Karatuz ilçesi, Krasnoyarsk
| Karatuz İlçesi | |
|---|---|
| Ülke | |
| İl | Krasnoyarsk |
| Yönetim merkezi | Karatuz |
| Nüfus (2019) | |
| • Toplam | 14.667[1] |
Karatuz İlçesi (Rusça: Каратузский район)— Rusya'nın Krasnoyarsk krayı'ının güneyindeki ilçe. Krasnoyarsk krayı'nın 43 ilçeden biri olan idari ve belediye bölgesidir (rayon).
Merkezi Karatuzdur.
Sözkökü
[değiştir | kaynağı değiştir]Karatuz sözü Türkçe bir sözdür. Kara ve tuz sözcüklerinin birleşimi olup renk olan kara ve gıda maddesi olan tuz ilçeye adını vermiştir.
Coğrafya
[değiştir | kaynağı değiştir]Karatuz ilçesi, Minusinsk Havzası'nın güneydoğu kesiminde yer almaktadır.
Doğu Sayan Dağları'nın mahmuzlarında, Tuba Nehri'ni oluşturan ve Kazır Nehri ile birleştiği yerde Yenisey'e akan Amıl Nehri havzasındadır. İlçenin yüzölçümü 10.236 bin km²'dir.
Rölyef esas olarak düzdür ve vadilerle kesilmiştir. Yükseklik 200-300 ila 700 m arasındadır. Alçak dağ masifleri, Paleozoik yaşlı şeyl, kumtaşı, konglomera, marn, kireçtaşı, tüf, porfir ve siyenitlerden oluşur; alt kesimlerde ise tınlı, löslü ve kumlu tınlı topraklarla kaplıdır. İklim keskin bir şekilde karasal, bazen kuraktır. Ocak ayında ortalama soğukluk -16 ila -20,5 °C, Haziran ayında sıcaklık +18,2 ila +19,6 °C arasındadır. Kışın -52 °C'ye kadar donlar olabilmektedir. Yaz aylarında sıcaklık +45 °C'ye yükselebilir. Bitkileri yetiştirme mevsiminin süresi yaklaşık 150-160 gündür.
Komşu ilçeler ve özerk ülkeler: Kuzey, kuzeydoğu: Kuragin bölgesi; güneydoğu: Tıva Cumhuriyeti; güney, güneybatı: Yermakovsky bölgesi; batı: - Krasnoyarsk krayı'nın Şuşen ve Minusinsk ilçeleri bulunmaktadır.
Tarih
[değiştir | kaynağı değiştir]4 Nisan 1924'te Yenisey Vilayet İdare Komitesi'nin 52 sayılı emriyle Yenisey vilayetinde bir ilçe-volost bölümü kuruldu. Aynı yıl, Krasnoyarsk Bölgesi'nde Karatuz de dahil olmak üzere 29 ilçe kuruldu.
Nüfus
[değiştir | kaynağı değiştir]1939 yılında 30474 iken[2] 2019 yılında 14667 kişiye[1] düşmüştür.
Etnik yapı
[değiştir | kaynağı değiştir]Bölgenin yerlisi Türklerdir fakat günümüzde sayıları soyları tükenmekte olan topluluklar sınıfındadır. Günümüzde Rusların, Ukraynalıların, Tatarların, Almanların baskın olduğu, Ermenilerin ve diğer milletlerden birçok küçük grubun yanı sıra karma bir şekilde yaşayan Letonyalılar, Estonyalılar, Mordovyalıların bulunduğu çok uluslu bir yapıya sahiptir.
Ulaşım
[değiştir | kaynağı değiştir]Karatuz ilçesi topraklarında genelde yerel yollar bulunmaktadır. Gelecekte planlanan Kuragino-Kızıl demiryolu ilçe arazisinden geçecektir.
Mahalleleri
[değiştir | kaynağı değiştir]İlçe içindeki 14 idari mahalleden oluşmaktadır. Bunlar: Amıl mahallesi, Verhnekujebars mahallesi, Karatuz mahallesi, Kaçul mahallesi, Lebedev mahallesi, Motor mahallesi, Nijneküjebars mahallesi, Sagay mahallesi, Starokop mahallesi, Taskin mahallesi, Tayat mahallesi, Üjey mahallesi, Çeromuş mahallesi
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ a b "Arşivlenmiş kopya". 24 Mayıs 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Temmuz 2025.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 21 Haziran 2025 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Temmuz 2025.