Ardahan Okrugu
| |||||||||||||||||||||||||||||||
Ardahan Okrugu (Rusça: Ардаганский округ; Gürcüce: არტაანის ოკრუგი), Rus İmparatorluğunun 1878-1918 yılları arasında Kars Oblastı'na bağlı bir idari bölümdü. Okrugun merkezi Ardahan kasabasıydı.
Tarihçe
[değiştir | kaynağı değiştir]Ardahan okrugu, Osmanlı İmparatorluğu'nun yenilgisinin ardından 1878 yılında Ayastefanos Antlaşması ile Rus İmparatorluğu'na bırakılan topraklarda kurulmuş olan Kars Oblastı’nın dört alt idari bölümünden biriydi. Diğerleri Kars okrugu, Oltu okrugu ve Kağızman okrugu idi. 1886 tarihli nüfus sayımında Ardahan okrugu, dört kazadan (uçastok) oluşuyordu. Bunlar Ardahan, Göle, Poshov ve Çıldır kazaları idi.[1]
Ardahan Okrugu, 1918 yılında Brest-Litovsk Barış Antlaşması sonucu tüm Kars Oblastı ile birlikte Osmanlı İmparatorluğu'na geri verildi. Bir süre sonra Ardahan okrugu Gürcistan Demokratik Cumhuriyeti sınırları içinde yer aldı. 7 Mayıs 1920'de imzalanan Moskova Antlaşması'yla Sovyet Rusya Ardahan Okrugu'nun Gürcistan'ın bir parçası olarak kabul etti. Kızıl Ordu'nun Gürcistan'ı işgali sırasında Ankara Hükümeti'nin verdiği ültimatom üzerine Gürcistan hükûmeti Ardahan Okrugu'ndan çekildi. 16 Mart 1921'de Sovyet Rusya ile Ankara Hükümeti arasında imzalanan Moskova Antlaşması'yla Ardahan Okrugu Türkiye'ye bırakıldı.
Demografi
[değiştir | kaynağı değiştir]1897 nüfus sayımına göre okrugun nüfusu 65,800'dü. Nüfusun %42,6'sını Türkler, %19.1'ini Kürtler, %12.0'sini Karapapaklar, %11.9'unu Rumlar, %6.6'sını Türkmenler, %3.0'ünü Ruslar ve %2.9'unu Ermeniler oluşturmaktaydı. Okrug merkezi Ardahan'ın nüfusu ise 4,142'ydi.[2]
İdari bölümler
[değiştir | kaynağı değiştir]Kars Okrugu 1914 yılı itibarı ile Ardahan (Ардаганский), Göle (Гельский), Posof (Посковский) ve Çandır (Чандырский) olmak üzere dört bölüme (участок) ve bu bölümlerde toplam 14 kırsal okruga (сельский округ) ayrılmaktaydı.[3]
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ "Свод статистических данных о населении Закавказскаго края, извлеченных из посемейных списков 1886 г. (Transkafkasya Bölgesinin Nüfusuna Dair 1886 Yılı Aile Listelerinden Edinilmiş istatistik Verilerin Özeti), Tiflis, 1893, "Kars oblastı": 262-513". 29 Haziran 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Haziran 2025.
- ^ "Демоскоп Weekly — Приложение. Справочник статистических показателей (Rusça)". 21 Şubat 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Mayıs 2016.
- ^ Памятная книжка и Адрес-календарь Карсской области на 1914 год (Rusça)[ölü/kırık bağlantı]
