Arche (uydu)

Arche
	Ekim 2002'de Hawaii Üniversitesi teleskopu tarafından elde edilen Arche keşif görüntüsü
Keşif
Keşfeden	Scott S. Sheppard
Keşif yeri	Mauna Kea Gözlemevleri
Keşif tarihi	31 Ekim 2002
Adlandırmalar
MPC belirtmesi	Jupiter XLIII
Adın kaynağı	Αρχή Archē
Alternatif adlar	S/2002 J 1
Sıfatlar	Archean
Yörünge özellikleri
Yarı büyük eksen	22931000 km
Dış merkezlik	0,259
Yörünge periyodu	−723,9 gün
Ortalama ayrıklık	126,7°
Eğiklik	165,0°
Çıkış düğümü boylamı	350,7°
Perihelyon açısı	161,1°
Doğal uydusu	Jüpiter
Grup	Carme grubu
Fiziksel özellikler
Görünür büyüklük	22,8
Ortalama çap	3 km
	Wikimedia Commons'ta ilgili ortam

Arche (ayrıca Jupiter XLIII olarak da bilinir), Jüpiter'in düzensiz bir doğal uydusudur. Hawaii Üniversitesi'nden Scott S. Sheppard liderliğindeki bir gökbilim ekibi tarafından 31 Ekim 2002 tarihinde keşfedildi ve geçici olarak S/2002 J 1 adını aldı.^[2]^[3] Arche ismi, 30 Mart 2005 tarihinde Uluslararası Astronomi Birliği (IAU) tarafından resmen onaylandı.

Yaklaşık olarak 3 kilometre çapında olan Arche, Jüpiter etrafında 724 günde, ekliptiğe 165° (Jüpiter ekvatoruna 162°) eğiklikte, ters yönlü ve 0,149'luk bir dış merkezliğe sahip bir yörüngede dönüyor. Yoğunluğu 2,6 g/cm³ olarak tahmin edilmektedir ve muhtemelen esas olarak silikat kayalardan oluşmuştur. 0,04 albedo ile çok koyu bir yüzeye sahiptir, yani gelen güneş ışığının sadece %4'ü yansıtılır. Görünür büyüklüğü 22,8 m'dir.

Arche, yunan mitolojisinde daha sonraki bir gelenekte tanınan dört ilham perisinden birisidir (Thelxinoë, Aoide, Archē ve Melete).^[4]

Arche, 23 ile 24 Gm arasında değişen bir mesafede ve yaklaşık 165° 'lik bir eğimle Jüpiter'in yörüngesinde dönen düzensiz retrograd uydulardan oluşan Carme grubu içerisindedir.

Kaynakça

^ "S.S. Sheppard (2019), Moons of Jupiter, Carnegie Science, on line". 24 Nisan 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Kasım 2020.
^ IAUC 8035: S/2002 J 1 8 Nisan 2006 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. 18 Aralık 2002 (keşif)
^ MPEC 2002-Y22: S/2002 J 1 29 Mayıs 2012 tarihinde Archive.is sitesinde arşivlendi 18 Aralık 2002 (keşif ve gök günlüğü)
^ IAUC 8502: Satellites of Jupiter 30 Haziran 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. 30 Mart 2005 (uydunun isimlendirilmesi)

[1] "S.S. Sheppard (2019), Moons of Jupiter, Carnegie Science, on line". 24 Nisan 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Kasım 2020.

[2] IAUC 8035: S/2002 J 1 8 Nisan 2006 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. 18 Aralık 2002 (keşif)

[3] MPEC 2002-Y22: S/2002 J 1 29 Mayıs 2012 tarihinde Archive.is sitesinde arşivlendi 18 Aralık 2002 (keşif ve gök günlüğü)

[4] IAUC 8502: Satellites of Jupiter 30 Haziran 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. 30 Mart 2005 (uydunun isimlendirilmesi)

[1]

[2]

[3]

[4]

g t d Jüpiter'in doğal uyduları
Jüpiter'den yaklaşık olarak artan uzaklığa göre sıralanmış liste.
İç uydular (4)	Metis Adrastea Amalthea Thebe
Galilei uyduları (4)	İo Europa Ganymede Callisto
Themisto grubu (1)	Themisto
Himalia grubu (9)	Leda Ersa S/2018 J 2 Pandia Himalia Lysithea Elara S/2011 J 3 Dia
Carpo grubu (2)	S/2018 J 4 Carpo
Valetudo grubu (1)	Valetudo
Ananke grubu (26)	Euporie Jupiter LV Eupheme S/2021 J 3 Jupiter LII Jupiter LIV Mneme Euanthe S/2003 J 16 Harpalyke Orthosie S/2022 J 3 Helike S/2021 J 2 Praxidike Jupiter LXIV S/2021 J 1 S/2003 J 12 Jupiter LXVIII Thelxinoe Thyone S/2003 J 2 Ananke Iocaste Hermippe Jupiter LXX
Carme grubu (30)	S/2022 J 1 S/2022 J 2 S/2016 J 3 Pasithee Jupiter LXIX S/2021 J 6 S/2003 J 24 Chaldene Jupiter LXIII İsonoe S/2021 J 4 Kallichore Erinome Kale Eirene Aitne Eukelade Arche Taygete Jupiter LXXII Carme Herse Jupiter LXI Jupiter LI S/2003 J 9 Jupiter LXVI Kalyke S/2018 J 3 S/2021 J 5 S/2003 J 10
Pasiphae grubu (18)	Philophrosyne Eurydome Jupiter LVI S/2003 J 4 S/2016 J 4 Jupiter LXVII Hegemone Pasiphae Sponde Megaclite Cyllene Sinope Jupiter LIX Aoede Autonoe Callirrhoe S/2003 J 23 Kore
Ayrıca bakınız	Jüpiter'in halkaları Jüpiter truvalıları