740'lar
| Binyıllar: | 1. binyıl |
|---|---|
| Yüzyıllar: | |
| Onyıllar: | |
| Yıllar: |
740'lar, 1 Ocak 740 günü başlayıp 31 Aralık 749 günü sona eren onyıldır.
Olaylar
740
- İstanbul'da çok sayıda ölüm ve yaralanmaya neden olan bir deprem meydana geldi.
- Akroinon Muharebesi gerçekleşti.
741
742
- Arap-Bizans Savaşları: Süleyman bin Hişam komutasındaki Arap kuvvetleri Anadolu'yu işgal ederek Herakleia'ya kadar ulaştı ve büyük bir ganimetle geri döndüler.
- Emevilerin İberya'yı fethi: Endülüs valisi Abdülmelik bin Katan el-Fihri komutasındaki Arap güçleri, Mértola (modern Portekiz) bölgesindeki Berberi isyanını bastırdı.
- Teodato Ipato, babası Orso Ipato'nun yerine Venedik'in dördüncü dükası oldu. Başkenti Heraklea'dan Malamocco'ya taşıdı.
743
Emevî İmparatorluğu
- 6 Şubat - Halife Hişam ibn Abdülmelik, Avrupa'daki Arap yayılmasının durdurulduğu ve Emevi Halifeliğinin Orta Asya'daki Türklerin ve Kuzey Afrika'daki Berberilerin baskısına maruz kaldığı 19 yıllık saltanattan sonra öldü. Yerine, Irak'ın eski valisi Halid el-Kasri'yi hapse attıran ve işkence gören yeğeni II. Velid geçti.
744
- 17 Nisan - Halife II. Velid, Şam şehrinin dışındaki kalesinde Süleyman bin Hişam komutasındaki Arap güçleri tarafından kuşatıldı ve mağlup edilerek öldürüldü. Velid'in yerine, beyin tümöründen kısa bir süre sonra ölen kuzeni III. Yezid geçer.
- 2 Ekim - III. Yezid'in ölümü üzerine İbrahim bin Velîd Emevi halifesi oldu.
- 18 Kasım - Aynülcer Muharebesi: Bir isyan başlatan Emeviler'in Azerbaycan ve İrminiye Valisi Mervan bin Muhammed ile halife İbrahim bin Velîd'in ordusu arasında yapılan savaşta Mervan, halife ordusunu yenerek Şam'a girdi ve halifeliğini ilan etti.
- Göktürk Kağanlığı dağıldı (kuruluşu 552)
- Uygur Kağanlığı kuruldu (dağılışı 840)
745
746
- Arap-Bizans Savaşları: Müslüman Araplar arasındaki karışıklıklardan yararlanan İmparator V. Konstantin, Suriye'yi işgal etti ve Germanikeia'yı (modern Türkiye) ele geçirdi.
- Arap-Bizans Savaşları - Keramaia Muharebesi: Bizans donanması, Emevi Mısır filosunu mağlup etti.
- Ağustos veya Eylül - Kafartuta Muharebesi: Halife II. Mervan, Yukarı Mezopotamya'da Haricilerin lideri Dahhak bin Kays al-Şaybani'yi yendi ve onu öldürdü. İsyancılar Dicle Nehri'ni geçerek imhadan kurtuldu.
- Ahdü Mervân ilâ İbnihi Ubeydillâh isimli, Arap edebiyatının ilk siyasetnamesi yazıldı.
747
- 9 Haziran - Ebû Müslim Horasânî, Horasan'da Emeviler'e karşı ayaklanarak Abbasi isyanını başlattı.
- Arap-Bizans Savaşı: İmparator V. Konstantin, İtalyan şehir devletlerinden gelen gemilerin yardımıyla Kıbrıs açıklarındaki Emevi Halifeliği'nin filosunu yok etti.
748
- 14 Şubat - Abbâsî İhtilâli: Ebu Müslim Horasani yönetimindeki Haşimi isyancılar, Emevi eyaleti Horasan'ın (modern İran) başkenti Merv'i aldı. Kahtabe bin Şebib et-Ta'i, Gürgan'da 1000 kişilik bir Emevi ordusunu yenerek Nişabur ve Rey şehirlerini aldı.
- 9 Aralık - Horasan'ın Arap valisi Nasr bin Sayyar, muhalif aşiretlere, Türgeş komşularına ve Abbasilere karşı şiddetli bir şekilde savaştığı 10 yıllık bir yönetimin ardından öldü. Nasr, gayrimüslimlere cizye vergisi koymuş ve Müslüman Araplar için bir arazi vergisi sistemi uygulamaya koymuştu.
- Baalbek şehrinde (modern Lübnan) yağma ve katliam olayları gerçekleşti.
749
- Abbasi İhtilâli: Kahtabe bin Şebib et-Ta'i komutasındaki Abbasi güçleri, İsfahan'da 50.000 kişilik büyük bir Emevi ordusunu yendi ve Irak'ı işgal ederek Kufe şehrini ele geçirdi.
- Emevi prensi Abdullah bin Abdülmelik, ilk Abbasi halifesi Abdullah bin Muhammed'in Hire'de emriyle çarmıha gerilerek idam edildi. (veya 750)
- 28 Ekim - Abdullah bin Muhammed, destekçileri tarafından Kufe'de halife ilan edildi ve Saffah ("Kan dökücü") unvanını aldı.
- 18 Ocak - Celile depremi: Filistin ve doğu Transürdün'de bir deprem gerçekleşti. Tiberya, Beit She'an, Hippos ve Pella şehirleri hasar gördü.
Doğumlar
740
- Abdulmelik el-Esmaî, Arap zooloji ve filoloji bilgini (ö. 828)
742
743
- İbrahim el-Mevsılî, şarkıcı, müzikolog ve Arap klasik musikisinin önemli bir temsilcisi (ö. 804)
745
- 8 Kasım - Musa el-Kâzım, 12 İmam'dan yedincisi (ö. 799)
746
- Aikanaka, antik Hawaii asilzadesi
- Mehdi veya Muhammed el-Mehdî bin Abdullâh Mansûr, Abbasi halifesi (ö. 785)
748
749
- Muhammed bin Hasan eş-Şeybanî, Hanefi mezhebinin Ebu Hanife'den sonraki en ünlü iki bilgininden birisi (ö. 805)
Ölümler
740
- Battal Gazi, hakkında çeşitli inanışlar bırakmış bir lider, Malatya Serdarı Hüseyin Gazi'nin oğlu
- Zeyd bin Ali, Zeydiyye mezhebinin kurucusu, Tabiin'den fıkıh alimi (d. 699)
741
- 18 Haziran - III. Leon, Bizans imparatoru (d. 685)
- Temmuz - Bilge Kutluk Tengri Kağan, İkinci Göktürk Devleti'nin altıncı kağanı
- 22 Ekim - Charles Martel, Franklar Krallığı'nda bir devlet adamı ve askerî komutan (d. 686)
- tarihi bilinmeyen
- III. Gregorius, papa (d. 690)
742
- Kutluk Yabgu Kağan, II. Doğu Göktürk Kağanlığı'nın son kağanlarından
743
- Artabasdos, Bizans imparatoru
- Hişâm bin Abdülmelik, onuncu Emevî halifesi (d. 691)
744
- 6 Ocak - Ozmış Kağan, Göktürk Kağanlığı'nın son kağanı
- tarihi bilinmeyen
745
- Cehm bin Safvan, Cehmiyye mehzebinin kurucusu
- Kulun Beg, Özmiş Kağan'ın ölümüyle yıkılan İkinci Göktürk Kağanlığı'nı yeniden canlandırmak isteyen Türk asilzadesi
746
- Hammâd bin Ebu Süleyman, Tabiun dönemi hadis ve fıkıh bilgini
747
- Kutlug Bilge Kül Kağan, Uygur Kağanlığı'nı kuran devlet adamı
748
- 22 Mayıs - İmparatoriçe Genshō, Japonya'nın geleneksel veraset düzenine göre 44. hükümdarı (d. 683)
- tarihi bilinmeyen
- Mâlik bin Dînar, İslâm âlimi ve mutasavvıf
- Vâsıl bin Atâ, Mutezile mezhebinin kurucusu olarak tanınan ilahiyatçı, hukukçu (d. 699)
749
- 4 Aralık - Aziz İoannis, Suriyeli Hristiyan azizi, kilise babası ve teolog (d. 676)