^ Zhao, Suisheng (2000). "Chinese Nationalism and Its International Orientations". Political Science Quarterly. 115 (1). ss. 1-33. doi:10.2307/2658031.
- ^ a b Alan Lawrance (2004). China Since 1919: Revolution and Reform: a Sourcebook. Psychology Press. ss. 252-. ISBN 978-0-415-25141-9. 26 Nisan 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Eylül 2017.
- ^ a b c Donald Bloxham; A. Dirk Moses (15 Nisan 2010). The Oxford Handbook of Genocide Studies. Oxford University Press. ss. 150-. ISBN 978-0-19-161361-6. 27 Haziran 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Eylül 2017.
- ^ Fitzgerald, John (Ocak 1995). "The Nationaless State: The Search for a Nation in Modern Chinese Nationalism". The Australian Journal of Chinese Affairs, 33. s. 75. doi:10.2307/2950089. ISSN 0156-736522 Şubat 2013.
- ^ Susan Debra Blum; Lionel M. Jensen (2002). China Off Center: Mapping the Margins of the Middle Kingdom. University of Hawaii Press. ss. 170-. ISBN 978-0-8248-2577-5. 15 Şubat 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Eylül 2017.
- ^ Kaynak hatası: Geçersiz
<ref>etiketi;hokkaido-np1-0124959isimli refler için metin sağlanmadı (Bkz: Kaynak gösterme) - ^ "大中華膠的懺悔". 25 Haziran 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Ağustos 2025.
- ^ 倉田徹、「雨傘運動とその後の香港政治- 一党支配と分裂する多元的市民社会」『アジア研究』 2017年 63巻 1号 p.68-84, DOI:10.11479/asianstudies.63.1_68, アジア政経学会
- ^ "論香港人之身份（戴毛畏） - 熱新聞 YesNews". 4 Ekim 2025 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Ağustos 2025.
- ^ 大中華膠的懺悔 立場新聞[ölü/kırık bağlantı]
- ^ a b c "陳浩天於香港外國記者會演講全文 獨媒轉載 獨立媒體". 1 Ocak 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Ağustos 2025.
- ^ a b c "陳浩天FCC演講全文 – 新傳網". 4 Ekim 2025 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Ağustos 2025.
- ^ a b c "「われわれは中華民族ではない」 在日ウイグル人が書籍出版 民族のルーツや弾圧の背景に迫る 産経新聞". 23 Aralık 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Ağustos 2025.
- ^ a b c "中華民族として生かされる ウイグル統治政策のグロテスクさ - 毎日新聞". 8 Temmuz 2025 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Ağustos 2025.
- ^ Arşivlenmiş kopya 中国での琉球独立の宣伝 唐淳風. 10 Eylül 2025 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Ağustos 2025 – YouTube vasıtasıyla.
- ^ "中露海軍日本一周の意図：北海道はロシア領、沖縄を中国領に ソ連による終戦後の北方四島侵攻は「米英ソの密約」で行われた 2021.11.9（火）池口 恵観 jbpress". 23 Ocak 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Ağustos 2025.
- ^ Arşivlenmiş kopya 中華民族琉球特別自治区準備委員会のインタビュー動画. 2 Kasım 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Ağustos 2025 – YouTube vasıtasıyla.
- ^ "【亞視清盤】又有白武士 內地電子商人趙東願注資六千萬". 24 Haziran 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Ağustos 2025.
- ^ 齋藤道彦 (2015). 蔡璋と琉球革命同志会・1941年～1948年. 中央大学経済研究所年報. Cilt 46. 中央大学経済研究所. ss. 551-565. ISSN 0285-9718. Şablon:NAID.