Zuiderzee

Zuiderzee
Güney Denizi
Johannes Janssonius tarafından yapılmış Yedi Birleşik Hollanda Cumhuriyeti haritası (1658). Haritada Zuiderzee Zuyder Zee net bir şekilde görülmektedir.
Ülke	Hollanda
Deniz	Zuiderzee
Yüzölçümü
• Toplam	5.900 km²

Hollanda bölgesi c. M.Ö. 500.

Hollanda bölgesi c. MS 50.

Hollanda bölgesi c. MS 800. O zamanlar gölün adı Almere'ydi.

Hollandalılar, 1573 yılında Zuiderzee Muharebesi'nde İspanyol donanmasını yendiler.

Zuiderzee (Felemenkçe: Güney Denizi), Orta Çağ'dan 20. yüzyıla kadar Hollanda'nın kuzeybatısında yer alan ve Kuzey Denizi'ne bağlı olan büyük bir iç denizdi. 1932 yılında tamamlanan Kapatıcı Set (Afsluitdijk) ile denizle bağlantısı kesilmiş, ardından büyük ölçüde kurutularak günümüzde IJssel Gölü (IJsselmeer) adı verilen tatlı su gölüne dönüştürülmüştür .

Coğrafya

Zuiderzee, yaklaşık 100 km uzunluğunda ve 50 km genişliğinde olup, ortalama derinliği 4–5 metreydi. Kıyı şeridi yaklaşık 300 km uzunluğundaydı. İçinde Urk, Schokland, Wieringen, Marken ve Pampus gibi adalar bulunmaktaydı. Bu adaların çoğu, zamanla karayla birleşerek anakaraya katılmıştır .

Tarihi ve oluşumu

Zuiderzee'nin oluşumu, 12. ve 13. yüzyıllarda meydana gelen büyük deniz taşkınlarına dayanmaktadır. Özellikle 1170 yılındaki Azizler Günü Taşkını (Allerheiligenvloed) ve 1287 yılındaki Aziz Lucia Taşkını (Sint-Luciavloed), bölgedeki doğal setlerin yıkılmasına ve tatlı su gölü olan Almere'nin tuzlu suyla dolarak genişlemesine neden olmuştur. Bu olaylar sonucunda Almere Gölü, Kuzey Denizi'nin bir koyu hâline gelmiş ve Zuiderzee adını almıştır .

Ekonomik ve stratejik önemi

Orta Çağ boyunca Zuiderzee, Hollanda'nın ticaret ve balıkçılık açısından önemli bir merkeziydi. Amsterdam, Hoorn, Enkhuizen ve Kampen gibi şehirler, Hansa Birliği ile olan ticaret ilişkileri sayesinde gelişmiştir. Ancak sık sık yaşanan taşkınlar ve denizle mücadele, bölge halkı için sürekli bir tehdit oluşturmuştur

Zuiderzee projesi

20. yüzyılın başlarında, Hollanda hükümeti, Zuiderzee'yi denizden ayırarak taşkın riskini azaltmak ve tarım için yeni topraklar kazanmak amacıyla Zuiderzee Projesini başlattı. Projenin en önemli adımı, 1927–1932 yılları arasında inşa edilen 32 km uzunluğundaki Afsluitdijk (Kapatıcı Set) oldu. Bu set, denizle bağlantıyı keserek iç denizi tatlı su gölüne dönüştürmüştür. Toprak Kazanımı (Polderler) Afsluitdijk'in tamamlanmasının ardından, gölün belirli bölgeleri setlerle çevrilerek suyu boşaltıldı ve tarım arazisi olarak kullanılmak üzere yeni topraklar elde edildi. Bu yöntemle oluşturulan başlıca polderler şunlardır: Wieringermeer (1930), Noordoostpolder (1942), Doğu Flevoland (1957) ve Güney Flevoland (1968) Bu projeler ile denizden kazanılan yeni topraklar, 1986 yılında kurulan Flevoland eyaletinin temelini oluşturmuştur .

Kültürel miras

Zuiderzee'nin tarihî ve kültürel mirası, Enkhuizen şehrinde bulunan Zuiderzee Müzesinde yaşatılmaktadır. Müze, bölgenin denizcilik geçmişini, geleneksel yaşam tarzını ve el sanatlarını sergileyen iç ve dış mekân bölümlerinden oluşmaktadır .

Gezilecek yerler

Zuiderzee Müzesi (Enkhuizen): Bölgenin tarihini, geleneksel balıkçı köylerini ve yaşam biçimlerini anlatan açık hava müzesi.

Afsluitdijk: Zuideezee’yi denizden ayıran ikonik baraj seti; üzerinde ziyaretçi merkezi bulunmaktadır.

Lelystad Batavialand: Hollanda'nın denizcilik tarihini ve kara kazanma projelerini anlatan etkileşimli müze.

Volendam ve Marken: Geleneksel kıyafetleri, mimarisi ve limanlarıyla ünlü tarihi balıkçı kasabaları.

Günümüzde

Zuiderzee'nin yerini alan IJsselmeer, günümüzde tatlı su kaynağı, rekreasyon alanı ve taşkın kontrolü açısından önemli bir rol oynamaktadır. Ayrıca, bölgedeki eski balıkçı kasabaları turizm açısından cazibe merkezi haline gelmiştir.