Metan - Vikipedi
İçeriğe atla
Ana menü
Gezinti
  • Anasayfa
  • Hakkımızda
  • İçindekiler
  • Rastgele madde
  • Seçkin içerik
  • Yakınımdakiler
Katılım
  • Deneme tahtası
  • Köy çeşmesi
  • Son değişiklikler
  • Dosya yükle
  • Topluluk portalı
  • Wikimedia dükkânı
  • Yardım
  • Özel sayfalar
Vikipedi Özgür Ansiklopedi
Ara
  • Bağış yapın
  • Hesap oluştur
  • Oturum aç
  • Bağış yapın
  • Hesap oluştur
  • Oturum aç

İçindekiler

  • Giriş
  • 1 Ayrıca bakınız
  • 2 Kaynakça

Metan

  • Afrikaans
  • Aragonés
  • العربية
  • Asturianu
  • Azərbaycanca
  • تۆرکجه
  • Башҡортса
  • Bikol Central
  • Беларуская
  • Беларуская (тарашкевіца)
  • Български
  • भोजपुरी
  • ပအိုဝ်ႏဘာႏသာႏ
  • বাংলা
  • Brezhoneg
  • Bosanski
  • Català
  • Cebuano
  • کوردی
  • Čeština
  • Словѣньскъ / ⰔⰎⰑⰂⰡⰐⰠⰔⰍⰟ
  • Cymraeg
  • Dansk
  • Deutsch
  • Ελληνικά
  • English
  • Esperanto
  • Español
  • Eesti
  • Euskara
  • فارسی
  • Suomi
  • Français
  • Nordfriisk
  • Gaeilge
  • Galego
  • ગુજરાતી
  • Gaelg
  • Hausa
  • עברית
  • हिन्दी
  • Hrvatski
  • Magyar
  • Հայերեն
  • Bahasa Indonesia
  • Ido
  • Íslenska
  • İtaliano
  • 日本語
  • Jawa
  • ქართული
  • Taqbaylit
  • Қазақша
  • ಕನ್ನಡ
  • 한국어
  • Kurdî
  • Кыргызча
  • Latina
  • Lëtzebuergesch
  • Limburgs
  • Ligure
  • Lombard
  • ລາວ
  • Lietuvių
  • Latviešu
  • Македонски
  • മലയാളം
  • Монгол
  • मराठी
  • Bahasa Melayu
  • မြန်မာဘာသာ
  • Эрзянь
  • Plattdüütsch
  • नेपाली
  • Nederlands
  • Norsk nynorsk
  • Norsk bokmål
  • Occitan
  • Oromoo
  • ਪੰਜਾਬੀ
  • Polski
  • Piemontèis
  • پنجابی
  • پښتو
  • Português
  • Română
  • Русский
  • Саха тыла
  • Sicilianu
  • Srpskohrvatski / српскохрватски
  • Simple English
  • Slovenčina
  • Slovenščina
  • Shqip
  • Српски / srpski
  • Seeltersk
  • Svenska
  • Kiswahili
  • Ślůnski
  • தமிழ்
  • తెలుగు
  • Тоҷикӣ
  • ไทย
  • Tagalog
  • Татарча / tatarça
  • Українська
  • اردو
  • Oʻzbekcha / ўзбекча
  • Tiếng Việt
  • Winaray
  • 吴语
  • Yorùbá
  • 中文
  • 文言
  • 閩南語 / Bân-lâm-gí
  • 粵語
Bağlantıları değiştir
  • Madde
  • Tartışma
  • Oku
  • Değiştir
  • Kaynağı değiştir
  • Geçmişi gör
Araçlar
Eylemler
  • Oku
  • Değiştir
  • Kaynağı değiştir
  • Geçmişi gör
Genel
  • Sayfaya bağlantılar
  • İlgili değişiklikler
  • Kalıcı bağlantı
  • Sayfa bilgisi
  • Bu sayfayı kaynak göster
  • Kısaltılmış URL'yi al
  • Karekodu indir
Yazdır/dışa aktar
  • Bir kitap oluştur
  • PDF olarak indir
  • Basılmaya uygun görünüm
Diğer projelerde
  • Wikimedia Commons
  • Vikiveri ögesi
Görünüm
Vikipedi, özgür ansiklopedi
Metan
Adlandırmalar
Diğer adlar
Metil hidrür, bataklık gazı, madengazı
Tanımlayıcılar
CAS numarası
  • 74-82-8
3D model (JSmol)
  • Etkileşimli görüntü
ECHA InfoCard 100.000.739 Bunu Vikiveri'de düzenleyin
PubChem CID
  • 297
CompTox Bilgi Panosu (EPA)
  • DTXSID8025545 Bunu Vikiveri'de düzenleyin
InChI
  • InChI=1/CH4/h1H4
SMILES
  • C
Özellikler
Molekül formülü CH4
Molekül kütlesi 16,042 g/mol
Görünüm Renksiz gaz
Yoğunluk 0,717 kg/m³ (gaz)
415 kg/m³ (sıvı)
Erime noktası -182,5 °C
91 K
-297 °F
Kaynama noktası -161,6 °C
112 K
-259 °F
Çözünürlük (su içinde) 35 mg/L (17 °C'de)
Tehlikeler
GHS etiketleme sistemi:
R-ibareleri R12
G-ibareleri (S2), S9, S16, S33
NFPA 704
(yangın karosu)
NFPA 704 four-colored diamondSağlık 2: Yoğun veya sürekli ancak kronik olmayan maruziyet geçici iş göremezliğe veya olası kalıcı hasara neden olabilir. Örnek: KloroformYanıcılık 4: Normal atmosferik basınç ve sıcaklıkta hızla veya tamamen buharlaşır veya havada hızla dağılır ve kolayca yanar. Alevlenme noktası 23 °C'nin altındadır (73 °F). Örnek: PropanKararsızlık 0: Genellikle yangın maruziyeti koşullarında dahi normalde kararlıdır ve su ile reaksiyona girmez. Örnek: Sıvı azotÖzel tehlike SA: Basit boğulma gazı. Örnek: Azot, helyum
2
4
0
SA
Parlama noktası -188 °C
Patlama sınırları %5 – 15
Aksi belirtilmediği sürece madde verileri, Standart sıcaklık ve basınç koşullarında belirtilir (25 °C [77 °F], 100 kPa).
Bilgi kutusu kaynakları

Metan, kimyasal formülü CH4 (Karbon ve 4 Hidrojen atomu) olan bileşiktir. Normal sıcaklık ve basınçlarda gaz hâlinde bulunan metan, kokusuzdur. Doğalgazın bir bileşenidir ve önemli bir yakıttır. Metan, insanlar için zehirli değildir ancak yüksek konsantrasyonlarda boğucu olabilir.

Oksijenin varlığında bir mol metanın yanmasıyla bir mol karbondioksit ve iki mol su ve 55.5 MJ/kg ısı açığa çıkar:

CH4 + 2 O2 → CO2 + 2H2O+55.5 MJ/kg

Doğal metan hem zemin altında hem de deniz tabanı altında bulunabilir. Yüzeye ve atmosfere ulaştığında atmosferik metan olarak bilinir.

Endüstriyel devrimden önce (1750 yılında) atmosferdeki metan 720 ppb seviyesindeydi.[1] 2000'li yılların başında metan seviyesi stabil bir seviyeye ulaşmış, ancak 2007'den beri atmosferdeki metan oranı hızlı bir artış göstermektedir. 2017 yılında, atmosferik metan 1850 ppb seviyesine ulaşmıştır.[1]

1750'den beri Dünya'nın atmosferik metan konsantrasyonu yaklaşık %150 oranında arttı ve uzun süren ve küresel olarak karışan sera gazlarının toplam radyasyon zorlamalarının %20'sini oluşturuyor (bu gazlar su buharı içermiyor; Sera etkisinin en büyük bileşeni).

Metan, sera gazlarının içerisinde, Küresel ısınmada oynadığı rol açısından, Karbondioksit'ten sonra ikinci sırada gelmektedir.[1] Ayrıca çöplerdeki metandan yakıt elde edilebilir. Doğal metan gazları atmosfere zarar vermez.

Metanojen arkeler metan üretimi yapar. Bu canlı türü zorunlu anaerob bir arkedir.

Ayrıca bakınız

[değiştir | kaynağı değiştir]
  • Metan hidrat

Kaynakça

[değiştir | kaynağı değiştir]
  1. ^ a b c Saunois, Marielle; Stavert, Ann R.; Poulter, Ben; Bousquet, Philippe; Canadell, Josep G.; Jackson, Robert B.; Raymond, Peter A.; Dlugokencky, Edward J.; Houweling, Sander; Patra, Prabir K.; Ciais, Philippe (15 Temmuz 2020). "The Global Methane Budget 2000–2017". Earth System Science Data (İngilizce). 12 (3): 1561-1623. doi:10.5194/essd-12-1561-2020. ISSN 1866-3516. 16 Mayıs 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi31 Mayıs 2022. 
Taslak simgesiKimya ile ilgili bu madde taslak seviyesindedir. Madde içeriğini genişleterek Vikipedi'ye katkı sağlayabilirsiniz.
  • g
  • t
  • d
Alkanlar
Metan (CH4) • Etan (C2H6) • Propan (C3H8) • Bütan (C4H10) • Pentan (C5H12) • Hekzan (C6H14) • Heptan (C7H16) •Oktan (C8H18) • Nonan (C9H20) • Dekan (C10H22) • Undekan (C11H24) • Dodekan (C12H26)
  • g
  • t
  • d
Hidrokarbonlar
Doymuş
alifatik
hidrokarbonlar
Alkanlar
CnH2n + 2
Doğrusal alkanlar
  • Metan
  • Etan
  • Propan
  • Bütan
  • Pentan
  • Hekzan
  • Heptan
  • Oktan
  • Nonan
  • Dekan
Dallanmış alkanlar
  • İzobütan
  • İzopentan
  • 3-Metilpentan
  • Neopentan
  • İzohekzan
  • İzoheptan
  • İzooktan
  • İzononan
  • İzodekan
Sikloalkanlar
  • Siklopropan
  • Siklobütan
  • Siklopentan
  • Siklohekzan
  • Sikloheptan
  • Siklooktan
  • Siklononan
  • Siklodekan
Alkilsikloalkanlar
  • Metilsiklopropan
  • Metilsiklobütan
  • Metilsiklopentan
  • Metilsiklohekzan
  • İzopropilsiklohekzan
Bisikloalkanlar
  • Housan (bisiklo[2.1.0]pentan)
  • Norbornan (bisiklo[2.2.1]heptan)
  • Dekalin (bisiklo[4.4.0]dekan)
Polisikloalkanlar
  • Adamantan
  • Diamondoit
  • Perhidrofenantren
  • Steran
  • Küban
  • Prizman
  • Dodekahedran
  • Basketan
  • Churchan
  • Pagodan
  • Tvistan
Diğer
  • Spiroalkanlar
Doymamış
alifatik
hidrokarbonlar
Alkenler
CnH2n
Doğrusal alkenler
  • Eten
  • Propilen
  • Büten
  • Penten
  • Hekzen
  • Hepten
  • Okten
  • Nonen
  • Deken
Dallanmış alkenler
  • İzobuten
  • İzopenten
  • İzohekzen
  • İzohepten
  • İzookten
  • İzononen
  • İzodeken
Alkinler
CnH2n − 2
Doğrusal alkinler
  • Etin
  • Propin
  • Bütin
  • Pentin
  • Hexyn
  • Heptin
  • Oktin
  • Nonin
  • Dekin
Dallanmış alkinler
  • İzopentin
  • İzohekzin
  • İzoheptin
  • İzooktin
  • İzononin
  • İzodekin
Sikloalkenler
  • Siklopropen
  • Siklobüten
  • Siklopenten
  • Siklohekzen
  • Siklohepten
  • Siklookten
  • Siklononen
  • Siklodeken
Alkilsikloalkenler
  • Metilsiklopropen
  • Metilsiklobüten
  • Metilsiklopenten
  • Metilsiklohekzen
  • İzopropilsiklohekzen
Bisikloalkenler
  • Norbornen
Sikloalkinler
  • Siklopropin
  • Siklobütin
  • Siklopentin
  • Siklohekzin
  • Sikloheptin
  • Sikloktin
  • Siklononin
  • Siklodekin
Dienler
  • Propadien
  • Bütadien
  • Pentadien
  • Hekzadien
  • Heptadien
  • Oktadien
  • Nonadien
  • Dekadien
Diğer
  • Alkatrien
  • Alkadayn
  • Kümülen
  • Siklooktatetraen
  • Siklododekatrien
  • Enin
Aromatik
hidrokarbonlar
PAHlar
Asenler
  • Naftalin
  • Antrasin
  • Tetrasin
  • Pentasin
  • Hekzasin
  • Heptasin
Diğer
  • Azulen
  • Floren
  • Helisenler
  • Sirkülenler
  • Bütalen
  • Fenantren
  • Krisen
  • Piren
  • Koranülen
  • Kekulen
Alkilbenzenler
  • Toluen
C2-Benzenler
Ksilenler
  • o-Ksilen
  • m-Ksilen
  • p-Ksilen
Diğer
  • Etilbenzen
C3-Benzenler
Trimetilbenzenler
  • Mesitilen
  • Psedokümen
  • Hemelliten
Diğer
  • Kümen
  • n-Propilbenzen
  • 4-Etiltoluen
C4-Benzenler
Simenler
  • o-Simen
  • m-Simen
  • p-Simen
Tetraetilbenzenler
  • Duren
  • Prehniten
  • İzoduren
Diğer
  • n-Bütilbenzen
  • sec-Bütilbenzen
  • tert-Bütilbenzen
  • İzobütilbenzen
Diğer
  • Heksametilbenzen
  • 2-Fenilheksan
  • 1,3,5-Trietilbenzen
  • 1,3,5-Trietilbenzen
Vinilbenzenler
  • Stiren
  • Divinilbenzen
  • 4-Viniltoluen
Diğer
  • Benzen
  • Siklopropeniliden
Diğerleri
  • Annülenler
  • Annülinler
  • Alisiklik bileşikler
  • Vazelin
Otorite kontrolü Bunu Vikiveri'de düzenleyin
  • BNF: cb11980022t (data)
  • GND: 4169678-5
  • LCCN: sh85084379
  • LNB: 000171382
  • NDL: 00576602
  • NKC: ph122774
  • NLI: 987007529210705171
"https://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Metan&oldid=36462828" sayfasından alınmıştır
Kategoriler:
  • Kimya taslakları
  • Metan
  • Hidrokarbonlar
  • Alkanlar
  • Anaerobik sindirim
Gizli kategoriler:
  • Vikiveri'den ECHA InfoCard kimliği
  • Tüm taslak maddeler
  • BNF tanımlayıcısı olan Vikipedi maddeleri
  • GND tanımlayıcısı olan Vikipedi maddeleri
  • LCCN tanımlayıcısı olan Vikipedi maddeleri
  • LNB tanımlayıcısı olan Vikipedi maddeleri
  • NDL tanımlayıcısı olan Vikipedi maddeleri
  • NKC tanımlayıcısı olan Vikipedi maddeleri
  • NLI tanımlayıcısı olan Vikipedi maddeleri
  • Sayfa en son 23.17, 30 Kasım 2025 tarihinde değiştirildi.
  • Metin Creative Commons Atıf-AynıLisanslaPaylaş Lisansı altındadır ve ek koşullar uygulanabilir. Bu siteyi kullanarak Kullanım Şartlarını ve Gizlilik Politikasını kabul etmiş olursunuz.
    Vikipedi® (ve Wikipedia®) kâr amacı gütmeyen kuruluş olan Wikimedia Foundation, Inc. tescilli markasıdır.
  • Gizlilik politikası
  • Vikipedi hakkında
  • Sorumluluk reddi
  • Davranış Kuralları
  • Geliştiriciler
  • İstatistikler
  • Çerez politikası
  • Mobil görünüm
  • Wikimedia Foundation
  • Powered by MediaWiki
Metan
Konu ekle