Ali Rıza Dursunkaya
Ali Rıza Dursunkaya | |
|---|---|
| Doğum | 1890 Amasya, Osmanlı İmparatorluğu |
| Ölüm | 15 Şubat 1957 Fatih, İstanbul, Türkiye |
| Meslek | Gazeteci, yazar, politikacı |
| Önemli eser(ler) | Kırklareli Vilâyetini Tarih, Coğrafya, Kültür ve Eski Eserleri Yönünden Tetkik |
Ali Rıza Dursunkaya (1890, Amasya - 15 Şubat 1957, Fatih, İstanbul), Türk gazeteci, yazar, politikacı.
Hayatı
[değiştir | kaynağı değiştir]1890 yılında Amasya'da süvari jandarma yüzbaşısı Kamil Efendi'nin oğlu olarak doğmuştur. Babasının tayin olması sebebiyle 5 yaşında geldiği Kırklareli'de ortaokulu bitirmiş, liseyi ise Edirne İdadîsi'nde tamamlamıştır. Yüksek öğrenimine İstanbul'da Dârülfünun Edebiyat Fakültesi'nde devam ederken son yılında babasının vefatı sebebiyle ailesinin yaşadığı Babaeski'ye dönmüştür.[1]
Gönüllü olarak katıldığı I. Dünya Savaşı'nın ardından gümüş harp madalyası taltif edilmiştir. Ardından Kırkkilise İhtiyat Zabitan Teavün Cemiyeti Reisliği'ne atanmış ve Trakya-Paşaeli Müdafaa-i Hukuk Cemiyeti azası olmuştur.[1]
1920'de Trakya'nın Yunanistan tarafından işgalinin başlamasının ardından Bulgaristan'a geçmiş ve Kırcaali kazası Mekatib-i İslamiye Müdürlüğü, Rodop kazası İslam Öğretmenleri için Kurs Müdürlüğü görevlerini yapmıştır.[1][2]
Kırklareli Gazetesi - Trakyada (Trakya'da) Yeşilyurt Gazetesi
[değiştir | kaynağı değiştir]1923'te Kırklareli İlköğretim Müfettişliği'nden ayrılmış ve 31 Ağustos 1925 tarihinde Kırklareli isimli gazeteyi çıkarmaya başlamıştır.[2][3] Gazete Edirne Vilayeti tarafından satılığa çıkarılan matbaa makineleri alınarak basılmaya başlanmıştır.[1] Bu gazete Trakya'da kurulan ilk gazeteyken, Türkiye Cumhuriyeti'nde Cumhuriyet Gazetesi'nden sonra çıkartılan ikinci gazetedir.[4] 30 Kasım 1927'de il genel meclisinin ve Daimi Encümen'in kararı ile ismini yeni çıkartılacak vilayet gazetesine vererek 163. sayısından itibaren Trakyada Yeşilyurt ismiyle basılmaya başlanmıştır.[3] Gazete birkaç defa el değiştirmesine karşın günümüzde de yayın hayatına devam etmektedir.[4][5]
Gazetedeki yazılarının önemli çoğunluğu siyaset üzerine olan Dursunkaya, eğitim, spor, yardım kuruluşları, edebiyat ve diğer toplumsal konularda da yazılar yazmıştır.[2] Gazete haricinde Kırklareli Halkevi tarafından 23 Nisan 1935 tarihinden 8 Mart 1936 tarihine kadar çıkarılan Batı Yolu dergisinin 3, 4, 5 ve 8. sayılarında yazılar yazmıştır.[6] Ayrıca 1920'lli yıllarda basılan Muhacir Muallimin Hikâyeleri ve iki cilt halinde yayınlanan Kırklareli Vilâyetini Tarih, Coğrafya, Kültür ve Eski Eserleri Yönünden Tetkik isminde iki eser kaleme almıştır.[7][8][9]
Ali Rıza Dursunkaya, 1956 yılında rahatsızlanmış ve 15 Şubat 1957 tarihinde Fatih'teki evinde hayatını kaybetmiştir.[1][2]
Eserleri
[değiştir | kaynağı değiştir]Muhacir Muallimin Hikâyeleri
[değiştir | kaynağı değiştir]Bulgaristan'ın Kırcaali kentindeyken yazdığı yirmi bir sayfalık bir eserdir. Eserde vatanından göç etmek durumunda kalan bir muallimin etkilendiği olayları anlatan altı hikaye bulunmaktadır.[3] Bu eser 1920'li yılların başında Sofya'daki Ahâli Gazetesi matbaasında basılmıştır. Dursunkaya bu eserin künyesinde Kırk Kiliseli Ali Rıza ismiyle geçmektedir.[7]
Kırklareli Vilâyetini Tarih, Coğrafya, Kültür ve Eski Eserleri Yönünden Tetkik
[değiştir | kaynağı değiştir]Kırklareli tarihi için büyük bir öneme sahip olan iki ciltlik bu eser Dursunkaya'nın sahibi olduğu Kırklareli'deki Yeşilyurt Matbaası'nda basılmıştır. 185 sayfadan oluşan ve 1948 yılında basıldığı anlaşılan birinci cildinde bir önsöz ile birlikte Kırklareli'nin tarihi, coğrafi ve ulaşım gibi özellikleri incelenmiştir.[8] 1947 yılında basılan 240 sayfalık ikinci cildinde ise Mustafa Kemal Atatürk'ün 20 Aralık 1930 tarihinde Kırklareli'ye gelişi, kültür kurumları ve çeşitli kuruluşlar, dini eserler, çeşmeler ve tarihî eserler özellikleri ile beraber tarif edilmiş, Kırklarelili önemli insanlar, sağlık kurumları, bankalar, spor kulüpleri ve Kırklareli'deki gazeteler anlatılmıştır.[3][9]
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ a b c d e Güre, Akın (2021). "Kırklareli Tarihinde Örnek Bir Aydın: Ali Rıza Dursunkaya". Kırklareli, 1. Kırklareli Kent Konseyi. ss. 9-11. 5 Şubat 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi1 Şubat 2025.
- ^ a b c d Doğruöz, V. Türkan (2019). "İkinci Dünya Savaşı Sırasında Kırklareli'nde Sosyal Yardımlaşma Faaliyetleri". Trakya Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Dergisi. 9 (17). ss. 24-53. 6 Eylül 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi1 Şubat 2025.
- ^ a b c d Doğruöz, V. Türkan; Çavdar, Esra (2016). "Trakyada Yeşilyurt Gazetesine Göre 1944 Yılında II. Dünya Savaşı ve Kırklareli". Tarih ve Gelecek Dergisi. 2 (2). ss. 34-701 Şubat 2025.
- ^ a b Yeşilyurt Özel (31 Ağustos 2023). "Trakya'da Yeşilyurt Gazetesi 99 yaşında". Babaeski Gündem. 28 Temmuz 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Şubat 2025.
- ^ "Trakya'da Yeşilyurt Gazetesi". Trakya'da Yeşilyurt Gazetesi. 27 Aralık 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Şubat 2025.
- ^ Çanak, Erdem (2018). "Halkevlerinin Dergicilik Faaliyetlerine Bir Örnek: Kırklareli Halkevi Dergisi Batı Yolu (1935-1936)". Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi. 11 (61).
- ^ a b "Muhacir muallimin hikayeleri / Kırk Kiliseli Ali Rıza". HathiTrust Digital Library. 9 Temmuz 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Şubat 2024.
- ^ a b Ali Rıza Dursunkaya (1948). "Kırklareli Vilayet Tarihi Cilt 1". Kırklareli Vilayetini Tarih, Coğrafya, Kültür ve Eski Eserleri Yönünden Tetkik Cilt 1. Yeşilyurt Matbaası. 30 Mart 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Şubat 2025.
- ^ a b Ali Rıza Dursunkaya (1947). "Kırklareli Vilayet Tarihi Cilt 2". Kırklareli Vilayetini Tarih, Coğrafya, Kültür ve Eski Eserleri Yönünden Tetkik Cilt 2. Yeşilyurt Matbaası. 4 Temmuz 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Şubat 2025.