Akın Birdal - Vikipedi
İçeriğe atla
Ana menü
Gezinti
  • Anasayfa
  • Hakkımızda
  • İçindekiler
  • Rastgele madde
  • Seçkin içerik
  • Yakınımdakiler
Katılım
  • Deneme tahtası
  • Köy çeşmesi
  • Son değişiklikler
  • Dosya yükle
  • Topluluk portalı
  • Wikimedia dükkânı
  • Yardım
  • Özel sayfalar
Vikipedi Özgür Ansiklopedi
Ara
  • Bağış yapın
  • Hesap oluştur
  • Oturum aç
  • Bağış yapın
  • Hesap oluştur
  • Oturum aç

İçindekiler

  • Giriş
  • 1 Hayatı ve kariyeri
    • 1.1 İnsan Hakları Derneği öncesi
    • 1.2 İnsan Hakları Derneği dönemi
    • 1.3 Siyasetçilik dönemi
    • 1.4 Diğer çalışmaları
  • 2 Özel hayatı
  • 3 Kaynakça
  • 4 Dış bağlantılar

Akın Birdal

  • Deutsch
  • English
  • Kurdî
  • Русский
Bağlantıları değiştir
  • Madde
  • Tartışma
  • Oku
  • Değiştir
  • Kaynağı değiştir
  • Geçmişi gör
Araçlar
Eylemler
  • Oku
  • Değiştir
  • Kaynağı değiştir
  • Geçmişi gör
Genel
  • Sayfaya bağlantılar
  • İlgili değişiklikler
  • Kalıcı bağlantı
  • Sayfa bilgisi
  • Bu sayfayı kaynak göster
  • Kısaltılmış URL'yi al
  • Karekodu indir
Yazdır/dışa aktar
  • Bir kitap oluştur
  • PDF olarak indir
  • Basılmaya uygun görünüm
Diğer projelerde
  • Vikiveri ögesi
Görünüm
Vikipedi, özgür ansiklopedi
Akın Birdal
Türkiye Büyük Millet Meclisi
23. Dönem Milletvekili
Görev süresi
23 Temmuz 2007 - 23 Nisan 2011
Seçim bölgesi 2007 – Diyarbakır
Kişisel bilgiler
Doğum 2 Ocak 1948 (77 yaşında)
Niğde
Milliyeti Türk
Partisi Demokratik Toplum Partisi, Barış ve Demokrasi Partisi
Bitirdiği okul Ankara Üniversitesi Ziraat Fakültesi
Mesleği Siyasetçi

Akın Birdal (d. 2 Ocak 1948, Niğde) Türk siyasetçi. Bir dönem İnsan Hakları Derneği'nin başkanlığını yaptı. 2007 genel seçimlerinde Diyarbakır'dan bağımsız aday oldu ve seçilerek TBMM'ye girdi. Demokratik Toplum Partisi'nin Anayasa Mahkemesi tarafından kapatılmasının ardından kurulan Barış ve Demokrasi Partisi (BDP) Diyarbakır 23. dönem milletvekilliği yaptı.[1]

Hayatı ve kariyeri

[değiştir | kaynağı değiştir]

İnsan Hakları Derneği öncesi

[değiştir | kaynağı değiştir]

İlk ve ortaöğrenimini Niğde'de tamamladı. 1966 yılında girdiği Ankara Üniversitesi Ziraat Fakültesi'nden 1970 yılında mezun oldu. Öğrencilik yıllarında Niğde Gençlik Derneği Başkanlığı yaptı. Ziraat Fakültesi Talebe Cemiyeti'nde görev aldı. 1973 yılında Gazi Üniversitesi'nde işletme yüksek lisansı yaptı. Aynı yıllarda, Ziraat Mühendisleri Birliği ile TMMOB Ziraat Odası Merkez Yürütme Kurullarında görev yaptı.

1977 yılında kır yoksullarının ekonomik, demokratik mücadele örgütü KÖY-KOOP'un Niğde Birlik Başkanlığını yaptı. Aynı zamanda KÖY-KOOP'un merkez yönetim kurulundaydı ve Eğitim, Örgütlenme, Basın Yayın Halkla İlişkiler Daire Başkanlığı görevini yürüttü. 1977-1980 yılları arasında Halkevleri Merkez Yürütme Kurulu üyesiydi. Aynı dönemde, Gazi Üniversitesi Kooperatifçilik Enstitüsü'nde öğretim görevlisi olarak çalıştı.

1980 askeri darbesi sonrasında, KÖY-KOOP yöneticileriyle Mamak Askeri Cezaevi'nde bir yıl tutuklu kaldı. Buradan çıktıktan sonra, 3 yıl ticaretle uğraştı. 1984 yılında yargılandığı tüm davalardan beraat etti ve peyzaj mimarlığı alanında çalışmaya başladı.

İnsan Hakları Derneği dönemi

[değiştir | kaynağı değiştir]

1986 yılında kurulan İnsan Hakları Derneği'nin (İHD) 1986 ile 1992 yılları arasında Genel Sekreterliği'ni, 1992'den 1999'a kadar ise Genel Başkanlığını yaptı. 12 Mayıs 1998'de Ankara'da bulunan İHD Genel Merkezinde iki kişinin silahlı saldırısına uğradı. Silahlı saldırganlar Kerem Deretarla ve Bahri Eken'in TİT üyesi olduğu öne sürüldü. Saldırıyı Yeşil'in ekibinden uzman çavuş Cengiz Ersever ve Semih Tufan Gülaltay'ın[2] organize ettiği iddia edildi. Akın Birdal, saldırıdan yaralı olarak kurtuldu.

1995-1996 Dünya Barış Günleri'nde Mersin ve Ankara'da yaptığı konuşmalardan dolayı 2 yıl hapis cezasına çarptırıldı. 1999 ve 2000 yıllarında hapse girdi.[3] Bu mahkûmiyetleri nedeniyle İçişleri Bakanlığı'nın uyarısıyla, İHD Genel Başkanlığı'ndan ayrılmak zorunda kaldı.

Siyasetçilik dönemi

[değiştir | kaynağı değiştir]

1995 genel seçimlerinde, Emek-Barış ve Özgürlük blokunun Mersin Milletvekili Adayı oldu. Partinin yüzde 10 barajının aşamaması nedeniyle seçilemedi. 2002 yılında yine Emek-Barış ve Demokrasi blokunun Mersin adayı olan Birdal'ın adaylığı, TCK m. 312'den aldığı mahkûmiyet nedeniyle YSK'ca veto edildi.

BSP ve ÖDP'nin kurucusu üyesi olan Akın Birdal her iki partide de PM üyeliği yaptı. 2002 yılında kurulan Sosyalist Demokrasi Partisi Genel Başkanlığı görevini 2 yıl süreyle yürüten Birdal, merkezi Paris'te bulunan Uluslararası İnsan Hakları Federasyonu'na Başkan Yardımcısı seçilmesinin hemen öncesinde SDP Genel Başkanlığı görevinden istifa etti. Federasyonun başkan yardımcılığı görevini, üst üste 3 dönem, 2007'ye kadar sürdürdü.

SDP'nin Onursal Genel Başkanı olan Akın Birdal, 22 Temmuz 2007'de gerçekleştirilen erken genel seçimlerde Diyarbakır'dan bağımsız milletvekili adayı oldu. Bin Umut Adayları arasında olan Akın Birdal, milletvekili seçilmesi halinde TBMM'de savaş politikalarına karşı barışın, askeri vesayet rejimine karşı gerçek demokrasinin, her türlü ayrımcı politikaya karşı insan haklarının, hukukun siyaset karşısında araçsallaştırılmasına karşı adaletin, yoksulluğa ve yoksunluğa karşı iş ve ekmek mücadelesinin sözcülüğünü yapmayı hedeflediğini dile getirmiştir[kaynak belirtilmeli]. 2007 genel seçimlerinde milletvekili seçilmiş, seçilmesinin ardından, DTP'ye katılmıştır.

2009 Yerel Seçimleri'nde DTP İstanbul Belediye Başkan adayı olmuştur.

Diğer çalışmaları

[değiştir | kaynağı değiştir]

Kooperatifçilik ve insan hakları üzerine çok sayıda inceleme ve makaleleri yayımlandı. Bunun yanı sıra, Cansuyu (Aykırı Yayınları, 2006), Betula Öyküler (2003), Sol Elim Ulucanlar'dan Notlar (Belge Yayınları, 2000) isimli kitapları yayımlandı. 2008 yılındaki Ermenilerden Özür Diliyorum kampanyasına desteğini açıklamıştır.

Özel hayatı

[değiştir | kaynağı değiştir]

Birdal'ın eşi Gülşen Ülker Birdal 12 Ekim 2015 tarihinde geçirdiği kalp krizi sonucunda öldü.[4]

Kaynakça

[değiştir | kaynağı değiştir]
  1. ^ "TBMM". Türkiye Büyük Millet Meclisi. Erişim tarihi: 24 Kasım 2025. Arşivlenmesi gereken bağlantıya sahip kaynak şablonu içeren maddeler (link)
  2. ^ "'Yeşil' 16 yıl sonra yargılanıyor". Milliyet. 19 Eylül 2014. 8 Mayıs 2025 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Nisan 2025. 
  3. ^ "Akın Birdal tahliye oldu". arsiv.ntv.com.tr. 12 Şubat 2025 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2025-11-24. 
  4. ^ "Akın Birdal: Eşimin kalbi Ankara'daki katliamın üzüntüsüne dayanamadı". T24. 8 Eylül 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2025-11-24. 

Dış bağlantılar

[değiştir | kaynağı değiştir]
  • Akın Birdal Web Sitesi
Otorite kontrolü Bunu Vikiveri'de düzenleyin
  • ISNI: 0000 0000 4588 6061
  • LCCN: no2002116378
  • SUDOC: 245328785
  • VIAF: 24280386
  • WorldCat (LCCN): no2002-116378
"https://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Akın_Birdal&oldid=36505144" sayfasından alınmıştır
Kategoriler:
  • 1948 doğumlular
  • Yaşayan insanlar
  • Niğde ili doğumlu siyasetçiler
  • Sol Parti (Türkiye) mensubu siyasetçiler
  • Demokratik Toplum Partisi mensubu siyasetçiler
  • Barış ve Demokrasi Partisi mensubu siyasetçiler
  • Sosyalist Demokrasi Partisi mensubu siyasetçiler
  • TBMM 23. dönem Diyarbakır milletvekilleri
  • TBMM İnsan Haklarını İnceleme Komisyonu
  • Ermeni Soykırımı iddialarını kabul edenler
  • Türk insan hakları aktivistleri
  • Ankara Üniversitesi Ziraat Fakültesinde öğrenim görenler
  • Gazi Üniversitesinde öğrenim görenler
Gizli kategoriler:
  • Arşivlenmesi gereken bağlantıya sahip kaynak şablonu içeren maddeler
  • Türkçe Vikipedi ve Vikiveride resmi olmayan maddeler
  • Kaynaksız anlatımlar içeren maddeler
  • ISNI tanımlayıcısı olan Vikipedi maddeleri
  • LCCN tanımlayıcısı olan Vikipedi maddeleri
  • SUDOC tanımlayıcısı olan Vikipedi maddeleri
  • VIAF tanımlayıcısı olan Vikipedi maddeleri
  • WorldCat-LCCN tanımlayıcısı içeren Vikipedi maddeleri
  • Resim aranan siyasetçiler
  • Sayfa en son 02.11, 11 Aralık 2025 tarihinde değiştirildi.
  • Metin Creative Commons Atıf-AynıLisanslaPaylaş Lisansı altındadır ve ek koşullar uygulanabilir. Bu siteyi kullanarak Kullanım Şartlarını ve Gizlilik Politikasını kabul etmiş olursunuz.
    Vikipedi® (ve Wikipedia®) kâr amacı gütmeyen kuruluş olan Wikimedia Foundation, Inc. tescilli markasıdır.
  • Gizlilik politikası
  • Vikipedi hakkında
  • Sorumluluk reddi
  • Davranış Kuralları
  • Geliştiriciler
  • İstatistikler
  • Çerez politikası
  • Mobil görünüm
  • Wikimedia Foundation
  • Powered by MediaWiki
Akın Birdal
Konu ekle