.ie
 | |
| Tanımlanma tarihi | 27 Ocak 1988) |
|---|---|
| Üst düzey alan adı tipi | ccTLD |
| Durumu | Aktif |
| Kayıt | IE Domain Registry Limited (IEDR)[1] |
| Sponsor | University College Dublin[1] |
| Kullanım amacı | İrlanda'da bulunan kurum, kuruluş ve kişilerin kullanımı |
| Gerçek kullanım | İrlanda'da yaygındır. |
| Kayıtlı alan adı sayısı | 327.495[2] (Eylül 2024) |
| Kayıt sınırlamaları | Adaylar İrlanda'da bulunmalı veya İrlanda ile önemli bir bağa sahip olduğunu ispatlamalıdır. |
| Yapı | İkinci seviye (örnek.ie) kayıt yapılabilir. |
| Dokümanlar | .ie alan adı ile kayıt ve adlandırma kuralları |
| İhtilaf politikası | Kayıt sözleşmesi |
| DNSSEC desteği |  Var |
| IDN desteği | Var[2] á é í ó ú |
| Website | weare.ie |
.ie İrlanda'nın internet ülke üst seviye alan adıdır. University College Dublin Bilgisayar Merkezi Bilişim Servislerine sponsorluk yetkisi IANA tarafından verilmiştir.[1] 200 yılından beri[3] yönetimini IE Domain Registry Limited (IEDR) üstlenmektedir.[4] Kayıtlar yalnızca İrlanda Adası ile sınırlıdır. Bunun tek istisnası ise kayıtçının İrlanda ile kuvvetli bir bağa sahip olduğunu kanıtlamasıdır.[5]
Tarihçe
[değiştir | kaynağı değiştir].ie, 27 Ocak 1988 tarihinde ortaya çıktı[6] ve bir yıl sonra alan dının kayıt yetkisi Jon Postel tarafından University College Dublin Bilgisayar Merkezi Bilişim Servislerine kayıt yetkisi verildi. 2000 yılında yönetim yetkisi UCL tarafından kurulan IE Domain Registry Limited (IEDR) isimli şirkete devredildi. Sponsorluk, hâlâ University College Dublin Bilgisayar Merkezi Bilişim Servislerindedir.[1]
Kayıt Politikası
[değiştir | kaynağı değiştir]IEDR, diğer benzer kurumlardan daha kısıtlayıcı politikalar yürütür. .ie alan adı, öncelikli olarak İrlanda'daki kuruluşlar ve İrlanda ile önemli bağları bulunan kuruluşlar tarafından kullanılır. Bireysel alan adı kayıtlarına izin verilmiştir ancak bu tür kayıtlar .ie alan adı kayıtlarının yaklaşık %1'ini oluşturmaktadır. Bir birey, kendi adını veya bir varyantını, fatura veya pasaport gibi bir belge ile sahiplik hakkını kanıtlayarak kaydedebilir.
Son yıllarda kayıt politikaları biraz daha serbestleşmiş ve bazı kısıtlamalar kaldırılmıştır. .ie alan adı, başvuru sahiplerinin kaydetmek istedikleri alan adına sahip olma hakkını kanıtlamalarını gerektiren yönetilen bir kurala sahipti. Ağustos 2017'de IEDR, bu sınırlamanın kaldırılması ve ilk gelenin kaydı esasına dayalı kayıt sistemine izin verilmesine yönelik bir istişare başlattı ancak İrlanda ile bağlantı gerekliliği devam ediyor.[7]
Kayıt, İrlanda ile bağlantısı olan kuruluşlarla sınırlı olduğundan Amerikalı şarkıcı Melanie, Melan.ie alan adını kaydedememiştir.[8] İrlanda'da kurumsal varlığı bulunan Microsoft ise, Modern.IE alan adını kaydedebilmiştir. Bu alan adında "IE" ile kastedilen "Internet Explorer" olsa da kayıt için engel olmamıştır.[9][10]
Şubat 2016'da IEDR'de, .ie alan adı için uluslararası alan adı (IDN) desteği konulu görüşmeler başladı. IDN alan adları[11] mevcut alan adı sahipleri için 23 Ekim 2016'da başlayan kademeli bir süreçle sunulmuş ve 17 Kasım 2016'dan itibaren genel kullanıma açılmıştır.[12][13]
.irish alan adı
[değiştir | kaynağı değiştir]| Tanımlanma tarihi | 17 Mart 2015) |
|---|---|
| Üst düzey alan adı tipi | gTLD |
| Durumu | Aktif |
| Kayıt | Identity Digital |
| Sponsor | University College Dublin – National University of Ireland, Dublin  |
| Kullanım amacı | İrlandalıların kullanımı |
| DNSSEC desteği | Var |
| IDN desteği |  Yok |
| Website | nic.irish |
.irish alan adı, Kaliforniya merkezli Dot-Irish LLC şirketinin piyasaya sürdüğü[14] bir genel üst seviye alan adıdır. İrlanda Hükûmeti ile doğrudan alakası yoktur. 17 Mart 2015'te delege edilmiş[15] ve 25 Haziran 2015'te genel kayda açılmıştır.[16] Günümüzde Identity Digital tarafından yönetilmektedir.
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ a b c d ".ie delegasyon verileri". IANA. 8 Nisan 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Eylül 2024.
- ^ a b "Marcaria.com whois araması". Erişim tarihi: 30 Eylül 2024.
- ^ Office of Public Affairs, UCD (1 Kasım 2000). ".ie Domain Registry to Become Independent Service". 7 Şubat 2006 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Aralık 2012.
- ^ "Licensing & Services". 3 Nisan 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Aralık 2012.
- ^ "Registrations Policy". 20 Ocak 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Aralık 2012.
- ^ "History of the Internet. ccTLDs in chronological order of Top Level Domain creation at the Internic". 18 Mart 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Aralık 2012.
- ^ ".ie alan adını serbestleştirme istişaresi başlatıldı". RTÉ.ie. 28 Ağustos 2017. 28 Ağustos 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Ağustos 2017.
- ^ "Yeni IT Hukuk Rehberi". The Irish Times. 28 Temmuz 1997. s. 8. Erişim tarihi: 17 Haziran 2014.
- ^ "Modern.ie Whois Sorgulama". Who.is. 14 Temmuz 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Haziran 2014.
- ^ Lardinois, Frederic (31 Ocak 2013). "Microsoft, Eski ve Yeni Versiyonlar İçin Web Uygulamalarını Test Etmeye Yardımcı Olan Modern.IE'yi Başlattı". TechCrunch. 17 Haziran 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Haziran 2014.
- ^ "IE Domain Registry Limited Politika Danışma Komitesi'nin 25 Ekim 2016 tarihli Toplantı Tutanakları" (PDF). 6 Aralık 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 1 Ekim 2024.
- ^ "Halk İstişare Belgesi: Uluslararasılaştırılmış Alan Adlarının (IDN'ler) Kullanıma Sunulması" (PDF). IE Domain Registry. Şubat 2016. ss. 5-6. 23 Mart 2016 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Mart 2016.
- ^ "Fada içeren web adresleri kullanıma sunuluyor". RTÉ.ie. 16 Mart 2016. 18 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Mart 2016.
- ^ "Application Details". ICANN. 12 Ağustos 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Haziran 2021.
- ^ ".irish Registry Agreement". ICANN. 7 Ağustos 2014. 30 Haziran 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Haziran 2021.
- ^ "Timeline - Dot Irish". 7 April 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 March 2015.