Salur boyu
Salur boyu, Oğuz Kağan Destanı'na göre Oğuzların 24 boyundan biri ve Kaşgarlı Mahmud'a göre Divân-ı Lügati't-Türk'teki yirmi iki Oğuz bölüğünden beşincisi; " صاَلغُر Salgur"lardır. Belgeleri şudur : [1] diye tanımladığı bir Oğuz boyudur. Bu boyların Üçoklar kolundan (sol kolundan) Oğuz Kağan'ın oğlu Dağ Han'ın soyundan geldikleri kabul edilir.
"Salur" kelimesi kılıç sallayan anlamında kullanılmıştır. 14. yüzyılda Sivas, Erzincan, Kayseri ve Tokat civarında hüküm sürmüş Kadı Burhaneddin Devleti Salur boyuna mensuptur.
Anadolu'da Salur boyuna mensup halkın yaşadığı bölgelerde Salur ismini taşıyan çok sayıda köye rastlanmaktadır. Bu soydan gelenlerden bir grup, İskilip'te Salur köyünü kuranlar. Günümüzde Salur Soyadı olarak da taşınmakta. Bugün Çağdaş Türkmenlerin kökeni Salır[2] boyu Türkmenistan, Özbekistan, Afganistan, Irak ve İran'da ve aynı kökden olan Çin'deki Salar uyruğu Salur boyundan gelmekte olduğu tahmin edelsede Salurlar asıl Hazar etraflarda yaşamış ve oradan İran Horasan ve orta Asya ve Anadolu bölgelerine kadar dağılmış. Anadoluda birçok Bölgede ve Anadolu Selçuklu ve beraberinde Anadoluda oluşan Beylikler ağırlıklı Salur Boylarından etkilenmiştir. Bunlar başta Karaman Teke ve Candaroğulları ağırlıklı Salur kökenli Taifeler Kabileler Oymaklar tarafından Meydana gelmişlerdir. Salurlar içerisindeki Taife ve Oymaklar adında bugün Salur Ata yurdu olan Hazar Bölgesinde Yer, Mezra, Köy ve Yerleşim yerleri isimleri hâlen yaşamakta. Salurlar içinde ciddi ölçüde Kıpçaklık da var. Hazar Bölgesi her zaman Oğuz ve Kıpçak Boy ve Taifelerin kaynaşıp bir arada yaşadığı Bölge olmuştur. Aynı şekilde Anadoluda Salurlar içinde Oğuz ve Kıpçak Taifeler beraber Hazar ve İran Bölgesinden göç ederek, kaynaşarak bir arada yaşamayı sürdürdüler.[3]
| Oğuzlar | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Bozoklar | Üçoklar | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| "Gün Han" Kayı Bayat Alkaevli Karaevli | "Ay Han" Yazır Döğer Dodurga Yaparlı | "Yıldız Han" Avşar Kızık Beğdili Karkın | Gök Han Bayındır Beçene Çavuldur Çepni | "Dağ Han" Salur Eymür Alayuntlu Yüreğir | "Deniz Han" İğdir Büğdüz Yıva Kınık | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Ongunu Şahin | Ongunu Kartal | Ongunu Tavşan | Ongunu Sungur | Ongunu Uç-kuş | Ongunu Çakır | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Salur oymakları
[değiştir | kaynağı değiştir]Salur boyu kendi arasında sekiz oymaklara ayrılmaktadır:
- Karakoyunlu (Karacakoyunlu)
- Söklen
- Zaimoğlu
- Usta
- Yomut (Timuroğlu/Temiroğlu/Demiroğlu)
- Hızır
- Karamanlı[4]
- Begbölük
- Kallaklar
- Sapalak
- Kodcek
- Anna
- Odcuk
- İncaldı
- Körler
- Garayusup
- Baylar
- Hocambazlı
- Çürüler
- Çepbeler
- Ökürcikli
- Duşaklı
- Arabaçı
- Gök
- Çürre
- Gedek
- Ödekbay
- Aladuzlı
- Şıh
- Omar
- Zommuk
- Aymaklar
- Pelleçi
- Mamaklar
- Pencivar
- Halılçulum
- Gızıl
- Bagşı
- Baylar
- Yorga
- Mollaomar
- Annagulı
- Marca
- Acgam
- Keki
- Çokallar
- Eşekler
- Baylar
- Kuşi-Boka
- Begler
- Deli
- Kerler
- Süythorlar
- Begbölük
- Akkoyunlu (Akçakoyunlu)
- Sarı Kışla
- Ersarı (Aksarıklı)
- Ulutepe
- Güneş
- Kara
- Bekevül
- Kul oğulları (tekeoğlu, tekeloğlu, tekelioğlu)
- Burgaz
- Akseki
- Bahşı (Bahşiş)
- Karaca
- Karatekeli
- Alseki
- Aziz (Aziziye Kınalı Yörükleri)
- Daş (Taş)
- Dongüç (Tongüç)
- Ayak (Kızılayak)
- Ötemiş (Ödemiş)
- Mırış
- Tutamış
- Karaahmet
- Toktamış
- Tufaz
- Gökçe
- Saçmaz
- Karatekeli
Ayrıca bakınız
[değiştir | kaynağı değiştir]Notlar
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ Atalay, Besim (2006). Divanü Lügati't - Türk. Ankara: Türk Tarih Kurumu Basımevi. ISBN 975-16-0405-2, Cilt I, sayfa 56
- ^ (bakınız the Salïr tribe; Clark 1998: 811, 1718)
- ^ Houtsma, M. Th. "E.J. Brill's First Encyclopaedia of Islam, 1913-1936". Brill Publishers, 1987. pp. 119 14 Kasım 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., 120 14 Kasım 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- ^ TÜRKMEN BOYLARININ GEÇMİŞİ, YAYILIŞI, BUGÜNKÜ DURUMU VE GELECEĞİ, Prof. Dr. Soltanğa ATANİYAZOV, Sayfa 23-24
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- Kafesoğlu, İbrahim. Türk Milli Kültürü. Türk Kültürünü Araştırma Enstitüsü, 1977. sayfa 1342 Nisan 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
Dış bağlantılar
[değiştir | kaynağı değiştir]- Çin Halk Cumhuriyeti resmî sitesi "Salarlar"8 Haziran 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (İngilizce)
- Salarca örnekler28 Ekim 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (İngilizce)
- Arienne M. Dwyer: Salarca Dilbilgisel taslak (İngilizce)
- Salar Dilbilimsel soyu18 Eylül 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (İngilizce)
- Türkiye'de tarih boyunca Salarların yaşadığı yerler (Türkçe)
