Altay dağ çayırları ve tundrası
| Altay dağ çayırları ve tundrası | |
|---|---|
 | |
 | |
| Coğrafya | |
| Ülke(ler) | |
| Koordinatlar | 48°44′52″K 88°14′42″D / 48.74778°K 88.24500°D |
| Özellikler | |
| Biyom | Dağ otlakları ve çalılıklar |
| Biyocoğrafik bölge | Palearktik |
| Yüzölçümü | 90.132 km2 (34.800 sq mi) |
| Sıcaklık | -26-10 °C (-15-50 °F) |
| Yağış miktarı | 294 mm |
| Wikimedia Commons | |
Altay dağ çayırları ve tundra ekolojik bölgesi (WWF ID: PA1001), Rusya, Kazakistan, Çin ve Moğolistan'ı ayıran sınırların oluşturduğu sınırların oluşturduğu "X" in merkezinde, Altay Dağları'nın daha yüksek kotunu kapsayan karasal bir ekolojik bölgedir Dağ zirveleri, Orta Asya'nın en uzak kuzeyini oluşturmaktadır ve Sibirya ovalarını kuzeye doğru güneydeki sıcak, kuru çöllerden ayırır. 2.400 metrenin üzerindeki rakımlar, tundra özelliklerini, alpin çayırlarının parçalarını ve ağaç seviyesinin hemen altındaki ağaçlık tundrayı temsil etmektedir. Ekolojik bölge, Nemli Kıta iklimine sahip Dağ otlakları ve çalılıklar biyomunda ve Palearktik biyocoğrafik bölgesinde yer almaktadır. 90.132 kilometrekare (34.800 sq mi) alan kaplamaktadır.[1][2]
Konum ve açıklama
[değiştir | kaynağı değiştir]Ekolojik bölge, Rusya, Kazakistan, Çin ve Moğolistan sınırlarının kesişim alanları boyunca kuzeybatı-güneydoğudan yaklaşık 700 km boyunca güneybatı-kuzeydoğuya yönünde uzanan en yüksek dağ aralıklarını kapsamaktadır. Ekolojik bölge, orman çizgisinin üzerindeki daha yüksek rakımlarda dağılmıştır; bu alandaki alçak yükseklikler çoğunlukla daha sıcak sıcaklıklara sahip Altay dağ ormanı ve orman bozkır ekolojik bölgesinde bulunmaktadır. Altay, Kazakistan'daki Güney Altay ve Moğol Altayları ve Gobi Altaylarının güneydoğuya uzandığı bir dizi bölüme ayrılmıştır.
Bu dağlar diğer Orta Asya dağlarına kıyasla nispeten yüksek bir enlemde olduğu için, alpin bölgeleri daha düşük rakımlarda başlar. En yüksek orman sınırı 2.400 metre (7.900 ft), kaya ve buzullar bölgesi 3.000 metre (9.800 ft) rakımda bulunmaktadır.[2]
İklim
[değiştir | kaynağı değiştir]Bölgede bir Tundra (Köppen iklim sınıflandırması ET) iklimi görülmektedir. Bu iklim, karı eritmek için en az bir ay sıcak (ortalama 0 °C'den yüksek), ancak 10 °C'nin (50 °F) üzerinde ortalama ay olmadığı anlamına gelir. Yüksek Altay bölgesi yılda ortalama 294 mm yağış almaktadır. Ortalama sıcaklık Ocak ayında 26 °C, Temmuz ayında 9.4 °C'dir (48.9 °F).[3]
Flora ve fauna
[değiştir | kaynağı değiştir]Genel olarak, Altay'ın bitki örtüsü Orta Asya'nın daha güneydeki dağlarından (Tanrı Dağları, Himalayalar ve Tibet) daha çok Arktik türlere daha yakındır. Bölgede 300 tür üzerinde yapılan bir çalışmada, bu türlerin %39'unun Arktik afiniteleri olduğunu ortaya koymuştur.[2] Bölgede, bitki yaşamı yüksek irtifa bölgelerine ve yükseklik seviyelerine bağlıdır.[4] Buzulların bulunduğu ve hayatı zorlaştıran en yüksek "nival" bölgelerde az sayıda tür görülmektedir. Alt nival (yüksek alpin) bölge, yüksek yaylaların geniş alanlarında yer alır ve bu alanlarda yosun, liken ve sürünen bitkiler görülür. Aşağı alpin bölgesi, orman sınırının hemen üzerinde yer alır ve daha kuzeydeki bölgelerde cüce huş (Betula rotundifolia) ve Kobresia (bataklık saz) ve Carex'in saz çayırları içeren bir alpin çayırları bölgesidir.
Ulaşılmaz coğrafyası nedeniyle, bu ekolojik bölgenin dağları, nesli tükenmekte olan Kar leoparı (Panthera uncia), Avrasya vaşağı (Lynx lynx) ve savunmasız Sibirya misk geyiğinin (Moschus moschiferus) önemli popülasyonları da dahil olmak üzere birçok savunmasız memeli türüne yaşam alanı sağlamaktadır.
Koruma alanları
[değiştir | kaynağı değiştir]En azından bir kısmı ekolojik bölgede yer alan ve ulusal olarak korunan bir dizi alan vardır:
- Katun Tabiatı Koruma Alanı, çoğunlukla Kazakistan sınırındaki Rusya'da, Altay Dağları'nın Katun Sırtı'nı içermektedir.
- Katon-Karagay Milli Parkı, Rusya ile paylaşılan ve 4.506 metre yüksekliğe ulaşan Belukha Dağı'nın bir bölümünü içermektedir.
- Altay Tavan Bogd Millî Parkı, 4374 metre yüksekliği ile Moğolistan'da yüksek dağ olan Tavan Bogd'un güneyinde yer alır
Ayrıca bakınız
[değiştir | kaynağı değiştir]- Rusya'da ekolojik bölgeler listesi
- Moğolistan'daki ekolojik bölgeler listesi
- Çin'de ekolojik bölgeler listesi
- Kazakistan'da ekolojik bölgeler listesi
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ "Altai alpine meadow and tundra" (İngilizce). GlobalSpecies.org. 7 Nisan 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Kasım 2018.
- ^ a b c "Altai alpine meadow and tundra" (İngilizce). World Wildlife Federation. 1 Mayıs 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Kasım 2018.
- ^ "Climate Data for Latitude 48.75 Longitude 88.25" (İngilizce). GlobalSpecies.org. 8 Nisan 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Kasım 2018.
- ^ "Katon-Karagay" (İngilizce). UNESCO Man and the Biosphere Program. 15 Şubat 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Aralık 2018.