Abdullah el-Vezir

Abdullah el-Vezir
Seyf, Hakikatin rehberi; Abdullah el-Vezir; Arapça: عبد الله الوزير
	Kendini Yemen Kralı ettiken sonra el-Vezir, 1948
Yemen Kralı
	Görev süresi; 17 Şubat 1948 - 13 Mart 1948
Kişisel bilgiler
Doğum	1885; Beyt el-Seyyid Köyü
Ölüm	8 Nisan 1948; (62-63 yaşında)
Ölüm nedeni	İdam
Milliyeti	Arap
Askerî hizmeti
Çatışma/savaşları	El-Vezirî Darbesi

Abdullah bin Ahmed el-Vezir, (Arapça: عبد الله بن أحمد الوزير, romanize: Abdallāh bin Ahmad al-Vezīr, 1885 - 8 Nisan 1948) Yemenli darbeci ve İslam alimidir.^[1] el-Vezirî Darbesi'nde kendini kral ilan etmiştir.^[2] Daha önceden 1920'lerde Yemen ordusunun komutanı ve 1930'larda Hamar ve el-Hudeyde'nin valiliği görevlerini yaptı.^[3] Hessen ekonomi bakanı Tarık el-Vezir onun torunudur.^[4]

Yaşamı

1885 yılında Beyt el-Seyyid köyünde doğdu. Okuduktan sonra Sana'a'ya gitti ve alim Ali Hüseyin Sahnub'un öğrencisi olarak dini eğitim aldı. 1934 yılında Kral Abdülaziz'le Taif Antlaşmasını imzalarken İmam Yahya'nın temsilcisiydi.

El-Vezirî Darbesi

Darbeye Yemen Müslüman Kardeşleri üyeleri, Hür Yemenliler ve Iraklı subay Cemal Cemil katıldı. İmam Yahya'yı Şeyh Ali el-Kardey 17 Şubat 1948'de öldürdükten sonra Abdullah el-Vezir kendini Yemen'in meşru kralı ve imamı ilan etti. Yemen'i meşrutiyet sistemine geçirdi ve 60 Yemen'in önemli kişilerinden oluşan bir Şûra Meclisi kurdu. Bu darbe Arap ülkeleri tarafından hoş karşılanmamıştır. Özellikle Suudlar ve geri kalan Arap kralları yeni hükûmeti tanımadı.

Veliaht Ahmed bin Yahya, Yemen Dağlarındaki aşiretler ile San'a'yı boyunduruğu altına aldı. Daha sonraki çatışmalarda 13 Mart'ta Ahmed bin Yahya Abdullah el-Vezir'i Hac şehrini ele geçirip yendi ve tahttan indirdi. Bu çatışmalarda sırasında iki oğlu öldü. 8 Nisan 1948'de Ahmed bin Yahya kafasını kestirerek idam ettirdi.

Kaynakça

^ Von Bruck, Gabriele: Islam, Memory, and Morality in Yemen: Ruling Families in Transition. London: Palgrave Macmillan. 2005. S. 261.
^ Douglas, J. Leigh: The Free Yemeni Movement 1935–1962. Beirut: The American University of Beirut. 1987. S. 22f., 50.
^ Anzi, Menashe und Karin Hünefeld: "Ṣanʿāʾ, Jerusalem and New York: Imām Yaḥyā Ḥamīd ad-Dīn (1869-1948) and Yemeni-Jewish Migration from Palestine to the United States". In: David Hollenberg et al. (Hg.): The Yemeni Manuscript Tradition. Leiden: Brill. 2015. S. 265f.
^ Tretbar, Christian (20 Kasım 2013). "Tarek und das "Schreckgespenst"". Der Tagesspiegel Online (Almanca). ISSN 1865-2263. 24 Haziran 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Ağustos 2022.

[1] Von Bruck, Gabriele: Islam, Memory, and Morality in Yemen: Ruling Families in Transition. London: Palgrave Macmillan. 2005. S. 261.

[2] Douglas, J. Leigh: The Free Yemeni Movement 1935–1962. Beirut: The American University of Beirut. 1987. S. 22f., 50.

[3] Anzi, Menashe und Karin Hünefeld: "Ṣanʿāʾ, Jerusalem and New York: Imām Yaḥyā Ḥamīd ad-Dīn (1869-1948) and Yemeni-Jewish Migration from Palestine to the United States". In: David Hollenberg et al. (Hg.): The Yemeni Manuscript Tradition. Leiden: Brill. 2015. S. 265f.

[4] Tretbar, Christian (20 Kasım 2013). "Tarek und das "Schreckgespenst"". Der Tagesspiegel Online (Almanca). ISSN 1865-2263. 24 Haziran 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Ağustos 2022.

[1]

[2]

[3]

[4]

g t d Yemen Mütevekkilî Krallığı
İmamlar	İmam Yahya ^(1918-1948) Ahmed bin Yahya ^(1948-1962) Muhammed el-Bedir ^(1962-1962)
Vezirler	Seyfülislam İbrahim Ali bin Abdullah Hasan bin Yahya Ahmed el-Sayari Abdurrahman bin Yahya
Savaşlar ve Çatışmalar	Anglo-Yemen çatışmaları^1918-1960 1931 çatışması¹⁹³¹ Necran çatışması¹⁹³² Suud-Yemen Savaşı¹⁹³⁴ El-Vezirî Darbesi¹⁹⁴⁸ 1955 Darbe Girşimi¹⁹⁵⁵ 1959 isyanı¹⁹⁵⁹ 1961 suikast girşimi¹⁹⁶¹ 26 Eylül Devrimi¹⁹⁶²
Antlaşmalar	Da'an Antlaşması¹⁹¹¹ İtalya-Yemen Antlaşması¹⁹²⁶ Sovyet-Yemen Antlaşması¹⁹²⁸ Anglo-Yemen Antlaşması¹⁹³⁴ Taif Antlaşması¹⁹³⁴
Karşıt örgütler	Ahrar Partisi Hür Yemen Cemiyeti Yemen Müslüman Kardeşleri Hür Subaylar Teşkilatı Hizbullah Özgür Yemen Hareketi
Karşıt kişiler	Muhammed Mahmud El-Zübeyri Ahmed Muhamed Numan Ali Nasır el-Kardey Abdullah el-Vezir Amel Cemil El-Fadıl el-Vurtilani Abdullah es-Sallal Ahmed Yahya el-Thalaya Hamid el-Gayifi Abdurrahman el-Eryani Ahmed el-Maroni Abdülselam Sabra Hasan el-Ömer Ali Muhammed el-Sunidar Abdullah Muhammed Lakiya Muhsin el-Hindvana Muhammed Abdullah Alfi Muhammed Kaid Seyf Mücahid Hasan Galip Muhammed el-Fasıl