Ana Kansky
Ana Kanksy | |
|---|---|
 Ana Kansky tablosu | |
| Doğum | Ana Mayer 20 Haziran 1895 Slovenya |
| Ölüm | 3 Kasım 1962 (67 yaşında) Podgrad, Yugoslavya Sosyalist Federal Cumhuriyeti |
| Etnik köken | Sloven |
| Eğitim | Viyana Üniversitesi ve Ljubljana Üniversitesi |
| Çocuk(lar) | Alexey, Evgen ve Nusho |
| Kariyeri | |
| Dalı | Kimya |
| Etkilendikleri | Maks Samec |
Ana Kansky (20 Haziran 1895 - 3 Kasım 1962), Sloven kimyager ve kimya mühendisidir. Ljubljana Üniversitesi'nde doktora derecesi alan ilk kişi ve Slovenya'dan yetişen ilk kadın bilim insanıdır.[1][2]
Hayatı
[değiştir | kaynağı değiştir]Erken dönem
[değiştir | kaynağı değiştir]Ana, Vipava'dan toprak sahibi Karl Mayer ve Senozeče'den Ana Dejak'ın çocuğu olarak dünyaya geldi. İlkokulu Vipava'da, daha sonra Ljubljana'da kızlar için özel olan lisede okudu ve 1914'te Ljubljana Klasik Spor Salonu'nda bu kuruma katılmasına izin verilen ilk kızlardan biri olarak temel eğitimini tamamladı. Bilimde üstün başarı göstererek eğitimine Viyana Üniversitesi'nde devam etmek istedi, ancak babası annesi ölüm döşeğindeyken annesine Ana'yı üniversiteye göndermeyeceğine dair söz vermişti. Bu durumdan kurtulmak için, Ana'nın aile plantasyonundan kayısı toplayarak satıp eğitim parasını kendisinin toplamasını önerdi. Viyana'daki Felsefe Fakültesi'nde (1914–1918) yan dal olarak fizikle birlikte kimya okumaya başladı.
Viyana'da Mayer savaş nedeniyle sık sık yiyecek kıtlığı ile sıradan bir şekilde yaşadı. Avusturyalı bir barones tarafından ağırlandı, bu yüzden daire o zamanlar Sloven öğrencilerin buluşma noktası oldu. Viyana'da yaşayan edebiyat tarihçisi Ivan Prijatelj'in ailesi tarafından desteklendiler ve bir süre sonra Mayer, Marij Kogoj, Srečko Brodar, Milko Kos ve diğerleri ile bir sosyal çevre oluştu. Ayrıca, ziyaretçisinin Avusturya parlamentosuna girmesini ayarlayan Avusturya Kıyısı temsilcisiyle de görüştü. Oradaki konuşmaları sık sık dinliyordu ve Avusturya-Macaristan'daki Güney Slav uluslarının daha fazla özerkliği için çağrıda bulunan Mayıs Bildirgesi'nin (1917) duyurusunda ve monarşinin dağılmasına işaret eden diğer olaylarda hazır bulundu.
Birinci Dünya Savaşı sonucunda devletin dağılma sürecine girmesiyle beraber Viyana Üniversitesi Slav kökenli öğrencilerin okuldan uzaklaştırılmasıyla ilgili kararname çıkardı. Bundan dolayı Viyana Üniversitesinde davam eden eğitim hayatına yeni kurulmuş olan Ljubljana Üniversitesinde tamamladı. Maks Samec ile çalışmaya başladı ve 15 Temmuz 1920'de şu tezini yazdı: Formalinin (Formaldehit gazının sudaki %37'lik derişimli çözeltisine denir.) nişasta üzerindeki etkisi üzerine. ve Ljubljana Üniversitesinde ilk kadın bilim doktoru oldu. 1921'de Ljubljana Üniversitesi Tıp Fakültesi'nde profesör olan Evgen Kansky (Sloven) ile evlendi. Alexey, Evgen ve Nusho isminde üç çocuğu oldu. Padua Üniversitesi tarafından yayınlanan 1978 tarihli bir araştırmaya göre, dünyada doktora derecesi alan 72. kadındı. Doktora araştırmasının sonuçları Alman Kolloidchemische Beihefte dergisinde Samec ile ortak yazar olarak yayınlandı. 1922'de aile sülfürik eter, dietil eter ve diğer kimyasal ürünlerin üretimi için ilk tesisi kurdu. Ailenin yaşadığı Krekovo Meydanı'ndaki zemin kattaki bina, yönetim binaları ve bir laboratuvarın yanı sıra deneyler için gerekli reaktiflerin ve malzemelerin bulunduğu bir depoyu barındırıyordu. Tesis savaş sırasında Almanlar tarafından ele geçirildi ve savaş sonrası yıllarda "Arbo" Kimyasal Ürünler Fabrikası " olarak kamulaştırıldı. Dikkatli deneyleri, o zamanlar organik kimyadaki sıcak bir konuya: Formalinin nişastayı çözüp çözemeyeceğine ışık tuttu. Formalinin yapamayacağını, ancak yaygın bir safsızlık olarak formik asidin yapabileceğini kanıtladı.
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ "Kansky, Ana (1895–1962) - Slovenska biografija". www.slovenska-biografija.si. 29 Mart 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Ağustos 2021.
- ^ "STA: First doctorate awarded in Ljubljana 100 years ago". english.sta.si. 14 Ağustos 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Ağustos 2021.
