Akün Sahnesi
 | |
 | |
| Eski adı | Akün Sineması |
|---|---|
| Konum | Kavaklıdere, Çankaya, Ankara |
| Koordinatlar | 39°54′14″K 32°51′33″D / 39.90389°K 32.85917°D |
| Otopark | Yok |
| İşletmeci | Devlet Tiyatroları Genel Müdürlüğü |
| Tür | Tiyatro sahnesi |
| Koltuk düzeni | Tek seviyeli |
| Loca | Yok |
| Kapasite | 361 |
| İnşaat | |
| Açılış | 1 Mayıs 1975 |
| Kapanış | 23 Mayıs 2002 |
| Yeniden açılış | 13 Nisan 2004 |
| Etkin dönem | 1975-2002 (Sinema salonu) 2004-günümüz (Tiyatro) |
| Mimar | Özgür Ecevit |
| Yapı mühendisi | Mehmet Çalışkan (Akustik) |
| Kullanıcılar | |
Akün Sahnesi; Ankara'nın Çankaya ilçesinde bulunan bir tiyatro sahnesidir. Ankara Devlet Tiyatrosu tarafından sahnelenen temsillere ev sahipliği yapan ana mekânlardan biri olarak hizmet verir. Şinasi Sahnesi ile aynı binada yer alan sahneye, Atatürk Bulvarı üzerindeki girişten ulaşılır. Uzun yıllar boyunca sinema salonu olarak hizmet veren bir mekânın yenilenmesiyle tiyatro ve müzikal gösterimlerine uygun hâle getirilen sahne, 361 koltuk kapasitelidir.
Tarihçe
[değiştir | kaynağı değiştir]Bugün bir tiyatro sahnesi olarak kullanılan binanın tarihi 1970'li yıllara dayanır. Orijinalinde bir sinema salonu olarak tasarlanan mekânın açılışı 1 Mayıs 1975 tarihinde gerçekleştirildi. Hababam Sınıfı filminin gösterime sunulmasıyla birlikte hizmet vermeye başlayan salon,[1] 911 koltuk kapasitesi ile döneminin en büyük ve kalabalık sinemalarından biri hâline geldi. Açık kaldığı süre boyunca yabancı yapımların ve ağırlıklı olarak sanat filmlerinin oynatıldığı bir sinema olan Akün; Türkiye Büyük Millet Meclisi ve pek çok bakanlığın bulunduğu bir bölgede yer alması sebebiyle genellikle memurlar, üst düzey yöneticiler ve bürokratlar tarafından tercih edilmekteydi.[2] Dikkat çeken mimarisi sayesinde Kavaklıdere semtiyle özdeşleşerek özellikle 90'lı yıllarda şehrin en bilinen mekânlarından biri hâline gelmişti.[3]
2002 yılına kadar aktif olarak hizmet veren Akün Sineması, sinema kültürünün yaygınlaşmasıyla doğru orantılı olarak şehirdeki çok salonlu sinema sayısında meydana gelen artış sonucunda diğer sinemalarla rekabet edemediği ve seyirci sayısında düşüş yaşandığı gerekçesiyle;[4] 23 Mayıs 2002 tarihinde, yine Hababam Sınıfı filmiyle son gösterimini yaparak kapatıldı. Aynı yıl Devlet Tiyatroları'na devredilen salon, bir tiyatro sahnesine dönüştürülmek üzere tadilata alındı.[5] 13 Nisan 2004 tarihinde İstanbul Devlet Tiyatrosu tarafından sahnelenen Maksim Gorki'nin "Ayaktakımı Arasında" adlı oyunuyla perde açan mekân, halen Akün Sahnesi adı altında bir tiyatro sahnesi olarak kullanılmaktadır.[6]
Mimari
[değiştir | kaynağı değiştir]Temelde bir sinema salonu olarak kurgulanan mekânın yeniden düzenlenerek bir tiyatro sahnesine dönüştürülmesi için mimar Özgür Ecevit'in tasarımını yaptığı ve dönemin Orta Doğu Teknik Üniversitesi öğretim üyesi Prof. Dr. Mehmet Çalışkan'ın ise akustik sistemi üzerinde çalıştığı bir proje hazırlandı.[7] Sinema salonlarından farklı olarak bir sahneye ve sahne gerisinde çeşitli teknik birimlere ihtiyaç duyulduğu için bu projeyle birlikte iç mekânda oldukça büyük değişiklikler yapılarak sahnenin çeşitli düzenlerde kullanılmasına olanak sağlayacak bir düzenek yaratıldı. Böylelikle Akün Sahnesi hem küçük prodüksiyonlu oyunların hem de kalabalık ekiplerden oluşan büyük müzikallerin rahatça temsil edilebileceği bir mekâna dönüştürüldü.
Sahne ve seyirci salonu
[değiştir | kaynağı değiştir]Tiyatro sahnesinin yükselip alçalabilen bir platform şeklinde inşa edilmesiyle mekânın dört farklı düzende kullanılabilmesine olanak sağlanmıştır. Sahne derinliği ise kullanılan sahne düzenine göre 10 ile 18 metre arasında değişmektedir. 7 metreye kadar yükseltilebilen sahnenin önünde bir orkestra çukuru ve 2.5x2.5 metre boyutlarında 6 adet hidrolik asansör bulunur. Çerçeve sahne düzeninde seyirci kapasitesi 554 izleyiciye kadar ulaşırken orkestra çukurunun aktif olarak kullanıldığı durumlarda bu sayı 503'e düşmektedir. Yarım arena düzeni aynı anda 444 seyircinin temsili izlemesine olanak sağlarken tam arena düzeninde ise kapasite 361'e iner. Salondaki akustiği düzenlemek adına tavanda kullanılan eğimli ve ahşap paneller oturma kısmının duvarlarında da tercih edilmiş ve böylelikle mekân içerisinde bir süreklilik yakalanmıştır. Sinema salonunun koltukları muhafaza edilerek yalnızca kırmızı renkli kumaşlarla yenilenmiş ve salon genelinde renk-malzeme uyumu sağlanmıştır.[8]
Akustik
[değiştir | kaynağı değiştir]Yapılan teknik analizler sonucunda tiyatro oyunları ve müzikallerin sahnelenebilmesi için salondaki akustiğin yeterli seviyede olduğu gözlemlenmiştir. Duvarlarda kullanılan 20 mm kalınlığındaki düz ahşap paneller ve tavandaki eğimli plakalar sesin dağıtılmasını veya emilmesini sağlayacak şekilde tasarlanmıştır. Mekânın genelinde kullanılan 708 adet yüzey elemanının hepsi akustiği destekleyecek şekilde 12 farklı malzemeden imal edilerek yerleştirilmiştir. Seyirci başına 6m³ hacme sahip olan mekânda, dolu salon için çınlama süresi 1,3 saniye (500-1000 hertz) düzeyinde tutulmuştur.[8]
Fuaye alanı
[değiştir | kaynağı değiştir]
Akün Sahnesi'nin giriş katındaki gişe ile fuaye alanlarını birbirinden ayıran duvarın ön ve arka yüzünde, Türk seramik sanatçısı Atilla Galatalı tarafından tasarlanmış olan modüler seramik panolar yer alır. Açık kompozisyonla oluşturulmuş panolarda ağırlıklı olarak soluk renkler kullanılmış ve farklı boyutlardaki geometrik parçaların bir araya getirilmesiyle büyük bir rölyef oluşturulmuştur. Panonun zemini ise eşit büyüklükteki dokulu karoların döşenmesiyle meydana gelmiştir. Arka planda kullanılan materyaller mat fildişi rengi sırla kaplanırken panoyu oluşturan modüllerde ise parlak beyaz, mavi, turkuaz ve altın rengi sırlar kullanılmıştır.[9]
Ayrıca bakınız
[değiştir | kaynağı değiştir]Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ Güney, Batur (Temmuz 2002). "Akün'ün Ardından" (PDF). Altyazı. ss. 80-8329 Mayıs 2022.[ölü/kırık bağlantı]
- ^ Medin, Burak (2017). "Değişen Sinema Seyir Kültürünü Sözlü, Yazılı ve Elektronik Kültür Bağlamında Anlamak". Selçuk İletişim. 10 (1). Selçuk Üniversitesi İletişim Fakültesi. ss. 357-386. 12 Şubat 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi29 Mayıs 2022.
- ^ Kaymaz, Elif (Eylül 2019). "An Architectural History of the Movie Theatres in Ankara" [Bir Mimarlık Tarihi Okuması: Ankara'daki Sinemalar] (PDF) (İngilizce). Orta Doğu Teknik Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü. ss. 141-14229 Mayıs 2022.
- ^ Fatma Küçükkurt; Levent Yaylagül (2006). Bayrakdar, Deniz; Akçalı, Elif (Ed.). Sinemanın Gizli Kahramanları: Sinema Makinistleri (PDF). Türk Film Araştırmalarında Yeni Yönelimler 5. Bağlam Yayınları. ss. 227-246. 27 Mart 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 29 Mayıs 2022.
- ^ "Akün Sineması artık DT'nin". Hürriyet. 22 Ağustos 2002. 23 Kasım 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Kasım 2021.
- ^ Sancaklı, Yusufcan (2016). "Devlet Tiyatroları ve Kuruluş Yılları" (PDF). İstanbul: Haliç Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü. s. 5329 Mayıs 2022.[ölü/kırık bağlantı]
- ^ "Akün Sahnesi yeniden doğuyor!". NTV. AA. 20 Mayıs 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Mayıs 2022.
- ^ a b Sütlüoğlu, Muhammed Şamil (Ekim 2007). "Ankara Akün Sahnesi" (PDF). Kültür Merkezlerinde Mekan Ölçeğinde Malzeme Analizi: Büyük Salon Örneği. İstanbul Teknik Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü. 1 Temmuz 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF)29 Mayıs 2022.
- ^ Can, Özgür Ceren (2018). "DT Akün Sahnesi - Attila Galatalı Seramik Duvar Panoları". Ankara'da Kamusal Alanlardaki Seramik Duvar Panoları. Ankara: Hacettepe Üniversitesi. ss. 147-148. 1 Temmuz 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi22 Haziran 2022.
Dış bağlantılar
[değiştir | kaynağı değiştir]- Akün Sahnesi Sahne Planı 6 Kasım 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.