AmigaOS - Vikipedi
İçeriğe atla
Ana menü
Gezinti
  • Anasayfa
  • Hakkımızda
  • İçindekiler
  • Rastgele madde
  • Seçkin içerik
  • Yakınımdakiler
Katılım
  • Deneme tahtası
  • Köy çeşmesi
  • Son değişiklikler
  • Dosya yükle
  • Topluluk portalı
  • Wikimedia dükkânı
  • Yardım
  • Özel sayfalar
Vikipedi Özgür Ansiklopedi
Ara
  • Bağış yapın
  • Hesap oluştur
  • Oturum aç
  • Bağış yapın
  • Hesap oluştur
  • Oturum aç

AmigaOS

  • العربية
  • Bosanski
  • Català
  • Čeština
  • Dansk
  • Deutsch
  • English
  • Esperanto
  • Español
  • فارسی
  • Suomi
  • Français
  • Galego
  • Hrvatski
  • Bahasa Indonesia
  • Ilokano
  • Ido
  • İtaliano
  • 日本語
  • 한국어
  • Lietuvių
  • മലയാളം
  • मराठी
  • Nederlands
  • Polski
  • Português
  • Русский
  • Srpskohrvatski / српскохрватски
  • Svenska
  • Українська
  • Tiếng Việt
  • 中文
Bağlantıları değiştir
  • Madde
  • Tartışma
  • Oku
  • Değiştir
  • Kaynağı değiştir
  • Geçmişi gör
Araçlar
Eylemler
  • Oku
  • Değiştir
  • Kaynağı değiştir
  • Geçmişi gör
Genel
  • Sayfaya bağlantılar
  • İlgili değişiklikler
  • Kalıcı bağlantı
  • Sayfa bilgisi
  • Bu sayfayı kaynak göster
  • Kısaltılmış URL'yi al
  • Karekodu indir
Yazdır/dışa aktar
  • Bir kitap oluştur
  • PDF olarak indir
  • Basılmaya uygun görünüm
Diğer projelerde
  • Wikimedia Commons
  • Vikiveri ögesi
Görünüm
Vikipedi, özgür ansiklopedi
Bu madde, Vikipedi biçem el kitabına uygun değildir. Maddeyi, Vikipedi standartlarına uygun biçimde düzenleyerek Vikipedi'ye katkıda bulunabilirsiniz. Gerekli düzenleme yapılmadan bu şablon kaldırılmamalıdır. (Ocak 2012)
Bu madde hiçbir kaynak içermemektedir. Lütfen güvenilir kaynaklar ekleyerek madde içeriğinin geliştirilmesine yardımcı olun. Kaynaksız içerik itiraz konusu olabilir ve kaldırılabilir.
Kaynak ara: "AmigaOS" – haber · gazete · kitap · akademik · JSTOR
(Ekim 2020) (Bu şablonun nasıl ve ne zaman kaldırılması gerektiğini öğrenin)
AmigaOS
AmigaOS 4.1 ekran görüntüsü
Geliştirici(ler)Commodore International, Hyperion Entertainment
İşletim sistemi ailesiAmiga
Kaynak türüKapalı kaynak
LisansProprietary software
Çekirdek türüMikro
Platform desteğiM68K: versions 1.0 through 3.9
PowerPC: versions 4.0 through 4.1
Programlama diliAssembly language, BCPL, C
Kullanıcı arayüzüGraphical (Workbench)
Web sitesiamigaos.net
Amiga 500'de çalışan AmigaOS 1.3

AmigaOS, Amiga kişisel bilgisayarının işletim sistemidir. Grafik arabirimi olan Workbench, CLI komut satırı arabirimi ile birlikte AmigaDOS ve çoğu Amiga modelinde ROM'da yer alan Kickstart'tan oluşur.

AmigaOS'un çekirdeği sistemin Kickstart olarak bilinen ROM'unda yer alır. Bu çekirdek, "Monolithic Kernel" yapısındadır. Bu çekirdek yapısı QNX, Linux gibi işletim sistemlerinde de kullanılmaktadır.

Monolithic Kernel, bir bütün halinde yazılan kernel dizaynına verilen addır. Modüler bir dizaynın arada mesajlarla, data transferleriyle zaman kaybetmemesi gibi dezavantajları bulunmayan, bu sebeple de daha hızlı olan çekirdek tasarımıdır. Ayrıca kolay bir tasarım olarak geçmektedir. Ancak kaynak kodunda yapılan değişiklikler bütün çekirdeğin yeniden derlenmesini gerektirir. Monolithic çekirdekte bütün donanım sürücüleri çekirdeğin içine gömülü haldedir. İşletim sistemi donanıma erişim için gerekli sürücüleri içinde barındırır. Mikro çekirdeklere göre daha büyüktürler ancak yazılımların çekirdek ile olan uyumu sayesinde daha hızlı ve kararlı çalışırlar. Performans açısından mikro çekirdeklere göre daha iyidirler ve son derece sağlamdırlar. Fakat çekirdek tarafından desteklenmeyen bir donanım eklendiği takdirde ya çekirdeği yeniden derlemeniz ya da gerekli yamayı yüklemeniz gerekir.

Bu çekirdeğin Amiga'ların Kickstart ROM'unda gömülü olduğunu düşünürsek; Amiga sistemlerde çekirdeğin yenilenmesi için Kickstart Rom'unuzu yenilemeniz gerekir. Ancak bunu değiştirmeden yapabilmeniz de mümkün. Bunu sağlayan bazı yazılımlar ve destekleyen donanımlar vardır. (Örn.: Blizzard turbo kartlardaki “MapROM” özelliğinizi kullanmanızı sağlayan “Blizzkick”, ReLoKick gibi yazılımlar vardır. Bu yazılımlar sayesinde Amiga'nızın çekirdeğini istediğiniz gibi modifiye edip bir dosya halinde bilgisayarınızın herhangi bir yerinde saklayarak istediğiniz zaman kullanabilirsiniz.)

AmigaDOS, temelleri 1976 yılında atılan TRIPOS adlı işletim sisteminin 1981 yılında Motorola'nın 68000 serisi işlemcilerine uyarlanmış versiyonunun 1985 yılında Commodore-Amiga firmasının sadece grafik arayüzlü olarak tasarlanması düşünülen AmigaOS'ta çıkan bazı hatalar yüzünden Amiga serisi bilgisayarlara adapte edilmiş halidir. Belirtilen hatalar olmasaydı AmigaOS'un bir parçası haline gelmeyecekti. Ancak zamanla AmigaOS için olmazsa olmaz haline gelmiştir. Günümüzde de aynı önemini korumaktadır. AmigaOS 1.0 sürümünün ilk piyasaya sürüldüğü tarih 23 Haziran 1985'tir. AmigaOS'un hedef aldığı kullanıcı kitlesi iş istasyonları ve ev kullanımı idi.

Workbench, Kickstart ve AmigaDOS üzerinde çalışan bir yamadan çok masaüstü ve iş istasyon sistemleri için tasarlanmış bir işletim sistemidir. Bu işletim sistemi renkli grafik arayüzüne sahipti ve zamanının ötesinde çok gelişmiş özellikler barındırırdı. Örneğin çalıştıracağınız programın ikonlarında yer alan değişken bilgiler ve komutlar sayesinde programın nasıl bir ekranda açılacağını, ne kadar bellek kullanabileceği, oyunlarda hile kodlarını girmek gibi birçok farklı şey kullanılırdı. Bunun hala tam bir örneği herhangi bir işletim sisteminde yoktur. Güvenilir ve hızlı bir işletim sistemidir.

AmigaOS'un desteklediği mimariler, öncelikli olarak Motorola 68k işlemcileri ve gene Motorola ve IBM firmalarının ürettiği PowerPC teknolojileridir.

AmigaOS'a en benzer işletim sistemleri en başta QNX (İşletim sisteminin temel yapısı AmigaOS ile şaşırtıcı şekilde benzerlikler göstermektedir.), Linux (çekirdek mimarisi yüzünden), MorphOS (AmigaOS uyumlu) ve x86 mimarisi üzerinde çalışan AROS. AmigaOS'un hala geliştirildiğini ve tamamıyla PowerPC mimarisine uyarlandığını, beta sürümünün sonlarına yaklaştığını ve beta olduğu halde birçok işletim sisteminin piyasadaki güvenilir sürümünden daha sağlam, hızlı ve esnek olduğunu belirtmek istiyorum. AmigaOS 4.0 ve 4.1 şu an için amiga klasiklerde (68k) A1200,A3000,A4000 powerpc'lerde Amigaone, Pegasos I ve II, SAM 440EP & Flex, SAM460ex ve yeni çıkacak amigaone x1000 anakartlarında çalışıyor.

  • g
  • t
  • d
İşletim sistemi
Genel
  • Savunucu
  • Karşılaştırma
  • Adli Bilişim
  • Tarihçe
  • Geliştirme
  • Liste
  • Kronoloji
  • Kullanım oranları
Çekirdek
Mimari
  • Ekzoçekirdek
  • Hibrit çekirdek
  • Mikro çekirdek
  • Monolitik çekirdek
  • vkernel
  • Rump kernel
  • Unikernel
Bileşenler
  • Aygıt sürücüsü
  • Yüklenebilir çekirdek modülü
  • Kullanıcı alanı
İşlem yönetimi
Kavramlar
  • İçerik Değiştirme
  • Kesme
  • IPC
  • İşlem
  • İşlem kontrol bloğu
  • RTOS
  • İş parçacığı
  • Zaman paylaşımı
Zamanlama
algoritmaları
  • Çoklu işleme
  • Sabit öncelikli kesintili zamanlama
  • Çok düzeyli geri besleme kuyruğu
  • Kesintili
  • Round-robin
  • En kısa iş sonra
Bellek yönetimi ve
kaynak koruma
  • Veri yolu hatası
  • Genel koruma hatası
  • Bellek koruma
  • Sayfalama
  • Güvenlik halkaları
  • Segmentasyon hatası
  • Sanal bellek
Depolama erişimi ve
dosya sistemi
  • Önyükleyici
  • Defragmentasyon
  • Aygıt dosyası
  • Dosya özniteliği
  • Düğüm
  • Günlük
  • Bölümlendirme
  • Sanal dosya sistemi
  • Sanal teyp kütüphanesi
Liste
  • AmigaOS
  • Android
  • BeOS
  • BSD
  • DOS
  • GNU Hurd
  • iOS
  • Linux
  • Mac OS
  • MorphOS
  • OpenVMS
  • OS/2
  • OSv
  • QNX
  • ReactOS
  • RISC OS
  • Solaris
  • Pardus
  • TPF
  • UNIX
  • VM/CMS
  • Windows
  • z/OS
Çeşitli kavramlar
  • API
  • Bilgisayar ağı
  • HAL
  • Canlı CD/DVD
  • Canlı USB
  • İS kabuğu
    • CLI
    • GUI
    • 3D GUI
    • NUI
    • TUI
    • VUI
    • ZUI
  • PXE
"https://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=AmigaOS&oldid=36197956" sayfasından alınmıştır
Kategoriler:
  • Amiga
  • İşletim sistemleri
  • Assembly yazılımları
Gizli kategoriler:
  • Düzenlenmesi gereken maddeler Ocak 2012
  • Kaynakları olmayan maddeler Ekim 2020
  • Sayfa en son 15.15, 16 Ekim 2025 tarihinde değiştirildi.
  • Metin Creative Commons Atıf-AynıLisanslaPaylaş Lisansı altındadır ve ek koşullar uygulanabilir. Bu siteyi kullanarak Kullanım Şartlarını ve Gizlilik Politikasını kabul etmiş olursunuz.
    Vikipedi® (ve Wikipedia®) kâr amacı gütmeyen kuruluş olan Wikimedia Foundation, Inc. tescilli markasıdır.
  • Gizlilik politikası
  • Vikipedi hakkında
  • Sorumluluk reddi
  • Davranış Kuralları
  • Geliştiriciler
  • İstatistikler
  • Çerez politikası
  • Mobil görünüm
  • Wikimedia Foundation
  • Powered by MediaWiki
AmigaOS
Konu ekle