Allene Jeanes
Allene Jeanes | |
|---|---|
 | |
| Doğum | Allene Rosalind Jeanes 19 Temmuz 1906 Waco, Texas, Amerika Birleşik Devletleri |
| Ölüm | 11 Aralık 1995 (89 yaşında) Urbana, Illinois, Amerika Birleşik Devletleri |
| Vatandaşlık | A.B.D |
| Kariyeri | |
| Dalı | Kimya |
Allene Rosalind Jeanes (19 Temmuz 1906 - 11 Aralık 1995), karbonhidratlar ve Kore Savaşı'nda kan plazmasının yerini alan bir madde olan Dextran'ın geliştirilmesinde çalışan Amerikalı bir kimyagerdir. American Chemical Society'nin bir üyesi olan Jeanes, 60'ın üzerinde eser yayınladı, 24 konferans hazırladı ve on tane de patenti bulunmaktadır.[1]
Hayatın erken dönemi ve eğitim
[değiştir | kaynağı değiştir]Jeanes 19 Temmuz 1906'da Waco, Teksas'ta Viola (Herring) ve Largus Elonzo Jeanes'in çocuğu olarak dünyaya geldi. Babası Largus Elonzo Jeanes bir makasçı ve daha sonraları ise St. Louis Güneybatı Demiryolunun Pamuk Kemer Rotası için bir demiryolu ustası olarak çalışıyordu. 1928'de Baylor Üniversitesi'nden lisans derecesini ve 1929'da da , Berkeley'deki California Üniversitesi'nden yüksek lisans yaptı.[1][2]
1930'dan 1935'e kadar Jeanes , Athens Alabama'daki Atina Devlet Koleji'nde baş fen öğretmeni olarak çalıştı. 1936'dan 1937'ye kadar ise Illinois Üniversitesi'nde kimya alanında eğitimler verdi.[1] Roger Adams ile çalıştıktan sonra, 1938'de[3] Illinois Üniversitesi'nden organik kimya alanında doktorasını aldı.[4]
Kariyer
[değiştir | kaynağı değiştir]1938'den 1940'a kadar Jeanes, Claude Hudson ile birlikte Ulusal Sağlık Enstitüleri (NIH) için mısır endüstrisi araştırma vakfı üyesi olarak görev yaptı ve Horace S. Isbell ile birlikte Ulusal Standartlar Bürosu'nda çalıştı.[5] :1051941'de Roy L. Whistler'a[5] katıldı :105ABD Tarım Bakanlığı'nın Peoria, Illinois'deki Kuzey Bölgesel Araştırma Laboratuvarı'nda (KBAL) kimyasal araştırmacı olarak görev yaptı ve1976 yılına kadar da görevine orada devam etti.[2] Jeanes, "KBAL'i uygulamalı karbonhidrat bilimi için dünya çapında bir merkez haline getirmede önemli bir rol oynaması" ile tanınmaktadır.[5] :105
Jeanes'in araştırma alanı, nişasta (buğday, mısır, pirinç ve patateste bulunur), selüloz (pamuk, ahşap ve kağıtta bulunur) ve dekstran dahil olmak üzere doğal polisakkaritlerdi . Jeanes, yerel bir Peoria şirketi tarafından sağlanan bakteri bulaşmış kök birası örneklerinden, dekstroz üreten bakterileri izole etmeyi başardı.[2] Bu keşif, dekstran için bir seri üretim sürecinin geliştirilmesi ve bunun dekstran bazlı bir kan plazması genişleticide kullanılması için temel oluşturdu. Bu plazma ikamesi, Kore ve Vietnam savaşlarında tıbbi personel tarafından kullanıldı. Jeanes yaptığı çalışmalar sonucunda 1953 yılında Tarım Bakanlığı tarafından verilen Üstün Hizmet Ödülü'nü alan ilk kadın olmuştur.[6] Ayrıca 1956'da Garvan Madalyası ile ödüllendirildi.[3]
Jeanes ayrıca ksantan sakızını geliştiren ekibin bir parçasıydı. Xanthomonas campestris,[1] yani ksantan zamkı bakterisi tarafından sentezlenen bir başka polisakkarit olan ksantan zamkı, koyulaştırıcı görevi görür ve yağ ve sirke salata sosları gibi yiyeceklerin ayrılmasını önler.[2]
Amerikan Kimya Derneği, Sigma Xi ve Iota Sigma Pi üyesi olan Jeanes,[7] 11 Aralık 1995'te Urbana, Illinois'de öldü.[kaynak belirtilmeli].
Ödüller
[değiştir | kaynağı değiştir]- 1953 - A.B.D. Tarım Bakanlığı Üstün Hizmet Ödülü.[1][6]
- 1956 - Amerikan Kimya Derneği Garvan Madalyası.[1][6]
- 1962 - ABD Kamu Hizmeti Komisyonu'ndan Federal Kadın Ödülü.[6]
- 1968 – Amerika Birleşik Devletleri Tarım Bakanlığı'ndan Ksantan sakızı ekibine Üstün Hizmet Ödülü[5][8]
- 1999 - Tarım ürünlerinden yapılmış hayat kurtaran polimerler yaratan mikrobiyolojik araştırmalardaki çalışmaları nedeniyle ölümünden sonra Tarımsal Araştırma Hizmeti Bilim Onur Listesi'ne girdi.[9]
- 2017 - Ölümünden sonra Ulusal Mucitler Onur Listesi'ne girdi.[10]
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ a b c d e f "Allene R. Jeanes Papers, MS 335, Archives of Women in Science and Engineering, Special Collections Department, Iowa State University Library". Special Collections and University Archives. Iowa State University. 26 Ekim 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Temmuz 2019.
- ^ a b c d "Allene Rosalind Jeanes". Chemical Heritage Foundation. 12 Temmuz 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Ekim 2015.
- ^ a b The biographical dictionary of women in science. New York: Routledge. 2000. s. 654. ISBN 0-415-92038-8.
- ^ "Adams, Roger (1889-1971)". The history of science in the United States : an encyclopedia. Online. New York: Garland. 2000. s. 8. ISBN 0-8153-0762-4. Erişim tarihi: 23 Ekim 2015.
- ^ a b c d Gregory L. Côté, Victoria L. Finkenstadt: A History of Carbohydrate Research at the USDA Laboratory in Peoria, Illinois 29 Nisan 2018 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.. In: Bulletin for the History of Chemistry. Vol. 33, Nr. 2, 2008, S. 103–111.
- ^ a b c d "Allene Rosalind Jeanes". Human Touch of Chemistry. 14 Mayıs 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Mayıs 2014.
- ^ "Women Who Made a Difference". Iowa State University. 6 Temmuz 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Ekim 2015.
- ^ Tiffany K. Wayne: American Women of Science Since 1900 (Vol.1: Essays A-H). ABC-Clio, 2011, S. 549 f.
- ^ "National Center for Agricultural Utilization Research". 3 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Temmuz 2008.
- ^ "What is Xanthan Gum Made From? Learn From Inventor and NIHF Inductee Allene Jeanes". www.invent.org (İngilizce). 26 Ekim 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Ekim 2021.
Konuyla ilgili yayınlar
[değiştir | kaynağı değiştir]- Shearer, Benjamin F. (1997). Notable women in the physical sciences : a biographical dictionary (1. publ. bas.). Westport, Conn. [u.a.]: Greenwood Press. ISBN 0313293031.
- Wayne, Tiffany K. (2011). American women of science since 1900. Santa Barbara, Calif.: ABC-CLIO. ISBN 9781598841596. OCLC 702118874.
- "Historical Inventors". LEMELSON-MIT. 21 Eylül 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Ağustos 2022.
