Amedeo Preziosi
| Amedeo Preziosi | |
|---|---|
.jpg) Amedeo Preziosi | |
| Genel bilgiler | |
| Doğum adı | Aloysius-Rosarius-Amadeus-Raymundus-Andreas |
| Doğum | 2 Aralık 1816 Malta Kolonisi |
| Ölüm | 27 Eylül 1882 Yeşilköy, İstanbul, Osmanlı İmparatorluğu |
| Uyruk | Maltalı |
| Alanı | Ressam |
| Sanat eğitimi | École des Beaux-Arts |
| Katıldığı akımlar | Neoklasisizm, romantizm |
| Ünlü yapıtları | Costumes of Constantinople albümü, Stamboul, Recollections of Eastern Life albümü, Souvenir du Caïre albümü, La Valachie par Preziosi eskiz defteri |
| İmzası | |
 | |
Amedeo Preziosi (2 Aralık 1816 - 27 Eylül 1882), Maltalı ressam. Balkanlar, Osmanlı İmparatorluğu ve Romanya temalı sulu boya ve baskılarıyla tanınır.
Hayatı
[değiştir | kaynağı değiştir]Amedeo Preziosi, 1816'da Malta'da soylu bir ailenin çocuğu olarak dünyaya geldi. Babası Giovanni Francesco Preziosi yerel yönetimde üst düzey bir pozisyondaydı ve 1802'de imzalanan Amiens Antlaşması müzakerelerinde Malta'yı temsil etmişti. Annesi Margareta née Reynaud ise Fransız asıllıydı.[1] Preziosi ailesinin ilk çocuğu olan Amedeo, Valletta'daki Porto Salvo Kilisesi'nde vaftiz edildikten sona Aloysius-Rosarius-Amadeus-Raymundus-Andreas adını almıştır.[2]
Amedeo, çocukluğundan beri sanata meraklıydı ve Malta'da çok takdir edilen bir ressam olan Giuseppe Hyzler tarafından eğitilmişti.[3] Amedeo'nun hukuk okumasını isteyen babası onu Sorbonne Hukuk Fakültesi'ne göndermek istese de, Amedeo sanata daha çok ilgi duyduğu için eğitimine École des Beaux-Arts'ta devam etti.
Eğitimini tamamladıktan sonra evine dönen Amedeo, Malta'da sanat çalışmalarını yapabileceği bir ortam bulamadı. Bu yüzden, adadan ayrılmayı ve Paris'teki diğer sanatçıların çalışmayı tercih ettiği bir bölge olan Yakın Doğu'ya taşınmayı tercih etti. Malta'dan İstanbul'a gittiği tarih bilinmemekle birlikte 1840-1842 yılları arasında olduğu düşünülmektedir.[3]
Amedeo'nun bilinen en eski İstanbul çizimleri Kasım 1842'ye tarihlenmektedir. 1844'te İngiltere'nin İstanbul Büyükelçisi Lord Stratford Canning'in özel sekreteri Robert Curzon, Preziosi'yi Costumes of Constantinople albümünü yapması için görevlendirildi. Albüm günümüzde British Museum'da sergilenmektedir.[4]
Kartpostalların ve fotoğraf sanatının yeni yeni yaygınlaşmaya başladığı dönemde çalışan Amedeo, Avrupalı turistlere İstanbul ve çevresinin çizimlerini yapmıştır. 1858'de Paris'teki Lemercier atölyesinde en popüler eserlerini baskı olarak yayımlamaya karar vermiştir. Preziosi 1862'de Stamboul, Recollections of Eastern Life ve Souvenir d'Orient albümlerinin baskı çalışmalarını tamamlamıştır. Daha sonra Mısır gezisi sırasında yaptığı çizimlerden oluşan Souvenir du Caïre adlı ikinci albümünü yayımlamıştır.[4]
Preziosi, İstanbul'da Rum bir kadınla evlenmiştir. Çiftin Mathilde, Giulia, Catherine ve Roberto adlı dört çocuğu olmuştur. Pera'daki Hamalbaşi Sokağı'nda yaşayan aile, daha sonra şehrin kargaşasından uzakta kalan San Stefano'ya (Yeşilköy) yerleşmiştir.[5]
Preziosi Yunanca, Türkçe, İngilizce, Fransızca ve İtalyancayı akıcı olarak konuşabiliyordu. İngiliz Büyükelçiliği'nde tercüman yardımcısı olarak çalışan Preziosi, Yunan elçiliğinin ilk tercümanı olarak çalışmıştır.[5]
Preziosi'nin atölyesi, evlerine İstanbul hatırasıyla dönmek isteyen turistler tarafından sıklıkla ziyaret ediliyordu. Atölyeye gelenler arasında Birleşik Krallık kralı VII. Edward ve ondan birkaç suluboya satın alan Galler Prensi de vardı. 1866'da Romanya Prensi I. Carol İstanbul'a geldiğinde Preziosi ile tanışmış ve onu Romanya'daki manzara ve insanların suluboya çalışmalarını yapmaya davet etmiştir.[6]
Haziran 1868'de Romanya'ya gelen Preziosi, Bükreş ve ülkenin dört bir yanından manzaraları resmetmeye başladı. Ayrıca Prens I. Carol'un da birkaç portresini çizdi. Bu portrelerin 300 ile 1200 Frank arasında değişen fiyatlarla Romanya Prensi'ne sattı.[7] Ertesi yıl, 30 Mayıs ve 15 Temmuz tarihleri arasında, Romanya'da karakalem, mürekkep ve suluboya çalışmaları yaptı. Bu çalışmalar günümüzde Bükreş'teki Belediye Müzesi'nde bulunan La Valachie par Preziosi eskiz defterinde sergilenmektedir.[8]
Romanya'ya yaptığı son seyahatten sonra İstanbul'a dönen Preziosi'nin hayatının son dönemleriyle alakalı çok az şey bilinmektedir. Sanatına İstanbul'da devam etmiş ama fotoğrafın yaygınlaşmasıyla suluboya resimlerinin değeri düşmüştür; çünkü belirli bir fotoğraftan ucuz ve sınırsız sayıda kopya üretilebiliyordu.[9]
Preziosi, avlanırken silahının kazara ateş alması sonucu öldü. İstanbul Yeşilköy Katolik mezarlığına gömüldü.
Mirası
[değiştir | kaynağı değiştir]Ölümünden sonra eserleri onlarca yıl unutuldu. 1934'te eserleri Bükreş'te tekrar halka sunuldu. 1985'te eserlerinin bir kısmı Londra'daki Victoria ve Albert Müzesi'nde kendisine ithaf edilen bir sergide sergilendi. Ayrıca 2003 yılında Bükreş Müzesi'nde onun eserlerinden oluşan bir sergi düzenlendi.[10]
Çalışmaları
[değiştir | kaynağı değiştir]-
Kapalıçarşı, Suna ve İnan Kıraç Vakfı Oryantalist Resim Koleksiyonu, Pera Müzesi -
İpek Çarşısı, Suna ve İnan Kıraç Vakfı Oryantalist Resim Koleksiyonu, Pera Müzesi -
Arapların öküz arabası -
İstanbul'da bir kafe -
Dönen semazen -
İstanbul'da tekneler -
Bükreş Dâmbovița Nehri -
Eflak Pasărea Manastırı I. Carol'ın ziyareti -
Arnavut paralı askerler -
Türk Parkı -
Kahire'de bir çaycı, 1862 -
Batumlu Müslüman Mustafa, 1852
Ayrıca bakınız
[değiştir | kaynağı değiştir]Notlar
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ Ionescu, p. 14
- ^ Ionescu, p. 14-15
- ^ a b Ionescu, p. 15
- ^ a b Ionescu, p. 16
- ^ a b Ionescu, p. 19
- ^ Ionescu, p. 19-20
- ^ Ionescu, p. 20; 25;27
- ^ Ionescu, p. 28-29
- ^ Ionescu, p. 40
- ^ "Amedeo Preziosi: Painter of an Exotic, Vanished World" 4 Mart 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., SE Times, July 14, 2003
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- Adrian-Silvan Ionescu, Preziosi în România, Noi Media Print, 2003, 973-85881-6-2
