Ananim
Ananim, bir özel adın tersinden okunmasıyla[1] veya hecelerinin yer değiştirmesiyle ortaya çıkan takma ad.[2] Yazarlar arasında bu tür takma isimlere sıkça rastlanır.[2] İsmet Özel'in kullandığı "Metis Elöz" müstearı buna örnektir.[2] Bu tür isimler, özellikle yazarlar ve sanatçılar tarafından gerçek kimliklerini gizlemek, dikkat çekmek ya da eserlerine farklı bir anlam katmak için tercih edilir.
Anagram ise bir kelimenin harflerinin yerleri değiştirilerek anlamlı başka bir kelime veya kelime grubu oluşturulmasıdır. (örneğin: “Asgari” → “Sigara”, “Define” → “Efendi”)
Edebiyat tarihinde, yazarların kullandığı takma adların sayısı oldukça fazladır. Örnekler:
- İsmet Özel: “Metis Elöz” (ananim)
- Peyami Safa: “Server Bedi” (müstear)
- Necip Fazıl Kısakürek: “Adıdeğmez”, “Dilci”, “Ahmet Abdülbaki”, “Ozan” (çeşitli müstearlar)
- Aziz Nesin: “Bahri Filbahri”, “Battal Bataner”, “Ayşegül” gibi çok sayıda müstear [3]
Erkek yazarların kadın adıyla, kadın yazarların ise erkek adıyla yazdığı; mizahi, hiciv veya eleştiri türünde farklı takma adlar seçtiği örnekler de yaygındır.
Ayrıca bakınız
[değiştir | kaynağı değiştir]Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ Karaalioğlu, Seyit Kemal (1975). Edebiyat Terimleri Kılavuzu. İstanbul: İnkılâp ve Aka Kitabevleri. s. 21. 19 Ekim 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Ekim 2016.
- ^ a b c Karataş, Turan (2001). Ansiklopedik Edebiyat Terimleri Sözlüğü. İstanbul: YediGeceKitapları. s. 32. ISBN 975-7954-12-8.
- ^ "Müstear isimler". 18 Ekim 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Nisan 2025.