Antik Roma'da kölelik
Antik Roma'da kölelik toplum ve ekonomide önemli bir rol oynardı. El işçiliğinden ayrıca, köleler çok sayıda ailevi hizmetleri gerçekleştirirdi ve çok yetenekli iş ve mesleklerde istihdam olabilirlerdi. Öğretmenler, muhasebeciler, doktorlar genellikle kölelerdi. Özellikle Yunan köleler yüksek eğitimli olabilirlerdi. Vasıfsız köle ya da ceza olarak köleliğe mahkûm olanlar, madenlerde, değirmenlerde ve çiftliklerde çalışırlardı. Onların yaşam koşulları acımasız ve hayatları öteki kölelerden daha kısaydı.
Köleler Roma hukukuna göre mülkiyet olarak kabul edilir ve hiçbir hukuki hakları olmazdı. Roma vatandaşlarının aksine köleler, bedensel ceza, cinsel sömürü (fahişeler genellikle kölelerdi), yargısız infaz ve işkence'ye tabi tutulabilirlerdi. Romalı köle'ye, efendisinin malı, ona ait olmamasına rağmen, kullanmak için izin verilirdi. Nitelikli veya eğitimli köleler kendi paralarını kazanmak için izin alabilirdi ve böylece ileride kendi özgürlüklerin satın alabilmek için. Bu tür köleler genellikle yüksek iradebakımından tarafından serbest bırakıldı ya da için. Yüksek statü köle bir önemli örneği Tiro, Cicero'nun sekreteri.
Roma'da Yunan şehir devletlerinden farklı olarak serbest köleler vatandaş olabilirdi. Azat olan köle, bir Roma vatandaşının aktif politik özgürlüğüne sahipti (libertas), oy hakkına kavuşurdu.
Kölelerin önemli bir kaynak Roma Cumhuriyeti dönemindeki askeri genişleme olmuştur. Eski askerlerin köle gibi kullanılması topluca silahlı ayaklanmalara yol açtı, sonuncusu Spartacus önderliğinde oldu. Erken Roma İmparatorluğu (1. - 2. asır) ve Pax Romana sırasında istikrarın ve yeni toprak fetihlerinin eksikliği insan ticaretinin bu besleme hattını kuruttu. Köle iş gücünü korumak için kölelerin serbest kalmasına artan yasal kısıtlamalar konulmuştur. Kaçan köleler avlanır ve (genellikle bir ödül için) iade edililirdi.
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ Described by Mikhail Rostovtzev, The Social and Economic History of the Roman Empire (Tannen, 1963), p. 288.