Ani Hatun
| Fatma Hanım Ani | |
|---|---|
| Doğum | 17. yüzyıl İstanbul, Osmanlı İmparatorluğu |
| Ölüm | 1710 Yenişehr-i Fener, Osmanlı İmparatorluğu |
Ani Hatun Fatma Hanım Ani (17. yüzyıl, İstanbul- 1710), 17.-18. yüzyıllarda yaşamış Azerbaycanlı şairdir.[1]
Hayatı
[değiştir | kaynağı değiştir]Gerçek adı Fatma, takma adı Ani'dir. Tebrizli Haca Sadeddin Hüseyincan'ın kızıdır. Süleyman Mustakimzade, "Mecelletü'n-Nisâb fi'n-Nisbi ve'l-Kunâ ve'l-Elkâb" adlı eserinde babasının adının Hasan olduğunu yazar ve şairin yazdığı bir notta bu ismi gördüğünü belirtir. Kültürlü bir ailenin kızı olarak İstanbul'da doğdu, büyüdü ve eğitim gördü. Akıllı, bilgili ve eğitimli olan Ani Hatun, "Hace-i Zenan (Kadınların Hocası)" lakabıyla anılmıştır. Bir divanı olduğu sanılıyor fakat bu divan bulunamamıştır. Salim Efendi "Tazkiretuş-Şüara" adlı eserinde Fatma'nın İsazade Mehmed Aziz Efendi adlı bir akrabasından hat dersi aldığını ve bu sanatı uyguladığını yazar. Usta bir hattat olarak da ün yapmıştır. Bazı araştırmacılar Ani Hatun'un hattatlığının şairliğinden bile üstün olduğunu belirtirler. Oğlu Yenişehir-Fener'de yaşarken kendisinin de oğluyla birlikte yaşadığını söylüyor. Hicri 1122 yılının Muharrem ayında yani M. 1710 yılında Yenişehir'de öldü ve defnedildi.[2]
Diğer kadınlar gibi dokuma yapmak yerine erkek işi olan hat sanatıyla uğraştığını yazan Safayi, Ani takma adıyla şiirler yazdığını ancak şiirlerinin estetik açıdan orta seviyede olduğu söyleniyor. Doğunun ünlü kadın şairlerinden söz eden bütün kaynaklarda onun hakkında bilgiler vardır.[2]
Şiirleri
[değiştir | kaynağı değiştir]Faramus beni uzun süre hatırlamadı.
Çok sevdiğim Mazhunu tatminsiz kaldı.
Nola tamirine kasd etmese şahi-cehanbanim,
Bilür kim, hatiri-viranim abad etmedən kaldı.
Kalır behri-kederde dil, felek, yox sahili-maksud,
Ne yazık ki… Ruzigarım bana imdad etmedən kaldı.
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ Azərbaycan qadın şairləri antologiyası, "Avrasiya press", Bakı, 2005
- ^ a b Sözlüğü, Türk Edebiyatı İsimler. "ÂNÎ, Fâtıma Ânî Hanım". teis.yesevi.edu.tr. 22 Ekim 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Ekim 2022.