Çavuldur boyu
Çavuldur boyu, Çuvaldar boyu veya Çovdur boyu, Oğuz Kağan Destanı'na göre Oğuzların 24 boyundan biri ve Kaşgarlı Mahmud'a göre Divân-ı Lügati't-Türk'teki yirmi iki Oğuz bölüğünden "Yirmincisi; "جووَلدَر Çuvaldar"lardır. Belgeleri şudur : 
"[1] diye tanımladığı bir Oğuz boyudur. Kaşgarlı Mahmud'un listesindeki Oğuz boylarının adları, zamanlarındaki söyleniş şekillerine göre yazılmıştır. Besim Atalay dipnotunda, Bu kelime bugün Anadolu'da "Çavundur" şeklinde söylenmektedir. Bu isimde Çankırı, Amasya illerinde köyler vardır, diye yorumlamıştır. Günümüzde Çankırı ili Kurşunlu ilçesine bağlı Çavundur beldesi, Isparta ili Şarkikaraağaç ilçesine bağlı Çavundur köyü ve Amasya ili Merzifon ilçesine bağlı Çavundur köyü. Ankara ili Çubuk ilçesine bağlı Yukarı Çavundur beldesi ve Aşağı Çavundur köyü bulunur. Ayrıca Türkmenistanda da Çavundur ili bulunmaktadır.
Bu boyların Üçoklar kolundan (sol kolundan) Oğuz Kağan'ın oğlu Gök Han'ın soyundan geldikleri kabul edilir. Kaşgarlı Mahmud'un "مان قشلاغ Man kışlak" "Oğuz ülkesinde bir yer adı."[2] şeklinde tanımladığı bölgeye Çavuldur boyu Hazar Denizi kıyısındaki yarım adaya giderek yurt tutmuşlar ve buraya Man kışlak adını vermişlerdir. 1916 yılında Kilisli Muallim Rıfat'ın yayınladığı Kitāb-i Dede Qorqūt ʾalā lisān-i ṭāʿif-i Oghūzān'da "Çavuldar" şeklinde kullanılan bu boy adı, Türkmen dilinde "Çovdur" olarak günümüze ulaşmıştır. Günümüz Türkmenistan'da "Çovdur" adını taşıyan pek çok yer ve yurt adları vardır.[3]
Alâmet olarak sungur(akdoğan) kuşunu kullanırlardı. "Çavuldur" kelimesi ünlü, şöhretli anlamında kullanılmıştır.
Ayrıca bakınız
[değiştir | kaynağı değiştir]Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ Atalay, Besim (2006). Divanü Lügati't - Türk. Ankara: Türk Tarih Kurumu Basımevi. ISBN 975-16-0405-2, Cilt I, sayfa 58.
- ^ Atalay, Besim (2006). Divanü Lügati't - Türk. Ankara: Türk Tarih Kurumu Basımevi. ISBN 975-16-0405-2, Cilt I, sayfa 465.
- ^ "Şejere (Türkmeniň nesil daragty)". Soltanşa Atanyýazow (İngilizce). Kitaphana. 1994. 29 Mart 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Temmuz 2024.