Ağaiani Azize Nino Kilisesi
 Ağaiani Azize Nino Kilisesi | |
 | |
| Temel bilgiler | |
|---|---|
| Konum | Ağaiani, Kaspi Belediyesi, Şida Kartli, Gürcistan |
| Koordinatlar | 41°56′33″K 44°27′26″D / 41.94250°K 44.45722°D |
| Mimari | |
| Mimari tür | Salon kilisesi |
Ağaiani Azize Nino Kilisesi (Gürcüce: აღაიანის ნინოწმინდის ეკლესია), Gürcistan'ın Şida Kartli bölgesine bağlı Kaspi Belediyesindeki Ağaiani köyünün 2 km güneydoğusunda yer alan, Thoti Dağında konumlanmış bir Erken Orta Çağ Gürcü Ortodoks kilisesidir. Tarihsel bir söylentiye göre kilise, Hristiyanlığın Kartli halkı tarafından benimsendiğini göstermesi için Azize Nino'nun emriyle dikilen üç tahta haçtan birinin yanında konumlanmıştır. Mevcut yapı, Yunan haçı planıyla yapılmış eski kilisenin yeniden yapılanmasıyla, 9. ve 10. yüzyıllar arasında yapılmış bir salon kilisesidir. Kilise, Gürcistan'ın Ulusal Öneme Sahip Taşınmaz Kültür Anıtları listesine eklenmiştir.[1]
Konumu
[değiştir | kaynağı değiştir].jpg)
Ağaiani kilisesi, Mtkvari (Kura)'nın sol kıyısında, 845 metre yüksekliğindeki Thoti Dağının tepesine konumlanmıştır. Bir Orta Çağ Gürcü söylentisine göre, bu dağda Kartli'nin pagan kralı III. Mirian'ın etrafını aniden bir karanlık sarmış ve Hristiyan vaiz "Tanrının Ninosu"ndan yardım dileyene kadar etraf aydınlanmamıştır. Mirian’ın 337 yılında Hristiyanlığa geçmesinden sonra, Nino'nun emriyle Kartli’de üç haç dikilmiştir, bunlardan biri Thoti’de, diğerleri ise Ucarma ve Mtsheta'dadır. Daha sonra, bu yere bir kilise inşa edilmiştir.[2][3]
Planı
[değiştir | kaynağı değiştir]
Taş ve tuğladan yapılmış mevcut yapı, 8.48 × 4.18 metre ölçülerindedir. Kilise, aslen 7 veya 8. yüzyılda Yunan haçı planına göre inşa edilmiştir. 9 veya 10. yüzyılda, kilise bir salon kilisesine dönüştürülmüştür: kilisenin haça benzeyen görünümü, yarı dairesel apsisi ve batı kolu olduğu gibi muhafaza edilmiştir, fakat kilisenin kubbesi, beş kemerle desteklenen beşik tonozla değiştirilmiş ve kuzey - güney kolları inşa edilmiştir. Kilisenin girişleri kuzey ve batıdadır. İç mekan, biri apsiste, diğeri güney duvarda olmak üzere iki pencere ile aydınlatılmaktadır. Merkez dikme, kalkan duvarla kaplanmıştır, kuzey ve güney çıkıntılar ise tek eğimli bir çatıya sahiptir. 16. yüzyılda güney cephesine kemerli bir payanda eklenmiştir.[4] Kilise, 2007 yılında onarılmıştır.
Sığınağın duvarları, bozulmamış fresk ve yazıt parçalarıyla kaplıdır. Resimler, stilistik olarak 10. yüzyılın sonuna veya 11. yüzyılın başına tarihlenmektedir. Doğu cephesindeki bir pencere kemerinin anahtar taşı, üç yontulmuş haçı tasvir etmektedir. Güney cephesinde, Orta Çağ Gürcü alfabesi “asomtavruli” ile yazılmış üç satırlık bir yazıt bulunmaktadır.[4]
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ "List of Immovable Cultural Monuments" (PDF) (Gürcüce). National Agency for Cultural Heritage Preservation of Georgia. 12 Mayıs 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 25 Temmuz 2019.
- ^ Skhirtladze, Zaza (1999). "Under the Sign of the Triumph of Holy Cross: Telovani Church Original Decoration and Its Iconographic Programme". Cahiers archéologiques. Cilt 47. ss. 101-118.
- ^ Chubinashvili, Giorgi N. (1998). "On the initial forms of Christian churches". Mgaloblishvili, Tamila (Ed.). Ancient Christianity In The Caucasus: Iberica Caucasica, vol. 1. Routledge. s. 193. ISBN 0-7007-0633-X.
- ^ a b Dolidze, V; Kintsurashvili, S; Sidamonidze, U; Tskitishvili, G, (Ed.) (1990). საქართველოს ისტორიისა და კულტურის ძეგლთა აღწერილობა, ტ. 5 [Historical and cultural monuments of Georgia: Summa, vol. 5] (Gürcüce). Tiflis: Metsniereba. ss. 136-140.