Callisto (uydu)
 Callisto'nun Anti-Jovian yarımküresi 2001 yılında NASA'nın Galileo uzay aracı tarafından görüntülendi. Fotoğraf aşırı derecede kraterli bir araziyi gösteriyor. | |||||||||
| Keşif | |||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Keşfeden | Galileo Galilei | ||||||||
| Keşif tarihi | 7 Ocak 1610[1] | ||||||||
| Adlandırmalar | |||||||||
Adın kaynağı | Καλλιστώ Kallistō | ||||||||
Alternatif adlar | Jupiter IV | ||||||||
| Sıfatlar | Callistoan | ||||||||
| Yörünge özellikleri | |||||||||
| Enberi | 1869000 km | ||||||||
| Enöte | 1897000 km | ||||||||
| 1 882 700 km[2] | |||||||||
| Dış merkezlik | 0,0074[2] | ||||||||
| 16,6890184 g[2] | |||||||||
Ortalama yörünge hızı | 8,204 km/sn | ||||||||
| Eğiklik | 2,017° (tutuluma) 0.192° (yerel Laplace düzlemine)[2] | ||||||||
| Doğal uydusu | Jüpiter | ||||||||
| Grup | Galilei uyduları | ||||||||
| Fiziksel özellikler | |||||||||
| 5,65 (Karşı konum)[3] | |||||||||
Ortalama yarıçap | 2.410,3 ± 1,5 km (0,378 Dünya)[4] | ||||||||
| 7,30 × 107 km2 (0,143 Dünya) | |||||||||
| Hacim | 5,9 × 1010 km3 (0,0541 Dünya) | ||||||||
| Kütle | (1,075938±0,000137)×1023 kg (0,018 Dünya)[4] | ||||||||
Ortalama yoğunluk | 1,8344 ± 0,0034 g/cm3[4] | ||||||||
| 1,235 m/sn2 (0,126 g) | |||||||||
Atalet momenti faktörü | 0,3549 ± 0,0042[5] | ||||||||
| 2,440 km/sn | |||||||||
| Eşzamanlı[4] | |||||||||
| sıfır[4] | |||||||||
| Albedo | 0,22 (geometrik)[6] | ||||||||
| |||||||||
| Atmosfer | |||||||||
Yüzey basıncı | 0,75 μPa (7,40 × 10−12 atm)[7] | ||||||||
| Bileşimleri | ≈ 4 × 108 molekül/cm3 karbondioksit;[7] 2 × 1010 molekül/cm3 kadar Oksijen allotropu(O2)[8] | ||||||||
 Wikimedia Commons'ta ilgili ortam | |||||||||
Callisto, Jüpiter'in doğal uydularından biridir. Büyüklükte Jüpiter'in uyduları arasında ikinci, Güneş Sistemi'ndeki tüm uydular arasında üçüncü sırayı alır. 7 Ocak 1610 tarihinde Galileo Galilei tarafından bulundu ve o dönemde tanımlanan 4 Galilei uydusu içinde gezegene en uzaktaki olması nedeniyle Jüpiter'in 'IV' numaralı uydusu olarak adlandırılmıştır. Diğer Galilei uyduları ile yörüngesel rezonansda olmayan tek Galilei uydusudur. Güneş Sistemi'nde, üzerinde en çok krater bulunan gök cismidir. Yüzeyi son 4 milyar yıldır hiç değişmemiştir.
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ Galilei, G. (13 Mart 1610). Sidereus Nuncius.
- ^ a b c d "Planetary Satellite Mean Orbital Parameters". Jet Propulsion Laboratory, California Institute of Technology. 21 Mayıs 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Eylül 2021.
- ^ "Classic Satellites of the Solar System". Observatorio ARVAL. 9 Temmuz 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Temmuz 2007.
- ^ a b c d e Anderson, J. D.; Jacobson, R. A.; McElrath, T. P.; Moore, W. B.; Schubert, G.; Thomas, P. C. (2001). "Shape, mean radius, gravity field and interior structure of Callisto". Icarus. 153 (1). ss. 157-161. Bibcode:2001Icar..153..157A. doi:10.1006/icar.2001.6664.
- ^ Schubert, G.; Anderson, J. D.; Spohn, T.; McKinnon, W. B. (2004). "Interior composition, structure and dynamics of the Galilean satellites". Bagenal, F.; Dowling, T. E.; McKinnon, W. B. (Ed.). Jupiter : the planet, satellites, and magnetosphere. New York: Cambridge University Press. ss. 281-306. ISBN 978-0521035453. OCLC 54081598. 11 Eylül 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Eylül 2021.
- ^ a b Moore, Jeffrey M.; Chapman, Clark R.; Bierhaus, Edward B. (2004). "Callisto" (PDF). Bagenal, Fran; Dowling, Timothy E.; McKinnon, William B. (Ed.). Jupiter: The planet, Satellites and Magnetosphere. Cambridge University Press.
- ^ a b Carlson, R. W. (1999). "A Tenuous Carbon Dioxide Atmosphere on Jupiter's Moon Callisto" (PDF). Science. 283 (5403). ss. 820-821. Bibcode:1999Sci...283..820C. CiteSeerX 10.1.1.620.9273
. doi:10.1126/science.283.5403.820. PMID 9933159. 3 Ekim 2008 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi10 Temmuz 2007.
- ^ Liang, M. C.; Lane, B. F.; Pappalardo, R. T. (2005). "Atmosphere of Callisto". Journal of Geophysical Research. 110 (E2). ss. E02003. Bibcode:2005JGRE..11002003L. doi:10.1029/2004JE002322.
Wikimedia Commons'ta Callisto (uydu) ile ilgili ortam dosyaları mevcuttur.
 | |||||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||||
| Listeler | |||||||||||||||||||||||
| Kuramsal | |||||||||||||||||||||||
Ayrıca bakınız: Güneş Sistemi'nin oluşumu ve evrimi * yörüngelerine göre Güneş Sistemi'ndeki cisimlerin listesi* Astronomide kullanılan Türkçe isimler | |||||||||||||||||||||||
 | Doğal uydu ile ilgili bu madde taslak seviyesindedir. Madde içeriğini genişleterek Vikipedi'ye katkı sağlayabilirsiniz. |
