Şeyh Şami Camii
![]() | |
| Genel bilgiler | |
|---|---|
| Konum | Kırıkkale, Türkiye |
| Adres | Yeşilyurt, 71900 Sulakyurt/Kırıkkale |
| Koordinatlar | 40°09′20″K 33°42′58″D / 40.15556°K 33.71611°D |
| Temel atma | 1435 |
Şeyh Şami Camii ve Türbesi Kırıkkale'nin Sulakyurt ilçe merkezi, Yeşilyurt Mahallesinde yer alan cami ve türbeden oluşan bir külliye. Cami Sulakyurt ilçesini yerleşim yeri olarak olarak ilk kuran[1] Bayramiye tarikatına bağlı Şeyh Şami[2] tarafından 15. yüzyılda yaptırılmıştır. [3] [4]
Evliya Çelebi Seyahatname'sinin 2. cildinde [5] [6] [7] [8] [9] Şeyh Şami Camii ve içindeki süslemeler hakkında bilgi vermektedir. Slakyurt ilçesi 181 pafta, 4089 parselde bulunan Şeyh Şami Cami ve Türbesi, Gayrimenkul Eski Eserler ve Anıtlar Yüksek Kurulu Başkanlığının 11.10.1985 tarihli, 675 numaralı kararı ile tescil edilmiştir. Külliye, Ankara Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Bölge Kurulunun 11.09.2006 tarihli, 1766 numaralı kararı ile 1 grup korunması gereken eser olarak belirlenmiştir.
Kırıkkale tanıtımı amacıyla yazılmış kaynak ve kitaplarda Şeyh Şami Külliyesi'nin, bulunduğu yer ve yapıları hakkında bilgiler bulunmaktadır.[10] [11] Vakıflar Genel Müdürlüğü'nün arşiv kayıtlarında Cami ve türbe geçirdiği onarımlar hakkında bilgiler bulunmaktadır.
Cami cephe duvarları tamamen beyaz boya ile boyanmış, cephe köşelerine ise taş malzeme yerleştirilmiş, üzeri kırma çatı ile örtülü ve dikdörtgen planlıdır. Kuzey-güney yönde inşa edilmiş caminin, son cemaat yeri sundurma çatı ile örtülüdür. Caminin Doğu cephesinde sade tasarlanmış demir parmaklıklı, ahşap malzemeden yapılmış ve kare biçimde üç pencere bulunmaktadır. Güney cephesinde ise, alt kısımda demir parmaklıklı, dikdörtgen iki ahşap pencere, üst kısımda kare iki ahşap pencere bulunmaktadır. Caminin batı cephe duvarının bir bölümü, türbenin duvarına bitişiktir. Caminin batı cephesinde türbe ile birleşmeyen kısımda ise demir parmaklıklı, taş malzemeden yarım daire kemerli dikdörtgen biçimde ahşap pencere bulunmaktadır.
Caminin kuzeybatısında, camiden ayrı olarak inşa edilen minare iki şerefelidir.[12] Minarenin camiyle eşit yükseklikteki pabuç kısmı, dış bükey kavisli olarak taş malzemeden yapılmış ve betonarme malzeme ile biçimlendirilmiştir. Gövdesi tuğla malzemeden yapılmış minarenin, şerefe altları mukarnaslıdır.[13]
Caminin kuzey cephesinde altı ahşap desteğin taşıdığı, ahşap tavanlı ve üzeri sundurma çatı ile örtülüdür bir son cemaat yeri bulunmaktadır. Caminin kuzey cephe duvarında kare şeklinde iki küçük pencere bulunmaktadır. Caminin mihrap, minber ve vaaz kürsüsü güney duvarına yerleştirilmiştir. Ahşap tavanlı caminin iç kısmını altı ahşap destek taşınmaktadır. Caminin içinden altı basamaklı dar merdiven ile cami bitişiğindeki türbeye geçiş sağlanmaktadır.[14]
Caminin güneybatısına bitişik olarak inşa edilmiş Şeyh Şami veya Şeyh Bedrettin Şami adı ile anılan türbe, caminin zemini camiden daha aşağı seviyededir. Kare planlı, kübik gövdeli, yüksek sekizgen bir kasnak üzerine oturan piramidal külahla örtülü türbenin, beden duvarlarının alt kısmı iki sıra taş malzeme, üst kısmı bir sıra kesme taş, iki sıra tuğla malzemeden oluşan almaşık duvar örgüsü ile inşa edilmiştir. Türbe duvarlarının alt kısmında üç üst kasnak kısmında yedi pencere bulunmaktadır. Biri cami içine açılan diğeri ise dışarıya açılan iki kapılı türbenin içinde beyaz boyalı dokuz sanduka bulunmaktadır. [15] Türbeyi günümüzde de, yerli ve yabancı turistler sık sık ziyaret etmektedir.[16] [17]
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ "T.C. SULAKYURT KAYMAKAMLIĞI - KIRIKKALE - İlçe Tarihimiz". www.sulakyurt.gov.tr. Erişim tarihi: 15 Mart 2025.
- ^ "Şeyh Şami Camii ve Türbesi". Kültür Portalı. 19 Aralık 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Mart 2025.
- ^ "Şeyh Şami Türbesi". kirikkale.ktb.gov.tr. 18 Haziran 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ "T.C. SULAKYURT KAYMAKAMLIĞI - KIRIKKALE - Şeyh Şami Türbesi". sulakyurt.gov.tr. Erişim tarihi: 15 Mart 2025.
- ^ Evliya Çelebi Günümüz Türkçesi Ile Seyahatname Cilt 1.1.
- ^ Evliya Çelebi Seyahatnamesi Cilt 2. Yapı Kredi Yayınları. ss. 504 - 505.
- ^ "Kırıkkale'deki kültürel varlıklarımız 1 "Şeyh Şami camii ve türbesi" /Sulakyurt". İl Gazetesi. 6 Ekim 2011. Erişim tarihi: 15 Mart 2025.
- ^ "Sulakyurt'u Tanıyalım". Kalehaber Kırıkkale Haberleri | Kırıkkale Son Dakika. Erişim tarihi: 15 Mart 2025.
- ^ "Kırıkkale'nin ilçeleri! Kırıkkale'nin 'un kaç ilçesi var? Kırıkkale'nin ilçe nüfusları kaç? Kırıkkale ilçe belediyeleri hangi partiden?". www.cumhuriyet.com.tr. 15 Ocak 2025 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Mart 2025.
- ^ Şehrimiz Kırıkkale (PDF). Erişim tarihi: 15 Mart 2025.
- ^ DPT Turizm İhtisas Komisyonu (PDF). s. 272. Erişim tarihi: 15 Mart 2025.
- ^ "Tarihi Mekanlar Kişisel Ansiklopedi Erol ŞAŞMAZ". www.turkiyenintarihieserleri.com. Erişim tarihi: 15 Mart 2025.
- ^ Özgür, Damla (1 Ocak 2019). "Kırıkkale'de Türk Devri Mimari Eserleri (Yüksek Lisans Tezi)". Kırıkkale'de Türk Devri Mimari Eserleri.
- ^ "Ulusal Tez Merkezi | Anasayfa". tez.yok.gov.tr. Erişim tarihi: 15 Mart 2025.
- ^ "Zamana direnen asırlık mabetler hala ihtişamını koruyor". Anadolu Medya l Kırıkkale Haber, Kırıkkale son dakika haberler. Erişim tarihi: 15 Mart 2025.
- ^ "T.C. SULAKYURT KAYMAKAMLIĞI - KIRIKKALE - Şeyh Şami Türbesi". sulakyurt.gov.tr. 2 Nisan 2025 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Mart 2025.
- ^ "Camiler ve Türbeler". kirikkale.ktb.gov.tr. Erişim tarihi: 15 Mart 2025.
