İspir fasulyesi
İspir fasulyesi veya İspir kuru fasulyesi, Erzurum'un İspir ilçesine özgü bir fasulye türüdür.. Phaseolus vulgaris'in bir alt türüdür.[1] 2011 yılında Türk Patent ve Marka Kurumu tarafından coğrafi işaret olarak tescillenmiştir.[2] Fasulyenin toplandığı eylül ayında her yıl İspir Panayırı kutlanır.[3] Çayeli kuru fasulyesi, İspir fasulyesi kullanılarak yapılır.
Özellikleri
[değiştir | kaynağı değiştir]İspir fasulyesi, erken pişmesi ve kabuk atmasıyla bilinir. 8-9 milimetre büyüklüğündeki fasulyenin sindirimi diğer fasulyelere kıyasla daha kolaydır.
Üretimi
[değiştir | kaynağı değiştir]Dağlık arazilerde yetiştirilen fasulyenin ekiminde sadece hayvan gübrelemesi kullanılmaktadır. Haziranda sırasıyla fasulyenin çapalama ve sırıklama işlemleri gerçekleştirilir. Fasulyenin sulanma sıklığı haftada birdir. Fasulyelerin elle toplanması eylülün sonu veya ekimin başlarında gerçekleşir. 90 farklı köyde üretilen fasulye ile İspir nüfusunun beşte dördü geçimini sağlamaktadır. 12.000 kişinin üretiminde çalıştığı fasulye, senede ortalama 200 ton üretilmektedir.[4]
Besin değeri
[değiştir | kaynağı değiştir]Fasulyesinin 100 gramında ortalama olarak 330 kalori, 24 gram protein, 20.2 gram karbonhidrat ve 1.5 gram yağ mevcuttur.[5]
Ayrıca bakınız
[değiştir | kaynağı değiştir]Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ Bitocchi, Elena; Nanni, Laura; Bellucci, Elisa; Rossi, Monica; Giardini, Alessandro; Zeuli, Pierluigi Spagnoletti; Logozzo, Giuseppina; Stougaard, Jens; McClean, Phillip; Attene, Giovanna; Papa, Roberto (3 Nisan 2012). "Mesoamerican origin of the common bean (Phaseolus vulgaris L.) is revealed by sequence data". Proceedings of the National Academy of Sciences of the United States of America. 109 (14): E788-796. doi:10.1073/pnas.1108973109. ISSN 1091-6490. PMC 3325731
. PMID 22393017. 20 Aralık 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi4 Ocak 2025.
- ^ "İspir Fasulyesi'ne coğrafi işaret tescili". hurriyet.com.tr. 20 Mayıs 2011. 28 Aralık 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Aralık 2019.
- ^ "Erzurum ispir fasulyesi sofraların lezzeti". haberler.com. 19 Eylül 2019. 28 Aralık 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Aralık 2019.
- ^ "İspir fasulyesi 12 bin kişinin geçimini sağlıyor". hurriyet.com.tr. 17 Kasım 2017. 28 Aralık 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Aralık 2019.
- ^ "İspir Fasulyesi - Erzurum". kulturportali.gov.tr. 2018. 22 Ocak 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Aralık 2019.
