Adigeni
Adigeni (Gürcüce: ადიგენი; okunuşu: “adigeni”), Gürcistan’ın Samtshe-Cavaheti bölgesinde, Adigeni Belediyesi’nde bir kasabadır. Ahaltsihe Havzası’nda, Kvabliani Deresi’nin kıyısında, Ahaltsihe-Batum kara yolu üzerinde yer alır. Ahaltishe kentine 32 km uzaklıktadır.
Adigeni Belediyesi'nde Adigeni adını taşıyan bir de köy bulunmaktadır.
Tarihçe
[değiştir | kaynağı değiştir]Gürcüce bir yer adı olan Adigeni, Adigveni’den değişime uğramıştır. Bu yer adı Gürcüce halk şiirinde de “Adigveni” olarak geçer. Adigveni adı erken dönem Osmanlı tahrir defterine Adigven (ادیكون) olarak girmiştir. Latin harfli Türkçeye Adigven adı “Adigön” olarak aktarılmıştır.[1]
Adigeni kasabası ile Adigeni köyünün bulunduğu topraklar, erken ve geç Orta Çağ'da Gürcü Krallığı, birleşik Gürcü Krallığı ve Gürcü atabeglerin yönetimindeki Samtshe-Saatabago sınırları içinde yer alıyordu. 16. yüzyılın ikinci yarısında Osmanlıların eline geçen geçti. Uzun süre Osmanlı egemenliğinde kaldıktan sonra, 1828-1829 Osmanlı-Rus Savaşı’nda Çarlık Rusyası’nın eline geçti ve bu imparatorluğun sınırları içinde bulunan Gürcistan’ın yeniden parçası haline geldi.
Adigeni, Rus idaresinin 1886 nüfus sayımında Adigün (Адигюнъ) şeklinde kaydedilmişti. Bu tarihte bu yerleşim Tiflis Guberniyası içinde, Ahaltsihe ilinin Kvabliani kazasına bağlı Adigeni nahiyesinin köylerinden biri ve bu nahiyenin idari merkeziydi. Nüfusu, 300'ü erkek ve 273'ü kadın olmak üzere, 85 hanede yaşayan 573 kişiden oluşuyordu. Adigeni kasabası ile Adigeni köyü bu tarihte birlikte sayılmıştır. Burada yaşayan halkın tamamı Gürcü olarak kaydedilmiştir.[2]
Yerleşmeye 1960 yılında kasaba (daba) statüsü verildi. Kasabada idari, kültürel, eğitim ve sağlık kurumları bulunmaktadır.[3]
Nüfus
[değiştir | kaynağı değiştir]2014 yılı verilerine göre köyde 783 kişi yaşıyordu.
| Sayım tarihi | Nüfus | Erkek | Kadın |
|---|---|---|---|
| 2002 | 980 | -- | --- |
| 2014 | 783 | 362 | 421 |
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ "Defter-i Mufassal-i Vilayet-i Gürcistan (Osmanlıca ve Gürcüce), (Yayımlayan) Sergi Cikia, Tiflis, 1941-1958, 3 cilt; III. cilt (1958), s. 159". 22 Ocak 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Ocak 2021.
- ^ "Свод статистических данных о населении Закавказскаго края, извлеченных из посемейных списков 1886 г. (Transkafkasya Bölgesinin Nüfusuna Dair 1886 Yılı Aile Listelerinden Edinilmiş istatistik Verilerin Özeti), Tiflis, 1893, "Tiflis Guberniyası" - 273". 11 Aralık 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Ekim 2024.
- ^ Samshe-Cavaheti (Gürcüce), Yazarlar (Dali Nikolaişvili, Davit Sartania, Avtandil Ucmacuridze, Lamzira Lağidze, Vaja Trapaidze, Tinatin Nanobaşvili), Tiflis, 2016, s. 19 26 Eylül 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. ISBN 978-9941-0-8626-7