Özbek Camii
 Özbek Camii | |
 | |
| Genel bilgiler | |
|---|---|
| Mimari tarz | Osmanlı İslam |
| Konum | Bağdat, Irak |
| Koordinatlar | 33°20′47″K 44°23′00″D / 33.34639°K 44.38333°D |
| Tamamlanma | 17. yüzyıl |
| Teknik ayrıntılar | |
| Kubbe sayısı | 1 |
| Minare sayısı | 1 |
Özbek Camii (Arapça: جامع الأزبك, romanize: Camiü'l-Uzbek), Irak'ın başkenti Bağdat'ta bulunan bir camidir. Cami, 17. yüzyılda inşa edilmiş olup Er-Rusafe ilçesinde yer almaktadır ve mimarisi ve tarihiyle öne çıkmaktadır. Cami ayrıca Bağdat'a göç eden ve orada yaşayan Özbek halkıyla olan bağlantısı nedeniyle de eşsizdir.[1][2] Şeyh Celal el-Hanefi aynı zamanda 1930'ların sonlarında imamı ve vaiziydi.
Tarihçe
[değiştir | kaynağı değiştir]
Caminin inşası, Buhara Hanlığı emiri Abdülaziz Han'ın, 1650'de Hac yolculuğu sırasında Bağdat'ta vefat eden amcası Kuli Han'ın türbesi üzerine inşa ettirdiği 1682 yılına dayanır. Kardeşi Sübhan Kuli Han'ın 1680'de tahta çıkmasından iki yıl sonra, Abdülaziz amcasının yanında olmak için camiye yerleşti. Osmanlı padişahı IV. Murad döneminde, birçok Özbek göç etmeye ve Bağdat'a yerleşmeye başladı ve cami, o dönemde şehirde yaşayan ve bıçak bileme mesleğini icra ettiği bilinen Özbek halkının toplanma merkezi olarak tanındı. Cami, 1818'de camiyi yenileyen ve caminin de dikkat çekmesini sağlayan küçük bir minare yaptıran Memlük hükümdarı Bağdatlı Davut Paşa döneminde düşüşe geçti. Camide ayrıca Davut Paşa tarafından kurulan bir yargı medresesi de bulunmaktadır.[1][2][3]
1917'de, Britanya askerleri Bağdat'a girdiklerinde hastaneyi kaldırdıklarında cami değişikliğe uğradı. Cami daha sonra 1961'de eski Savunma Bakanlığı'nın genişletme çalışmaları sırasında lider Abdülkerim Kasım zamanında yıkıldı ve şimdiki haliyle yeniden inşa edildi.[1] Yıkılmasından kısa bir süre önce, medresedeki öğretim kaldırıldı ve son öğretmen Şeyh Salim bin Mustafa oldu. Cami daha sonra lider için bir sığınak haline geldi. Kasım'ı deviren 1963 Ramazan Devrimi sırasında Kasım, tutuklanıp idam edilmeden önce camide bir gece geçirdi.[1] Günümüzde cami Sünni Vakıf Ofisi tarafından bakılıyor ve El-Ahmediye Camii yakınındaki El-Meydan Meydanı'nda yer almaktadır.[4]
Özbek Camii'nin ileri gelenleri arasında 1930'ların sonlarında imam ve vaiz olan Şeyh Celal el-Hanefi ve bu camide halka açık dersler veren İslam hukukçusu ve alimi Abdülkerim Zeydan vardı.[5]
Mimarisi
[değiştir | kaynağı değiştir]Mevcut cami, yeniden inşa edilmeden önceki halinden farklı görünmektedir ve artık küçük bir minare içermemektedir.[6] Caminin iki minaresi bulunmaktayken, günümüzde sadece tabanı kalan ve Bağdat'taki en küçük minare olmasıyla dikkat çeken eski minare ve caminin çatısında bulunan ince bir minare olan yeni minare kalmıştır.[7] Minarenin yanında yüksek bir kubbe bulunmaktadır.[8]
-
Caminin tabelası. -
Özbek Camii.
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ a b c d "جامع ألأزبك في بغداد بناه أمير أوزبكستان وجدده الوالي داود باشا وكان ملجاً لعبد الكريم قاسم". 5 Nisan 2019. 5 Nisan 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Aralık 2024.
- ^ a b History of Baghdad Mosques and their Antiquities 28 Mayıs 2023 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. - Authored by Mahmoud Shukri Al-Alusi
- ^ "الگاردينيا - مجلة ثقافية عامة - بغداد الرشيد مدينة الجوامع والمساجد / الحلقة الأولى". www.algardenia.com. 6 Ağustos 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Aralık 2024.
- ^ "ضمن حملته لإعادة إعمار بيوت الله وتأهيلها.. الدكتور سعد كمبش يتفقد عددا من المساجد في منطقة الميدان ببغداد". ديوان الوقف السني (Arapça). 28 Eylül 2020. Erişim tarihi: 30 Aralık 2024.[ölü/kırık bağlantı]
- ^ "عبد الكريم زيدان". www.aljazeera.net (Arapça). 30 Kasım 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Aralık 2024.
- ^ الرواس, بهاء الدين محمد مهدي الخزامي/الصيادي (1 Ocak 2020). واردات الغيب (Arapça). Dar Al Kotob Al Ilmiyah دار الكتب العلمية. ISBN 978-2-7451-9601-9.
- ^ History of modern Baghdad Mosques 6 Kasım 2023 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. by Yunis al-Samarrai
- ^ "The history of the Baghdad hospice and the Sufi sheikhdom in the Ottoman era, 2014". 5 Eylül 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Aralık 2024.
Bibliyografi
[değiştir | kaynağı değiştir]
- History of modern Baghdad Mosques (2023) by Yunis al-Samarrai
| Otorite kontrolü |
|
|---|
