Ümraniye çöp patlaması
| Ümraniye çöp patlaması | |
|---|---|
| Tarih | 28 Nisan 1993 |
| Saat | 09:30 [1] |
| Konum | Hekimbaşı, İstanbul, Türkiye |
| Koordinatlar | 41°03′34″N 29°06′39″E / 41.059570°K 29.110695°D |
| Neden | Metan gazı birikmesi |
| Can kaybı | 39 [2] |
| Kayıp | 12 |
| Maddi hasar | 11 gecekondu [1] |
Ümraniye çöp patlaması, 28 Nisan 1993 tarihinde İstanbul'un Ümraniye ilçesi Hekimbaşı çöplüğünde biriken metan gazının patlaması sonucu meydana gelen facia.[3] Olayda 39 kişi öldü, 12 kişi kayboldu. Kaybolan 12 kişinin cesedi ise bulunamamıştır.
Öncesi
[değiştir | kaynağı değiştir]1980'li yılların sonunda Bitlis'in Mutki ilçesine bağlı Koyunlu köyü tamamen İstanbul'a göç eder. O sıralar boş olan Ümraniye Hekimbaşı çöplüğünün dibinde bir gecekondu mahallesi oluştururlar. Zamanla nüfusunda yükselmesiyle burası artık bir mahalle haline gelir ve Boztepe adını alır. Ümraniye Belediye Başkanı Şinasi Öktem, hekimbaşı çöplüğünün kaldırılması ve bu yere göç ederek yerleşmiş kişilerin başka yerde iskan edilmesi için çalışma başlattı. Ancak Büyükşehir Belediyesi ile yaşadığı kriz ile birlikte Kadıköy, Üsküdar ve Beykoz belediyelerinin atık yeri olarak Ümraniye'yi kullanması ve bu durumun mahkemelik olması sebebiyle bu taşınma mevzusunda bir mesafe kat edilemedi. 27 Nisan günü, Şinasi Öktem çöplüğün taşınması ile ilgili referandum yapılacağını duyurdu. Bu referandum tarihi 8 Mayıs 1993 olarak belirlenir.
Açıklamanın ertesi günü, 28 nisan 1993'te Hekimbaşı çöplüğünde metan gazı sıkışması sonucu büyük bir patlama meydana geldi. Patlama yaklaşık 4,5 yıl süresince çöplerin kontrolsüz bir şekilde biriktirilmesi nedeniyle meydana geldi. Binlerce ton yığın, hemen çöp eteklerinde bulunan Boztepe gecekondu mahallesi üzerine doğru kaydı. Patlama ve çöp kayması o kadar yoğundu ki, evlerin bazılarına uzun süre ulaşılamadı.
Olay sonrası durum
[değiştir | kaynağı değiştir]Çöp patlaması İstanbul'un çöp depolama alanlarındaki sorunu gün yüzüne çıkardı ve 1994 Türkiye yerel seçimleri'nde birçok siyasi parti öncelikli olarak İstanbul'un çöp sorununu çözeceği vaadiyle seçimlere girdi. Çöp alanları çevre ve halk sağlığı için zararlı olsalar da bir diğer tehlikeli yönü depolanan çöplerin içinde oluşan gaz birikmeleridir. Bu gazların birikmemesi için gaz uzaklaştırma bacaları yapılması gerekirdi bu yüzden siyasiler uzunca müddet vaatlerinde bunu dillendirdiler.
Dönemin başbakanı Tansu Çiller, Hekimbaşı semtini afet bölgesi ilan etti. İçişleri Bakanlığı'na verdiği emirle soruşturma başlatıldı ve müfettiş atandı.
Soruşturma sonucunda dönemin İstanbul Belediye Başkanı Nurettin Sözen ve Ümraniye Belediye Başkanı Şinasi Öktem'in görevini ihmal ettiği keza Öktem'in gecekonduları yıkmayarak orada kasıtlı tuttuğu belirlendi.
Mağdurların açtığı davalar ise; gecekonduların ruhsatsız olduğu ve sorumluluğun kendilerine ait olduğu gerekçesiyle geri çevrildi. İç hukuk yollarının tükenmesi sonucunda davalar AİHM'ne kadar gitti. Belediyeler Hekimbaşı çöplüğüne çöp atmayıp Yakacık'ta yer alan Aydınlık çöplüğü kullanmaya başladı.
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ a b "Ümraniye'de patlayan çöp dağı faciaya neden olmuştu". GZT. 27 Kasım 2018. 17 Ocak 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Mart 2021.
- ^ "28 Nisan 1993 Ümraniye çöplüğü patladı, 39 kişi hayatını kaybetti". GZT. 28 Nisan 2018. Erişim tarihi: 20 Mart 2021.
- ^ Bile Bile Facia, Milliyet Gazetesi, 29 Nisan 1993, s. 1
 | İstanbul ile ilgili bu madde taslak seviyesindedir. Madde içeriğini genişleterek Vikipedi'ye katkı sağlayabilirsiniz. |