Andıra Deniz Muharebesi (1697)
| Andıra Deniz Muharebesi | |||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| 1684-1699 Osmanlı-Venedik Savaşı | |||||||
 Kuzey Ege-sol altta Andıra ve Eğriboz (Kitâb-ı Bahriye/Pîrî Reis) | |||||||
| |||||||
| Taraflar | |||||||
 Osmanlı İmparatorluğu |
 Venedik Cumhuriyeti | ||||||
| Komutanlar ve liderler | |||||||
|
Mezamorta Hüseyin Paşa |
Lord Contarini | ||||||
| Güçler | |||||||
| 28 kalyon | 32 kalyon | ||||||
| Kayıplar | |||||||
| Hafif |
1 kalyon battı 1.000+ ölü ve yaralı | ||||||
Andıra Deniz Muharebesi, 1684-1699 Osmanlı-Venedik Savaşı'nda evre. Muharebe, Osmanlı İmparatorluğu'nun zaferiyle sonuçlandı.
Mezamorta Hüseyin Paşa komutasındaki Osmanlı donanması 1 Eylül 1697'de Andıra ile Eğriboz adaları arasındaki deniz muharebesinde Lord Contarini komutasındaki Venedik donanmasını yenilgiye uğrattı.
Muharebe öncesi
[değiştir | kaynağı değiştir]
Mezamorta Hüseyin Paşa komutasındaki 26 parçalık Osmanlı donanması 1697 Mayıs'ında İstanbul'dan hareketle Çanakkale Boğazı'ndan çıkarak Foça'ya ulaşarak İzmir'de hazır edilen barutları gemilere yükledi ve Çanakkale Boğazı'na döndü.
Lord Contarini komutasındaki Venedik donanmasıysa 3 Haziran'da Anabolu'dan ayrılarak Limni ve Gökçeada yakınlarından geçip 23 Haziran'da Çanakkale Boğazı önüne ulaştı. İki donanma arasında 6 Temmuz 1697'de meydana gelen Bozcaada Deniz Muharebesi'nde Osmanlı donanması taktiksel bir zafer kazandı.[1] En az 4 kalyonu (Santa Vittorio, Santa Anna, Fama ve Salute) ağır hasar gören Venedik donanması önce Midilli'ye (7 Temmuz) oradan da Andıra adasına çekildi (15 Temmuz).
Muharebe
[değiştir | kaynağı değiştir]Osmanlı donanması Bozcaada'daki muharebeden sonra Sakız ve Foça'ya giderek hasarlı gemilerini onardı ve 28 kalyonla Venedik donanmasının sığındığı Andıra adasına yöneldi.
1 Eylül'de Andıra'ya varan Osmanlı donanması sabah 09.30'da Andıra limanına yaptığı top atışlarıyla Venedik donanmasını muharebeye davet etti. Venedik donanması, 32 kalyonla Andıra ile Eğriboz arasındaki boğazdan çıktığında ve rüzgârı arkasına almasının avantajıyla taarruza geçerek ve on kalyon ve bir kundak gemisiyle Kaptan-ı derya Mezamorta Hüseyin Paşa'nın kalyonuna hücum etti. Çatışmalarda Venedik donanması 200-250 civarı kayıp verirken Osmanlı donanmasında da Hacı Beytullah kalyonunun kapudanı Hasan Efendi ile az sayıda asker öldü. Bununla birlikte, akşama kadar süren muharebede 90 top ve 800 askere sahip Santa Sebastiano adlı kalyonu[2] cephanesine top ateşinin isabet etmesiyle patlamak suretiyle yanarak battı.[3]
Venedik donanmasının uğradığı ağır kaybın ardından, akşam karanlığının da bastırmaya başlamasıyla taraflar muharebeyi kestiler.
Muharebe sonrası
[değiştir | kaynağı değiştir]Venedik donanması aldığı ağır hasarla akşam karanlığından ve akıntıdan faydalanarak İstendil adasına çekildi. Osmanlı donanması ise muharebe alanında kaldıktan sonra bir süre İstendil çevresinde dolaştı, ardından Eğriboz adasının güneyindeki Kızılhisar limanına demirledi.
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ "İslam Ansiklopedisi, "Mezemorta Hüseyin Paşa" maddesi, Türk Diyanet Vakfı, Ankara (2004), c.29. s.525". 20 Eylül 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Eylül 2022.
- ^ "Naval wars in the Levant, 1559-1853", R.C. Anderson, Princeton University Press (1952), s.232
- ^ "Nusretnâme", Silâhdâr Fındıklılı Mehmed Ağa, s.468