Ahmet Necdet Sözer
| Ahmet Necdet Sözer | |
|---|---|
| Doğum | 1 Mart 1933 İnegöl |
| Ölüm | 4 Mayıs 2010 (76-77 yaşlarında) İstanbul |
| Defin yeri | Zincirlikuyu Mezarlığı, İstanbul |
| Meslek | Akademisyen, Yazar |
| Dil | Türkçe |
| Milliyet | Türk |
| Vatandaşlık | Türkiye Cumhuriyeti |
| Eğitim | İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi |
Ahmet Necdet Sözer (1 Mart 1933, İnegöl - 4 Mayıs 2010), şiirlerinde "Ahmet Necdet" ismini kullanan şair ve coğrafya profesörüdür.
Sözer, 1 Mart 1933 tarihinde, İnegöl'ün Cuma Mahallesi'nde doğdu.[1] Babası, dönemin Özel İdare Memuru Abdürrahman Sözer, annesi Remziye Sözer'di.[2][3]. İshakpaşa İlkokulu'nda [4] başlayan ilköğretimini, Merkez İlkokulu'nda, 1944 yılında bitirdi. İlköğrenimini gördüğü sıralarda annesini kaybetti.[1] Ortaokulunu da İnegöl'de okuduktan sonra, Bursa Lisesi'ne kaydoldu. Lisenin ikinci sınıfındayken İstanbul Kabataş Lisesi'ne geçiş yaptı. Sonrasında da Çapa Erkek Lisesi'ne geçiş yaptı ve bu liseden mezun oldu.[5] 1950 yılında İstanbul Üniversitesi, Edebiyat Fakültesi, Coğrafya Bölümü'ne kaydoldu ve bu bölümü "İstanbul Yüksek Öğretmen Okulu" öğrencisi olarak okuyup 1954 yılında, "İznik Gölü'nün Monografik Etüdü" başlıklı lisans bitirme tezini de tamamlayıp mezun oldu.[6] Bahsi geçen lisans bitirme tezinin özeti, 1962 yılında Review of the Geographical Institute of the University of Istanbul'un 8. sayısında, "Notice sur la profondeur du lac d'İznik" başlığıyla yayınlandı.[3] 1 Aralık 1954 tarihinde Van Lisesi'nde coğrafya öğretmeni olarak göreve başlayan Sözer, 1955 yılında askerlik görevini tamamlamak üzere askere gitti. Yedek subay olarak coğrafya öğretmenliği yaptı. Askerliği sonlandıktan sonra, Konya İvriz İlköğretmen Okulu'nda öğretmen olarak göreve başladı. 1960 yılında Atatürk Üniversitesi, İşletme Fakültesi'ne asistan olarak atandı ve akademisyen kariyeri başladı. Ordinaryus Profesör Doktor Besim Darkot'un danışmanlığında, "Erzurum Ovası'nın Beşeri ve İktisadi Coğrafyası" konulu doktora tezini 1963 yılında tamamlayıp doktorasını tamamladı. 1963-1965 yıllarında Almanya'da bulundu ve araştırmalarını burada sürdürdü. "Diyarbakır Havzası" konulu teziyle, 1968 yılında doçent unvanını kazandı. "Kuzeydoğu Anadolu'da Yaylacılık" isimli tezini bitirerek, 25 Mart 1974 tarihinde profesör unvanını kazandı. Atatürk Üniversitesi'nden 1978 yılında ayrıldıktan sonra, Muğla İşletmecilik Yüksek Okulu'na geçti. Burada da kısa bir süre çalıştıktan sonra, Ege Üniversitesi, Sosyal Bilimler Fakültesi'nin öğretim kadrosuna katılmıştır. Daha sonrasında Edebiyat Fakültesi [7] adını alacak bu fakültede 340 gün boyunca dekanlık yaptı.[6] Dekanlığı sürecinde Coğrafya Bölümü'nü kurdu ve ilk bölüm başkanı oldu. 1982 yılında Ege Coğrafya Dergisi'ni kurdu ve yazı kurulu başkanı oldu. 1994 yılında Uludağ Üniversitesi, Eğitim Fakültesi'ne geçiş yaptı ve bu fakültede, 15 Ocak 1998 yılında emekli oldu. 4 Mayıs 2010 tarihinde geçirdiği beyin kanaması sonrası, İstanbul'da hayatını kaybetti.[6]
Sözer, Türk Coğrafya Kurumu, Türkiye Yazarlar Sendikası ve PEN Yazarlar Derneği üyesiydi. Fransızca, Almanca ve Arapça[1] bilmekteydi.
Şiir kitapları: Uzuneşek (1977), Ne Çok Enkaz (1988), Sana Bunca Yangından (1991), İnegöl Hey İnegöl (1992), Gün Yüzleri (1992, Türk Dil Kurumu Şiir Ödülü / 1994), Kün (1994), Ay Kasidesi (1995), Zümrüt Longa (1998), Aşk Ey (2001, Yunus Nadi Şiir Ödülü / 2002) ve Haiku Kuşu (2004). Kanşaubiy Miziev ile birlikte Puşkin´den dilimize çevirdiği Yevgeniy Onegin adlı şiir-roman, Dünya-Kitap dergisi tarafından 2003 yılının "En İyi Çeviri Kitabı" ödülüne lâyık görüldü.
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- Özel
- ^ a b c Sözer, Ahmet Necdet (1998). Bir Can Yongasıdır Aşk. "İnegöl Hey İnegöl" hayatını şiirleştirdiği bir şiirdir (syf. 106-117). İnsancıl Yayınları. ISBN 975-7446-65-3.
- ^ Murat Yalçın, (Ed.) (2010). Tanzimat'tan Bugüne Edebiyatçılar Ansiklopedisi, Cilt 1 (A-İ) (PDF). Yapı Kredi Yayınları. s. 37.
- ^ a b Prof. Dr. Asaf Koçman (18 Haziran 2020). "Bilim ve Kültür İnsanı Prof. Dr. Ahmet Necdet Sözer'in Meslek Yaşamı ve Türkiye Coğrafyasına Katkıları". Türkiye Araştırmaları Literatür Dergisi10 Ekim 2025.
- ^ "İshakpaşa İlkokulu Tarihçesi". İshakpaşa İlkokulu. 2017. Erişim tarihi: 10 Ekim 2025.
- ^ Ali Yiğit, Harun Tunçel (2017). 100. Yılında Türkiye'de Coğrafyacılar, Türkiye Coğrafyacı Biyografileri (1915-2015) (PDF). Türk Coğrafya Kurumu Derneği. s. 181.
- ^ a b c "Prof. Dr. Ahmet Necdet Sözer'in Hayatı" (PDF). Ege Üniversitesi, Edebiyat Fakültesi, Coğrafya Bölümü. Erişim tarihi: 10 Ekim 2025.
- ^ "Yükseköğretim Kurumlan Teşkilâtı Hakkında Kanun Hükmünde Kararname" (PDF). T.C. Resmi Gazete. 20 Temmuz 1982. s. 6. Erişim tarihi: 10 Ekim 2025.
- Genel
- Tanzimat'tan Bugüne Edebiyatçılar Ansiklopedisi. 1 (3. bas.). İstanbul: YKY. Mart 2010. s. 37. ISBN 9789750805684.
- 1933 doğumlular
- Türk coğrafyacılar
- Yunus Nadi Ödülü sahipleri
- Türk profesörler
- İnegöl doğumlular
- Zincirlikuyu Mezarlığı'na defnedilenler
- İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesinde öğrenim görenler
- Türk öğretmenler
- Atatürk Üniversitesi öğretim üyeleri
- Ege Üniversitesi öğretim üyeleri
- Bursa Uludağ Üniversitesi öğretim üyeleri
- Türk Dil Kurumu Şiir Ödülü sahipleri
- Bursa ili doğumlu bilim insanları
- 20. yüzyıl Türk şairleri
- 21. yüzyıl Türk şairleri