860'larda Abbâsîler
| 830'larda Abbâsîler |
| 790'lar | 800'ler | 810'lar | 820'ler | 830'lar | 840'lar | 850'ler | 860'lar | 870'ler | 880'ler | 890'lar |
Bu sayfada, 860'larda Abbâsîler'de yaşanan olaylar yer alıyor.
Halife
[değiştir | kaynağı değiştir]- Mütevekkil (861'e kadar)
- Müntasır (861-862)
- Müstaîn (862-866)
- Mutez (866-869)
- Mühtedî (869'dan sonra)
Olaylar
[değiştir | kaynağı değiştir]- 11 Aralık 861- Halife Mütevekkil, Türk muhafızları tarafından suikasta uğrayarak öldürüldü. Abbasîler'de "Samarra Anarşisi" (861–870) olarak bilinen sıkıntılı dönem başladı. Yerine oğlu Müntasır, Abbasi halifesi oldu.
- Müslüman bir askeri lider olan Yakûb bin Leys es-Saffâr, Abbasiler'e karşı isyan başlattı ve 870'lerde Saffârî Hanedanlığı'nı kurdu. Horasan'ın bazı bölgelerini ve doğu İran'ı ele geçirerek Zerenc'i (Afganistan) başkenti yaptı.
- Haziran 862– Halife Müntasır sadece yarım yıllık saltanatının ardından öldü. Yerine Abbasi halifesi olarak Müstaîn geçti.
- 3 Eylül 863 – Lalakaon Muharebesi: Bir Bizans ordusu, Malatya Emiri Ömer bin Abdullah liderliğindeki Müslüman ordusuyla karşı karşıya geldi. Abbasîler Amisos limanında Karadeniz kıyısına ulaşırlar. Petronas, Paphlagonia'daki Lalakaon Nehri yakınlarında Abbasi ordusunu yok etti.
- 864 - Hasan bin Zeyd, Zeydiler devletini kurdu ve Taberistan'ın (Kuzey İran) hükümdarı olarak tanındı.[1]
- 865 - Abbasîler İç Savaşı: Rakip halifeler Mustain ve Mutaz arasında Abbasi Halifeliği'nin kontrolünü kimin ele geçireceğini belirlemek için silahlı bir mücadele başladı (866'ya kadar sürecek).
- 866
- 21 Nisan – Bizans İmparatorluğu naibi Bardas, Girit'teki Abbasîlere büyük çaplı bir sefer düzenlerken Makedonyalı Basileios tarafından Milet'te öldürüldü.
- 17 Ekim – Halife Mustain 4 yıllık bir saltanattan sonra idam edildi. Yerine iktidarı ele geçiren en genç Abbasi halifesi olan Mu'tazz geçti.
- Abbasiler'e karşı Hariciler isyanı Cezire'de (Yukarı Mezopotamya) başladı. 30 yıl boyunca sürecektir.
- 869
- Zenc İsyanı: Zenc (Doğu Afrika'dan gelen siyah köleler), güneybatı İran'daki tuz düzlüklerinde, şeker ve pamuk tarlalarında acımasızca zor çalışma koşulları nedeniyle isyan ettiler.
- Yaz – Halife Mutaz, 3 yıllık bir saltanattan sonra isyancı birlikleri tarafından öldürüldü. Yerine Abbasi Halifeliği'nin hükümdarı olarak Muhtadi (merhum Mutasım'ın torunu) geçti.
Doğumlar
[değiştir | kaynağı değiştir]- 861 - İmam-ı Şibli, Şii alim (ö. 945)
- 865 - Ebû Bekir er-Râzî, simyacı ve hekim (ö. 925)
- 868 - Mehdî el-Muntazar, 12. Şii imamı, Şia tarafından gaib olduğuna, kıyamete yakın geri geleceğine inanılır. (ö. gaib)
Ölümler
[değiştir | kaynağı değiştir]- Anbese bin İshak, vali
- Abbas bin Saîd Cevherî, matematikçi
- Muhammed bin Habib el-Bağdadi, tarihçi
- Kasım el-Rassi, dini lider
- Abbas bin Fazl bin Yakub el-Fezarî, Ağlebi devlet adamı
- Feth bin Hakan, devlet adami
- Mütevekkil, 10. Abbasi halifesi
Kaynaklar
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ Buhl, Fr. (1986). Bearman, P.; Bianquis, Th.; Bosworth, C. E.; van Donzel, E.; Heinrichs, W. P. (Ed.). "al-Ḥasan b. Zayd b. Muḥammad"
. The Encyclopaedia of Islam. 2nd. Brill. s. 245. 28 Kasım 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi20 Ekim 2024.
