Abelisaurus
| Abelisaurus[1] | |||||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
 | |||||||||||||||||||
Biyolojik sınıflandırma  | |||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||
| İkili adlandırma | |||||||||||||||||||
| †Abelisaurus comahuensis Bonaparte & Novas, 1985 | |||||||||||||||||||
Abelisaurus (anlamı: Abel'in kertenkelesi) Abelisaurus, Geç Kretase Devrinde, Güney Amerika’da yaşamış etobur bir dinozordur. 7-9 m uzunluğa kadar erişebildiği sanılmakla beraber, sadece kısmi bir kafatasından bilinmektedir. Cins ismi, şu an fosilin içinde bulunduğu Arjantin Cipotelli Müzesi eski müdürü ve fosilin kaşifi olan Roberto Abel tarafından verildi. Bulunduğu, Arjantin’in Comahue bölgesine atfen isimlendirilmiş türü, A. Comahuensis’tir. Cins ve tür isimleri, Arjantinli paleontologlar lan Jose Bonaparte ve Fernando Novas tarafından, 1985 yılında verilmiştir. Onlar bu türü yeni ortaya attıkları Abelisauridae ailesine eklemişlerdir.[2]
Sınıflandırma
[değiştir | kaynağı değiştir]Son derece eksiksiz örnekler olan Aucasaurus, Carnotaurus ve Majungasaurus’u da içeren, çok sayıda abelisaurid dinozor fosilleri bulunmuştur. Bazı bilimadamları, Abelisaurus’u, Carnotaurinae alttakımının dışında temel bir abelisaurid olarak sınıflandırırlar.[3][4] Diğerleri bu pozisyon hakkında çok emin değillerdir.[5][6] Abelisauridlerin, ilişkili olmayan carcharodontosauridler ile birlikte, bazı belirleyici kafatası özellikleri vardır ve şu an Abelisaurus sadece bir kafatasından bilinse de, gelecek keşifler, bu cinsin, aslında bir carcharodontosaurid olduğunu gösterebilir.[7] Yine de, bu, olasısız düşünülür.[6]
Fosil materyalleri
[değiştir | kaynağı değiştir]
Abelisaurus'un bilinen tek kafatası fosili, özellikle sağ tarafı olmak üzere, eksiktir. Damağın çoğu da kayıptır. Eksik parçalara rağmen, uzunluğu yaklaşık 85 cm kadardır. Carnotaurus gibi bazı diğer abelisauridlerde olan kemikli bir ibiği ya da boynuzları olmasa da, burun ve gözlerinin üzerinde olan kabaca hortum benzeri, keratinden olmayan ibikler, fosilleşme sürecinde yok olmuş olabilirler. Ayrıca, kafatasında, pek çok diğer dinozorda da bulunan ve kafasının ağırlığını azaltan çok büyük boşluklar vardı.[2]
Tartışmalı yaşı
[değiştir | kaynağı değiştir]
Abelisaurus, Patagonya'da bulunan pek çok dinozordan biridir. Başlangıçta, Allen formasyonundan (Arjantin'de Geç Kretaseden kalma bir formasyon) gelmiş olarak göründü; ama sonraki araştırmalar onun daha yaşlı olan Anacleto formasyonundan olduğunu kanıtladılar. Anacleto, 83-80 milyon yıl öncesine tarihlenen, bir jeolojik formasyondur.[8]
Dipnotlar
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ "Cretaceous terrestrial beds from the Neuquén Basin (Argentina) and their tetrapod assemblages". Cretaceous Research (İngilizce). 25 (1): 61-87. 1 Şubat 2004. doi:10.1016/j.cretres.2003.10.005. ISSN 0195-6671. 13 Haziran 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi9 Nisan 2021.
- ^ a b Bonaparte, J.F. & Novas, F.E. 1985. [Abelisaurus comahuensis, n.g., n.sp., Carnosauria of the Late Cretaceous of Patagonia.] Ameghiniana. 21: 259-265. [In Spanish]
- ^ Tykoski, R.S. & Rowe, T. 2004. Ceratosauria. In: Weishampel, D.B., Dodson, P., & Osmolska, H. (Eds.) The Dinosauria (2nd edition). Berkeley: University of California Press. Pp. 47-70.
- ^ Sereno, P.C., Wilson, J.A., & Conrad, J.L. 2004. New dinosaurs link southern landmasses in the Mid-Cretaceous. Proceedings of the Royal Society of London: Biological Sciences 271: 1325-1330.
- ^ Sampson, S.D., Witmer, L.M., Forster, C.A., Krause, D.A., O'Connor, P.M., Dodson, P., Ravoavy, F. 1998. Predatory dinosaur remains from Madagascar: implications for the Cretaceous biogeography of Gondwana. Science 280: 1048-1051.
- ^ a b Lamanna, M.C., Martinez, R.D., & Smith, J.B. 2002. A definitive abelisaurid theropod dinosaur from the early Late Cretaceous of Patagonia. Journal of Vertebrate Paleontology. 22(1): 58-69.
- ^ Novas, F.E. 1997. Abelisauridae. In: Currie, P.J. & Padian, K.P. Encyclopedia of Dinosaurs. San Diego: Academic Press. Pp. 1-2.
- ^ Leanza, H.A., Apesteguia, S., Novas, F.E., & de la Fuente, M.S. 2004. Cretaceous terrestrial beds from the Neuquén Basin (Argentina) and their tetrapod assemblages. Cretaceous Research 25(1): 61-87.
Dış bağlantılar
[değiştir | kaynağı değiştir]- Abelisaurus in the Dino Directory9 Aralık 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- Abelisaurus12 Şubat 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. at DinoData