Sosyalist Demokrasi Partisi
Sosyalist Demokrasi Partisi | |
|---|---|
 | |
| Kısaltma | SDP |
| Genel başkan | Ufuk Göllü |
| Kurucu | Akın Birdal |
| Kuruluş tarihi | 28 Ağustos 2002 |
| Kapanış tarihi | 1 Eylül 2015 |
| Birleşme | Halkların Demokratik Partisi |
| Önceli | Kurtuluş Hareketi |
| Ardılı | Birleşik Devrimci Parti |
| Merkez | Meşrutiyet Caddesi Hatay Sokak No:16/4 Sabancı İş Merkezi Kızılay/ANKARA |
| Gazete(ler) | Gelecek |
| Üyelik (2014) | 215[1] |
| İdeoloji | Marksizm-Leninizm Enternasyonalizm |
| Siyasi pozisyon | Aşırı sol |
| Ulusal üyelik | Halkların Demokratik Kongresi |
| Resmî renkler | Kızıl |
| Slogan(lar) | Partimiz SDP, cephemiz emek, barış, demokrasi! Yaşasın İşçilerin Birliği, Halkların Kardeşliği |
| İnternet sitesi | |
| http://www.sdp.org.tr | |
Sosyalist Demokrasi Partisi (kısaca SDP), 2002 yılında çoğunluğunu ÖDP'den ayrılanların kurduğu bir partidir.
Parti, ilk kurulduğu dönemde Kurtuluşçular, Odakçılar, Hareketçiler ve Troçkistlerden ve diğer bağımsızlardan oluşmuştur. Daha sonra Odakçılar ve Hareketçilerin büyük çoğunluğu partiden ayrılmıştır. İşçi sınıfının ortak ve kitlesel mücadelesini savunur. Parti, Türkiye'nin ve bölgenin en önemli sorununun Kürt meselesi olduğunu ifade etmektedir. Sosyalist Demokrasi Partisi'nin amacı, insanın insan tarafından sömürülmesine ve ezilmesine, cinsler ve uluslararasındaki eşitsizliğe, doğal çevrenin yağmalanmasına son verecek, insanın ve insanlığın ortak kültürünün gelişiminin önündeki tüm engelleri ortadan kaldıracak olan, bayrağında "herkesten yeteneğine göre, herkese ihtiyacı kadar" şiarlarının dalgalandığı sosyalizmdir.
Sosyalizme bir dizi mücadele evresinden geçilerek, bütünsel ve kesintisiz bir devrimci süreç sonucunda; kapitalist toplumun devrimci tarzda aşılmasıyla, işçi sınıfının ve emekçilerin kendi iktidarı olarak sosyalist demokrasinin ilan edilmesiyle ve son çözümlemede bölgesel ve enternasyonal çapta ulaşabilir. Sosyalist Demokrasi Partisi, tarihsel referansını Marksizm'den alan, örgütsel işleyiş ilkeleri sosyalist demokrasi-çoğulculuk olan, devrimci, enternasyonalist bir kitle partisidir. Parti ayrıca ezilen tüm kesimlerin partide yerinin olduğunu söyler ve bu kesimlere ayrı örgütlenme alanları açar.
Partinin ilk başkanı Akın Birdal'dır. Akın Birdal'dan sonra başkanlığa Filiz Koçali seçilmiştir. Partinin üçüncü başkanı Rıdvan Turan olmuştur fakat Turan 2015 genel seçimlerinde Halkların Demokratik Partisi'nden Adana milletvekili adayı olmasını nedeniyle partiden istifa etmiştir. 11 Mayıs 2015 tarihinde yapılan 1. Olağanüstü Kongre'de genel başkan yardımcılığı görevinde bulunan Ufuk Göllü yeni genel başkan seçilmiştir.[2]
Partinin yayın organı Sosyalist Demokrasi gazetesidir. İkinci Kongre'den sonra partide yer alan gruplar, Kurtuluş Hareketi, Bedreddini Hareket ve bağımsızlardır. Ayrıca ÖDP'nin kuruluşunda ve gelişiminde aktif olan birçok isim çeşitli dönemlerde öz eleştirilerini yaparak SDP'ye geçmişlerdir.
SDP'li gençler üniversite alanında Kurtuluş Yolunda Dev-Genç ve lise alanında Dev-Lis ismi ile örgütlenmekteydi.
Haftada bir Gelecek gazetelerini yayımlamaktaydı.
Liseli Arkadaş ve Dev-Lis'in Devrimci Liseliler çatısı altında, Kurtuluş Yolunda Dev-Genç ile Söz dergisinin Gençliğin Devrimci Güçleri çatısı altında birleşmesinden sonra SDP ve Türkiye Gerçeği de 2015'te birleşerek Birleşik Devrimci Parti'yi kurmuşlardır.
Tarihçe
[değiştir | kaynağı değiştir]![[icon]](/wiki/Dosya:Wiki_letter_w_cropped.svg){kind=small} | Bu alt başlığın genişletilmesi gerekiyor. Sayfayı düzenleyerek yardımcı olabilirsiniz. |
ÖDP'den ayrılış ve partinin kurulması
[değiştir | kaynağı değiştir]28 Ağustos 2002 tarihinde bir süredir Sosyalist Demokrasi Partisi için Girişim adıyla çalışmalarını sürdüren Özgürlük ve Dayanışma Partisi'nde ayrılan grup, partileşme çalışmalarını tamamladığını açıklamış ve SDP'nin kuruluşunu ilan etmişlerdir. Eski İnsan Hakları Derneği (İHD) başkanı olan Akın Birdal'ın sözcülüğünü yaptığı grup içinde 1996'da kurulduğundan o güne kadar ÖDP'de siyaset yapmış Mihri Belli, Sevim Belli, Ragıp Zarakolu, Veysi Sarısözen, Filiz Koçali, Filiz Karakuş ve Mustafa Kahya gibi isimler yer almıştır.[3]
SDP'nin kuruluşunda yer alan isimler ÖDP'den ayrılış nedenlerini ve eleştirelerini birkaç başlık altında açıklamışlardır. Öncelikle, ayrılıkta en temel mesele olarak ÖDP'nin Kürt sorununa olan yaklaşımı öne sürülmüştür. Kürt sorununda ezilenlerin yanında olmak yerine bir üçüncü yolun ÖDP'de tercih edilmesine karşı çıkılmıştır. Diğer bir yandan, ikinci olarak, ÖDP'nin post-Marksizm'in ve Avrupa komünizminin Türkiye'deki siyasal temsilcisi haline geldiği, sosyalizmi hedefleyen bir parti olarak kendini tanımlamasına rağmen ÖDP'nin işçi sınıfının egemen sınıf olarak örgütlenmesi için mücadele etmek yerine, onun toplumsal muhalefet güçlerinden biri olarak değerlendirdiği söylenmiştir. Bundan kaynaklı olarak da, partinin militan mücadeleye uzak kentli orta sınıfların partisi haline geldiği ve giderek özgürlükçü sosyalistlerin oluşturduğu monolitik bir yapıya büründüğü iddia edilmiştir.[4]
Bu eleştiriler doğrultusunda, yeni kurulan ve içerisinde Kurtuluşçular, Odakçılar, Hareketçiler, Dönüşümcüler, Troçkistler ve diğer bağımsızların yer aldığı SDP, ÖDP'nin iddia ettikleri gibi reformizmine ve bürokratizmine karşı, Kürt hareketi ile stratejik ittifak, sosyalistlerin birliği ve yeniden yapılanması, sosyalist demokrasi gibi politikalar ve tezler ortaya koymuş ve bunların uygulayıcısı olacağını belirtmiştir.[4] SDP, 2001'de Kürt hareketinin öncülüğünde kurulan Emek, Barış ve Demokrasi Bloku'nun içinde birleşik bir mücadele için yer alacağını açıklamış, ÖDP'nin kuruluş rasyonelitesinde yer alan solun birliği düşüncesinin aşılarak yeni bir anlam içerisinde yeniden kurulacağını ve sol içerisinde yer aldıklarını öne sürdükleri üç eğilim içerisinden (sol liberalizm, ulusal solculuk ve devrimci sosyalizm) devrimci sosyalistlerin birliğini hedeflediğini belirtmiş ve bu birliğinde ilk başta belirtilen Kürt hareketi ile ittifak içerisinde oluşturulan blok zemininde gerçekleşebileceğini belirtmiştir.[5]
Akın Birdal dönemi
[değiştir | kaynağı değiştir]Partinin 2002 yılında kurulmasının ardından 9 Kasım 2003 tarihinde SDP 1. Olağan Kongresi, Şato Yazar Düğün Salonu'nda gerçekleşti. Yunanistan, Kıbrıs ve İran gibi çeşitli ülkelerden gelen sosyalist parti temsilcilerinin de katıldığı kongrede 207 oyun tamamını alan Akın Birdal SDP'nin genel başkanı seçildi.[6] Fakat daha kongre gerçekleşmeden parti içinde özellikle çatı partisi olarak DEHAP'a katılma konusunda tartışması ortaya çıkmış, Kurtuluş grubunun içinde de görüş ayrılıklarına yol açan bu tartışma hakim görüşün bu yönde olmamasından dolayı bu katılma gerçekleşmemiştir. Fakat Kürt hareketine yakın isimlerin oluşturduğu Dönüşüm grubunun partiye katılması ve parti içinde tutundakları pozisyon, parti içinde yeniden çeşitli tartışmalara yol açmış, Nisan ayında daha sonra Emekçi Hareket Partisi'ni kuracak olan Hareket grubu SDP'den ayrılmıştır. Kongrenin hemen ardından ise Odak grubu parti yönetime birçok eleştiri yöneltmiş, ilk olarak 2004 Haziran ayında partinin yönetim organlarından çekilmiş, ardından 2005 Mart ayında ise partiden tamamen ayrıldığını açıklamıştır.[7]
Birleşik Devrimci Parti
[değiştir | kaynağı değiştir]Birleşik Devrimci Parti | |
|---|---|
 | |
| Kısaltma | Devrimci Parti |
| Genel başkan | Elif Torun Öneren |
| Kurucu | Ufuk Göllü[8] |
| Kuruluş tarihi | 7 Eylül 2015 |
| Önceli | Sosyalist Demokrasi Partisi Türkiye Gerçeği |
| Merkez | Meşrutiyet Cad. Konur 2 Sokak Kat: 3 No:32/7 Kızılay/ANKARA |
| Üyelik (2025) | 85[9] |
| İdeoloji | Marksizm-Leninizm Enternasyonalizm |
| Siyasi pozisyon | Aşırı sol |
| Bu alt başlığın genişletilmesi gerekiyor. Sayfayı düzenleyerek yardımcı olabilirsiniz. |
Birleşik Devrimci Parti (Kısaca Devrimci Parti), Sosyalist Demokrasi Partisi ile Türkiye Gerçeği dergisinin birleşme kararı almasının ardından Eylül 2015'te kurulan partidir.[8]
Gençlik örgütü
[değiştir | kaynağı değiştir]2009 yılında Sosyalist Demokrasi Partisi'nin gençlik örgütü olarak Kurtuluş Yolunda Devrimci Genç veya kısaca Dev-Genç kuruldu.[10] 2015 yılı Nisan ayında Kurtuluş Yolunda Dev-Genç ile "Söz Dergisi" birleşerek "Gençliğin Devrimci Güçleri" adlı oluşumu kurduklarını açıklamışlardır.[11]
Dış bağlantılar
[değiştir | kaynağı değiştir]- Gelecek Gazetesi 25 Kasım 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- Sosyalist Demokrasi Gazetesi
- SDP Resmi Internet Sitesi
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ "Sosyalist Demokrasi Partisi". 10 Kasım 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Ağustos 2015.
- ^ "SDP yeni genel başkanını seçti". Gelecek Gazetesi. 11 Mayıs 2015. 15 Mayıs 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Mayıs 2015. (Türkçe)
- ^ "50. parti kuruldu: SDP". Radikal. 29 Ağustos 2002. 18 Mayıs 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Mayıs 2015.
- ^ a b "SDP'nin 10.Yılı ve 5.Konferans Belgeleri". 8 Aralık 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Mayıs 2015.
- ^ "SDP'nin tarihsel misyonu ve güncel görevleri". 5 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Mayıs 2015.
- ^ "Akın Birdal yeniden SDP başkanı". NTV. 9 Kasım 2003. 18 Mayıs 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Mayıs 2015.
- ^ "SDP'de Neler Oluyor?". Bedreddini Hareket Dergisi, 2. Temmuz 2007. ss. 36-55.
- ^ a b "Birleşik Devrimci Parti resmen kuruldu". Evrensel. 15 Kasım 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Haziran 2025.
- ^ "Birleşik Devrimci Parti". Yargıtay. 3 Haziran 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Haziran 2025.
- ^ "Sosyalist Demokrasi Partisi Tüzüğü". 3 Haziran 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Mayıs 2016.
- ^ "İki gençlik örgütü birleşti; "Dev-Güç" kuruldu". Gelecek Gazetesi. 18 Nisan 2015. 24 Eylül 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Ağustos 2015. (Türkçe)
