Alâeddin Atsız

**Alâeddin Atsız**
Alâeddin Atsız
Gurlu İmparatorluğu Sultanı
Hüküm süresi	1213 – 1214
Önce gelen	III. Bahâeddin Sâm
Sonra gelen	Alâeddin (Ziyâeddin) Muhammed
Doğum	y. 1159; Gur
Ölüm	y. 1214 ; (54–55 yaşınfa); Gurlu İmparatorluğu ; (günümüzde Afganistan)
Babası	Alâeddin Hüseyin
Dini	Sünni İslam

Alâeddin Atsız (Farsça: علاء الدین اتسز), 1213-1214 yılları arasında Gurlular hanedanının sultanıdır. III. Bahâeddin Sâm'ın akrabası ve halefidir.

Hayatı

Alâeddin Atsız, 1161 yılında ölen Alâeddin Hüseyin'in oğludur. Alâeddin Hüseyin öldüğünde Atsız çok gençti ve halefi 1163'te kısa bir süre ölen kardeşi Seyfeddin Muhammed'e geçti ve yerine kuzeni Gıyâseddin Muhammed geçti. Atsız yetişkinliğe erişince Gıyaseddin'e ve onun kardeşi Muizzüddin Muhammed'e hizmet etmeye başladı. 1202 yılında Gıyaseddin'in ölümünden sonra Gurlu beyleri, Gurlu hanedanının yeni hükümdarı olması için Atsız'ı desteklediler. Ancak Muizzüddin onu Gurlu reislerinden uzak tutmayı başardı ve Bamiyan'daki akrabalarının sarayına gönderdi; burada Atsız'ın kızı, Bamyan hükümdarı II. Bahaeddin Sam'ın en büyük oğluyla evlendi.

Muizzüddin 'in 1206'da vefatından sonra yerine yeğeni Gıyâseddin Mahmud, Gurlular hanedanının hükümdarı olmuştur. Atsız ise Gıyaseddin Mahmud'un yönetimine meydan okuyarak tahtı kendisi için talep etmiş ve Harezmşahlar'dan yardım istemiş ancak bu talebi reddedilmiştir. Gıyaseddin Mahmud daha sonra 1212 yılında ölmüş ve yerine oğlu III. Bahâeddin Sâm geçmiştir; ancak bir yıl sonra Harezmliler tarafından Harezm'e götürülmüştür^[1] ve sonunda Atsız'a yardım etmeyi kabul etmişlerdir ve onu Gurlu tahtına çıkarmışlardır.

Ancak bir yıl sonra Atsız, Türk gulâm Tâceddin Yıldız tarafından öldürülmüştür ve yerine kuzeni Alaeddin Ali geçmiştir.

Kaynakça

Özel

^ The Iranian World, C.E. Bosworth, The Cambridge History of Iran, Vol. 5, ed. J. A. Boyle, John Andrew Boyle, (Cambridge University Press, 1968), 161-170.

Genel

C. Edmund, Bosworth (2001). "GHURIDS". Encyclopaedia Iranica, Online Edition. Erişim tarihi: 19 Şubat 2014.
Bosworth, C. E. (1968). "The Political and Dynastic History of the Iranian World (A.D. 1000–1217)". Frye, R. N. (Ed.). The Cambridge History of Iran, Volume 5: The Saljuq and Mongol periods. Cambridge: Cambridge University Press. ss. 1-202. ISBN 0-521-06936-X.

[Bosworth112-1] The Iranian World, C.E. Bosworth, The Cambridge History of Iran, Vol. 5, ed. J. A. Boyle, John Andrew Boyle, (Cambridge University Press, 1968), 161-170.

[1]