Afganistan'ın posta tarihi ve posta pulları
 | Bu maddede kaynak listesi bulunmasına karşın metin içi kaynakların yetersizliği nedeniyle bazı bilgilerin hangi kaynaktan alındığı belirsizdir. (Temmuz 2016) (Bu şablonun nasıl ve ne zaman kaldırılması gerektiğini öğrenin) |
Afganistan'ın erken posta tarihi ve posta pullarının tesisi için "Şer Ali Han"a (doğum: 21 Şubat 1825-ölüm: 1879) Afganistan'daki Barakzay (kabile) sinin kurucusu Dost Muhammed Han'ın üçüncü oğlu. 1863'ten 1866 yılına ve 1868 yılından ölüm tarihi olan 1879 yılına kadar Afganistan emiri) saygınlık verilir ve kendisi Kabil Krallığı'nda modernleşme programının bir parçası olarak posta servisini kurmuştur.
Kaplanbaşı
Posta pulları ilk kez 1871 yılında kullanılmaya başlandı. Onlar yuvarlak biçimde, perforesiz olup, aslan başlı ve onu arapça ayrı ayrı yazılmış üç mezhebin çevreldiği yazı ile siyah renkli olarak basıldılar. Pulun iptal işlemi keserek veya bir parçasını yırtarak yapıldı. Başlangıçta her nasılsa büyük, daha sonraki basımlar ayni temel dizaynı tuttu fakat her bir yıl için son görünümü olan 1878 yılında daha küçüktü. 1876 yılı başlarında pullar farklı renklerde basıldı, her bir renk Peşaver, Kabil ve Hulm (Afganistan'ın kuzeyinde Mezar-ı Şerif'in 60 km doğusunda bir kasaba) rotasındaki ana postanelerden birine uygundu. Kağıttaki her bir dizayn bireysel olarak gravürlendi, bu nedenle pullar çok farklı görünümdeydi. Şer Ali basımının çoğu yüzlerce US$ ına satıldığında kolayca elde edilebiliyordu.
Şer Ali'nin Britanya tarafından yenilmesi Abdurrahman Han'ı 1880 yılında tahtın başına geçirdi ve sonraki yıllar yeni pulları getirdi. Fakat Kaplan başı yerine ortada tanımlamalar ile. Yuvarlak dizayn dönemi 1891 yılında "Afganistan Krallığı" için dikdörtgen basım ile sona erdi. Üç dizayn tamamıyla Arapça yazısıylaydı ve arduvaz mavisi rengiyle basıldı. 1892 yılı basımında cami kapısı ve çapraz toplar görüldü ve renkli kâğıtlar üzerine siyah renkte basıldı. En az 10 renkli kâğıt, bütün renkler ayni değerde olsa bile kullanıldı. 1894 ve 1898 yıllarındaki basım dizayn bakımından farklıydı.
1907 yılı basımları tüm bir camiyi gösteriyor ve 1909 yılında cami sekiz köşeli yıldız deseni içindeydi.
Bağımsızlıktan sonra ilk basım 24 Ağustos 1920 yılında geldi. Dizayn kral Emanullah Han'ın kraliyet yıldızını gösteriyordu. Üç mezhep için rakam Arapça olduğu kadar Latinceyi ayrıca kullanıyordu. 1924 yılı başlarında bağımsızlık anısına Şubat ayında en az bir pul basıldı. Desenler düzenli olarak iyileşiyordu, bazı aralarla 1960 yıllarına kadar.
Afganistan Dünya Posta Birliği'ne 1928 yılında katıldı. Önceleri uluslararası posta Britanya Hindistanı pulunu istiyordu. 1927 yılında Afgan pullarında ilk defa "AFGHAN POSTAGE" yazılı Latin harfleri görüldü. Bu 1928 yılında Fransızca olarak "POSTES AFGHANES" şeklinde değiştirildi ve bu form 1989 yılına kadar varlığını devam ettirdi.
1930 ve 1940 yılları Afgan pulları oldukça kolay anlaşılır olaylı, çoğunlukla dizaynlarında kenarda geniş boşluklu basımlıydı. 1951 yılı düzenli serisi güzel bir şekilde "Waterlow ve oğulları" tarafından gravürize edildi ve çoğunlukla Muhammed Zahir Şah'ın portresini gösteriyordu.
1960 yılından sonraki basımlar özellikle dikkate değer değildi. 1980 yılı ortalarında, pek çok pul açık bir şekilde pul koleksiyoncularına satmak için üretildi. Örnek olarak 1986 yılı pulu olan gemi serisi özellikle kara ile çevrili olan ülkeye uygun değildi.
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- Stanley Gibbons Ltd: various catalogues
- Encyclopaedia of Postal History
- Stuart Rossiter & John Flower: The Stamp Atlas
- David P. Masson ve B. Gordon Jones, The Postage Stamps of Afghanistan (1908) - a classic but scarce work
- F. E. Patterson III, Afghanistan: Its Twentieth Century Postal Issues (The Collectors Club, 1964)
- Afghan Post 5 Temmuz 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
