Aban (ilçe)
| Aban İlçesi | |
|---|---|
 | |
| Ülke |  Rusya Federasyonu |
| Yönetim merkezi | Aban |
| Nüfus (2021) | |
| • Toplam | 19.070[1] |
Aban İlçesi (Rusça: Абанский район)— Rusya'nın Krasnoyarsk krayı'ının doğu kesimindeki ilçe. Krasnoyarsk krayı'nın 43 rayon denilen ilçeden biri olan idari ve belediye bölgesidir.
Merkezi Krasnoyark'a 39 km doğusundaki Abandır.
Sözkökü
[değiştir | kaynağı değiştir]Aban sözü Türkçe bir sözdür. Abakan sözünün kısaltılmış şeklidir. Hakas Türkçesi'nde ağban olarak da yazılır. Anlam olarak Hakasça'da babacığım anlamının dışında ayı anlamı da sözlükte geçer[2].
Coğrafya
[değiştir | kaynağı değiştir]Rusça'da ilçeler rayon diye tanımlanmış olup Aban rayonu Krasnoyarsk krayı'nın doğu kesiminde yer alır.
İlçe yüzölçümü — 9512 km² [3]. Bölge, güney orman-bozkır ve kuzey tayga bölgelerine ayrılmıştır. Batıdan doğuya, ilçe kuzeyden güneye 124 km, 120 km boyunca uzanır.
Konumu:
- kuzey: Boguçan ilçesi
- doğu: İrkut oblastı
- güneydoğu: Nijne İngaş ilçesi
- güney: İlan ilçesi
- güneybatı: Kan ilçesi
- batı: Jerjin ilçesi
- kuzeybatı: Tasey
Nüfus
[değiştir | kaynağı değiştir]Nüfusu 2011 yılı itibarı ile 21.951'dir.
Etnik yapılar
[değiştir | kaynağı değiştir]İlçede Rus nüfusu ağırlıkta olmasına karşılık farklı etnik unsurlar da bulunmaktadır. İlçede 2002 yılında, 506 Tatar dahil olmak üzere 25.839 kişi yaşıyordu ve bunların 230'u, 1913 yılında Esterlitamak (Başkurdistandan) tarafından gelen göçmenler tarafından kurulan Esterlitamak köyünde yaşamaktadır. Zaozernov mahallesindeki Esterlitamak köyündeki Kültür Evi'nin önünde bir folklor topluluğu çalışıyor.[4]. Aban ilçesindeki tek Tatar köyü Esterlitamak'tır. 1953 yılına kadar Tatar dilinde eğitim verildi. 60'lı yılların sonunda yeni bir okul binası, bir Kültür Evi, hayvancılık ve tahıl kurutma kompleksleri, garajlar, yollar, su kuleleri, öğretmenler ve kollektif çiftçiler için apartmanlar inşa edildi, bir su temini sistemi döşendi ve sokaklar asfaltlandı. Perestroyka'dan sonra köyün nüfusu keskin bir şekilde azaldı. 2008 yılında Sterlitamak okulu kapatıldı[5].
Bölgesel Yapı
[değiştir | kaynağı değiştir]İlçenin idari yapılandırılması içinde 16 mahalleye ayrılmıştır. Bunlar: Aban, Apano-Klüç, Berezov, Voznesen,Dolgomostov, Zaozernov, Nikol, Novo uspen, Petropavlov, Pokateyev, Pokrov, Peçet, Samoylov, Turov, Ust Yan, Handal.
Ekonomik Yaşam
[değiştir | kaynağı değiştir]Ticari kuruluşların cirosunda en büyük pay tarım ve ormancılık -% 55,6, toptan ve perakende ticaret, araçların tamiri -% 18'dir. Aban ilçesi, bölgedeki en büyük tarım ürünleri üreticilerinden biridir. Bu, tahıl mahsullerinin birincil üretiminde uzmanlaşmış ve daha sonraki işlemlerinde uzmanlaşmış bir tarım bölgesidir. İlçenin hayvancılığı sığır ve domuz yetiştiriciliğinde öne geçmiştir. Aban ilçesi büyük orman rezervlerine sahiptir. Kereste kaynakları 66,1 milyon m³ olup, bunun 43,7 milyon m³'ü iğne yapraklı türlerdir. Aban linyit yatağının kömür madenciliği öndedir. İlçenin sanayisi kereste endüstrisi, gıda ve hafif sanayi, kömür madenciliği ile temsil edilmektedir. Toplam hacim içinde orman endüstrisinin payı% 56,1, kömür -% 16,7, ışık -% 6,3, gıda -% 20,5'tir.
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ "Arşivlenmiş kopya". 2 Mayıs 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Temmuz 2025.
- ^ Ekrem Arıkoğlu, Örnekli Hakasça Türkçe Sözlük, Ankara, 2005, s.24-30
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 16 Ekim 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Temmuz 2025.
- ^ Tatar ansiklopedisi. Kazan, 2008. Tataristan Cumhuriyeti Bilimler Akademisi Tatar Ansiklopedisi Enstitüsü.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 15 Ekim 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Temmuz 2025.
Dış bağlantılar
[değiştir | kaynağı değiştir]- Aban ilçe idaresinin resmi sitesi
- Aban ilçesi
- Belediye ilçesi hakkında kısa bilgiler
- Aban ilçesi hakkında site
| Şehir |
| .svg) |
|---|---|---|
| Rayonlar |
| |
| Özel statüye sahip idari bölgesel birimler |
| |