İSKİ yolsuzluk skandalı

İSKİ skandalı, İSKİ genel müdürünün İSKİ ihalelerini paravan olarak kurduğu şirketlere vermesi ve bu ihalelerde büyük yolsuzluklar yapması olayıdır.

Arka plan

1989 yılında İstanbul Büyükşehir Belediye başkanı seçilen SHP'li Nurettin Sözen; 70'li yılların sonlarına doğru başlatılan ve o dönem Düzenleme Kurulu Başkanlığı görevini üstlendiği Taksim Toplantıları'ndan arkadaşları Ergun Göknel'i İstanbul Su ve Kanalizasyon İdaresi genel müdürlüğü, Tuncer Çelik'i de İstanbul Gaz Dağıtım Sanayii ve Ticaret A.Ş. genel Müdürlüğü görevine getirdi.

Skandal

1990'lı yılların başlarında tarihinin en susuz dönemini yaşayan İstanbul'un içme suyu temin etmekle görevli kurumu İSKİ'nin Genel Müdürü Ergun Göknel'in, kurumun ihalelerini paravan olarak kurduğu şirketlere verdiği ve bu ihalelerde büyük yolsuzluklar yaptığı ortaya çıktı. Olayın ortaya çıkması ise Göknel'in eşi ile olan ilişkisinin bozulmasına dayanıyor. Zira bir akşam vakti Ergun Göknel, işten eve dönmüş ve eşi Nurdan Erbuğ'la beraber akşam yemeğine oturmuştu. Tam bu sırada eşine boşanmayı teklif etti ve böylece Türkiye genelinde SHP ve sosyal demokratların imajını çok şiddetli sarsan skandalın fitili böylece ateşlenmiş oldu. Bu teklifi duyan eşi de yaşadığı şok karşısında düşüp bayılmıştır. Bu boşanma teklifinin nedeni, Göknel'in İSKİ'de sekreterliğini yapan ve kendisinden 29 yaş küçük olan Feray Karvar ile aşk ilişkisi yaşamaya başlamış olmasıydı. Göknel, eşi Erbuğ'a, boşanmak için de 1 milyon dolara yaklaşan bir tazminat ödemeyi de kabul etmiş, ancak "herhangi bir açıklama yapmadan sessiz sedasız boşanmak" şartını koşmuştu. Bu tazminat değeri, Göknel'in genel müdürlükten aldığı maaşın hayli üzerindeydi. Dolayısıyla Göknel'in bu parayı nereden bulduğu sorgulanmaya başlandı. Göknel'in koyduğu şartlardan hoşnut olmayan Nurdan Erbuğ, eski eşi Ergun Göknel'in yaptığı yolsuzlukları ortaya çıkardı. Olaylar kısa sürede medyanın ilgisini mıknatıs gibi çekti. Dönemin belediye başkanı Nurettin Sözen de iddiaların araştırılması için Ergun Göknel'i İçişleri Bakanlığı'na şikayet etti.

Dava

Sanıklar ilk olarak 25 Ekim 1993'te satın alınan klorun bedelinin yüksek gösterilerek yolsuzluk yapıldığı suçlamasıyla hakim karşısına çıktı. 6 Aralık 1993'te davanın tutuklu sanıklarından Ergun Göknel'in İsviçre'de bulunan Amerikan Discon Bank'ta 30000 Amerikan doları ve 670000 Alman Markı bulunduğu saptandı. Göknel'in tüm hesaplarına el konulurken, İsviçre'deki paranın da iadesi istendi. Ayrıca "Eşiyle yaptığı sözlü boşanma protokolüne uymadığı" gerekçesiyle Göknel tarafından Erbuğ'a ödenen 1 milyon dolara yaklaşan tazminata da Mali Şube aracılığıyla el kondu. Göknel, Ağustos 1998 yılına kadar Bayrampaşa Cezaevi ve Eskişehir Kapalı Cezaevi ile Keçiören ve Kalecik Açık Cezaevlerinde kaldı. Ağustos 1998'den sonra tekrar kendi şirketinde çalışmaya başladı.^[1]

Murat Karayalçın, Nurettin Sözen ve Yüksel Çengel, İSKİ davasından beraat etmiştir.

Sonrası

Ergun Göknel skandaldan hemen sonra görevden alındı. Ancak hem bu olay hem de İstanbul'da baş gösteren ve çözülemeyen diğer sorunlar sosyal demokratların ve SHP'nin imajını büyük ölçüde sarstı. SHP'nin düşüşü en çok o yıllar yükseliş trendini yakalayan Refah Partisi'ne yaradı. O döneme kadar sosyal demokratların neredeyse hiçbirinin adı yolsuzlukla anılmıyordu. SHP'nin büyük bir zaferle ayrıldığı 1989 Türkiye yerel seçimleri sonrası başta Nurettin Sözen ve Murat Karayalçın olmak üzere birçok SHP'li belediye başkanı ve bürokrat "namus sembolü" olarak görülmekteydi. Nurettin Sözen 1994 yerel seçimlerinde aday olmazken İstanbul belediyesi SHP'den Refah Parti'li Recep Tayyip Erdoğan'a geçti. 1989 yerel seçimlerinde %35,95 olan SHP'nin oy oranı 1994'teki yerel seçimlerde %20,30'a düşmüştür. Üstelik bu düşüş sadece İstanbul ile sınırlı kalmadı. Bu skandal, SHP'li diğer belediyelerde de benzer olayların yaşanmış olabileceği iddiasını ortaya çıkardı. 1989 Türkiye yerel seçimlerinde başta 3 büyükşehir olmak üzere birçok şehri kazanan sosyal demokratlar, gelişen diğer siyasi olayların da etkisiyle 1994'teki yerel seçimlerde İstanbul ve Ankara gibi birçok büyük şehri kaybetti. Sosyal demokratlar, İstanbul'u ancak çeyrek asır sonra 31 Mart 2019 Türkiye yerel seçimlerinde Ekrem İmamoğlu'yla yeniden kazanabilecekti.

Ergun Göknel 5 Haziran 2023 tarihinde 85 yaşında hayatını kaybetti.^[1]

Ayrıca bakınız

Kaynakça

^ ^a ^b "Eski İSKİ Genel Müdürü Ergun Göknel kimdir? Ergun Göknel neden hayatını kaybetti?". Cumhuriyet. 6 Mayıs 2023. 6 Haziran 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Haziran 2023.

İSKİ SKANDALI-CADI KAZANI^{[ölü/kırık bağlantı]}

[cumhuriyet.com.tr-1] "Eski İSKİ Genel Müdürü Ergun Göknel kimdir? Ergun Göknel neden hayatını kaybetti?". Cumhuriyet. 6 Mayıs 2023. 6 Haziran 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Haziran 2023.

[1]